استارت‌آپ‌های فینتک، از افتتاح حساب گرفته تا تعهدات بیمه و پروفایل‌های اعتباری، از خدمات مختلف بانک‌های سنتی استفاده می‌کنند و مدل‌های کسب و کار مرسوم در صنعت مالی را تغییر می‌دهند.
با سرازیر شدن انبوهی از پول سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر به اکوسیستم فینتک، بانک‌های «چالشگر» غول‌های بانکداری سنتی را تهدید می‌کنند.
در این مقاله به ۱۰ مدل کسب و کار نوآورانه فینتک که در مسیر دگرگونی هستند نگاهی می‌اندازیم.
۱. امتیازدهی اعتباری جایگزین (Alternative credit scoring)
بسیاری از افراد خوداشتغالی که منبع درآمد ثابتی دارند، به دلیل معیارهای سخت‌گیرانه و قدیمی امتیازدهی اعتباری، از غربالگری وام‌های بانکی معمولی عبور نمی‌کنند. شرکت‌های فن‌تک رتبه‌بندی اعتباری مانند Nova Credit با در نظر گرفتن نقاط داده جایگزین مانند سیگنال‌های اجتماعی و امتیاز دهی در میان گروه‌های وام گیرنده مشابه، رویکرد جدیدی را در پیش گرفته‌اند. همه این عوامل کیفی همراه با یک الگوریتم هوشمند و خودآموز می‌تواند در طول زمان منجر به تصمیم‌گیری بهتر وام دهی شود. برای مثال، اگر راهی برای تعیین نمایه‌های (سوابق، رفتار و… بر اساس داده‌ها) منفی بر اساس حضور اجتماعی قبل از پرداخت وام وجود داشته باشد، وام‌دهنده می‌تواند از پرداخت وام اجتناب کند.
بیشتر بخوانید: تاریخچه کوتاه فینتک، عصر درخشان فناوری مالی
۲. پذیره نویسی بیمه جایگزین
در دنیای امروز، به دو نفر با وزن و قد یکسان، هر دو غیر سیگاری و بدون اعتیاد به الکل، حق بیمه یکسانی اختصاص می‌یابد. با این حال، ممکن است یکی از این افراد ورزشکار باشد، در حالی که شاید آن دیگری یک فرد معتاد به تلویزیون باشد که نیمی از روز را روی کاناپه می‌گذارد و احتمال مرگش بر اثر دیابت بیشتر باشد. این محاسبات نادرست حق بیمه به دلیل میانگین‌گیری (که در شرایط آماری، عادی سازی نامیده می‌شود) اتفاق میفتد، زیرا حق بیمه‌ها در حال حاضر عواملی را که قابل اندازه گیری نیستند در نظر نمی‌گیرند.
همانند امتیازدهی اعتباری جایگزین (مدل شماره ۱)، شرکت‌های فینتک مانند Carpe Data در حال ایجاد ساز و کارهای محاسباتی حق بیمه متغیر با نقاط داده جایگزین مانند سیگنال‌های اجتماعی، سبک زندگی، و سابقه پزشکی هستند. همراه با الگوریتم‌های هوشمند و خودآموز، این شرکت‌های «بیمه فناوری» (InsureTech) می‌توانند تعیین کنند که آیا بیمه ارائه بدهند یا نه، شرایط و ضوابط متفاوتی را پیشنهاد کنند و گزینه‌های پرداخت جایگزین (به عنوان مثال، گزینه‌های پرداخت مشارکتی) را در ساز و کار اجرایی خود بگنجانند.
بیشتر بخوانید: فینتک چیست؟ با فناوری مالی و کاربردهای آن آشنا شوید.
۳. تحویل تراکنش
در عصر فناوری، داده‌ها برای صنایع و کسب و کارها همچون نفت در عصر صنعتی قرن بیستم هستند. مدیریت بهتر داده‌ها می‌تواند بینش زیادی در مورد نیازها و خواسته‌های مشتری ارائه دهد. استارت‌آپ‌های فینتک در فضای تحویل تراکنش در حال ایجاد محصولات رایگان مانند برنامه‌های مدیریت هزینه هستند تا داده‌های مشتری را جمع‌آوری کنند و سپس آن داده‌ها را گرده افشانی کنند تا پتانسیل مشتری برای پرداخت حق بیمه را ترسیم کنند. املاک و مستغلات، خرید وجوه متقابل و غیره. مدل کسب و کار درگیر در این نوع از شرکت‌های فین تک، کارمزد است. به عنوان مثال، بر اساس فروش مجدد محصولات مالی شخص ثالث.
بیشتر بخوانید: پایانه فروش چیست و چگونه کار می‌کند؟
۴. وام دهی همتا به همتا
منظور از وام‌دهی همتا به همتا (P2P) موقعیتی است که در آن یک فرد از افراد دیگر پول قرض می‌کند (وام می‌گیرد.) به طور مشابه، وام‌دهی همتا به کسب و کار (P2B) شرایطی است که طی آن یک کسب و کار از یک یا چند نفر پول قرض می‌کند. این مدل‌های وام‌دهی با دادن پول خود به وام‌گیرندگانِ از پیش تأیید شده و بررسی‌شده، نسبت به مدل‌های ارائه شده در بازارهای وام‌دهی، کسب بازدهی بهتر را برای سرمایه‌گذاران آسان‌تر می‌کنند. شرکت‌های فینتک مانند Funding Circle پلتفرم‌هایی را برای تطبیق وام‌گیرندگان با وام‌دهندگان ایجاد می‌کنند و معمولاً از بازپرداخت وام گیرنده کارمزد دریافت می‌کنند.
۵. وام‌های خُرد
بانک‌ها و سایر وام دهندگان معمولاً زیر بار تعهد و ارائه وام‌های کوچک نمی‌روند. به این دلیل که در راه‌اندازی و بازیابی این قبیل وام‌ها حاشیه سود کم و هزینه‌های بالا وجود دارد. شرکت‌های فینتک در این بخش از بازار (مانند Affirm) مکانیسم‌های خرید فوری (اکنون بخرید و بعداً پرداخت کنید، یا BNPL) و دکمه‌های خرید با یک کلیک را در وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک ارائه می‌کنند. این نوآوری‌ها مشتریان را قادر می سازد تا بدون نیاز به وارد کردن هر نوع احراز هویت یا جزئیات کارت اعتباری، سریع خرید کنند.
این وام ها معمولاً با بهره صفر درصد پذیره‌نویسی می‌شوند تا مصرف‌کننده بتواند تقریباً هر چیزی را به طور کامل، با امکان پرداخت اقساطی، خریداری کند. پول چگونه ساخته می‌شود؟ با به اشتراک گذاشتن اطلاعات مشتریان با سازنده تجهیزات اصلی (OEMs) زیرا آنها بیشترین سود را از افزایش قیمت این دستگاه‌ها خواهند برد. ترکیب این مورد با الگوریتم‌هایی که گونه‌شناسی مشتری را تعیین می‌کنند، پیشنهادهای بازاریابی بسیار سفارشی‌شده را تضمین می‌کند. فرایند به اشتراک‌گذاری داده‌های خود با آنها را به عنوان سود وام در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: چگونه بانک مناسب خود را انتخاب کنیم؟
۶. درگاه‌های پرداخت
درگاه‌های پرداخت پلتفرم‌هایی هستند که خریداران را قادر می‌سازند تا به ازای دریافت یک محصول یا خدمت در وب سایت شرکت فروشنده، هزینه پرداخت کنند. امروزه روش‌های پرداخت زیادی به دنیای تجارت الکترونیک معرفی شده‌اند. کارت‌های نقدی، کارت‌های اعتباری، کیف پول دیجیتال و ارزهای دیجیتال نمونه‌هایی از امکانات نوین پرداخت هستند. به طور معمول، بانک‌ها هزینه‌های هنگفتی را برای انجام تراکنش‌ها از همه این روش‌های گوناگون دریافت می‌کنند. اما شرکت‌های فینتک همه این روش‌های پرداخت را در برنامه‌های کاربردی آسان ادغام می‌کنند که فروشندگان آنلاین به راحتی می‌توانند از عهده آنها برآیند و آنها را در مجموعه ابزارهای یکپارچه خود، مثل وب سایت، تعبیه کنند. کاربران معمولی این برنامه‌های پرداخت، کسب و کارهایی هستند که محصولات فیزیکی یا خدمات خود را به کاربران نهایی می‌فروشند. Stripe، Alipay، iZettle از آن جمله‌اند.
بیشتر بخوانید: درگاه پرداخت چیست؟
۷. کیف پول دیجیتال
کیف پول دیجیتال را می‌توان ترکیبی بین یک حساب بانکی بدون تشریفات اداری و یک درگاه پرداخت در نظر گرفت. با استفاده از این مدل کسب و کار، کاربر می‌تواند مقدار مشخصی از پول مجازی را از قبل در کیف پول خود بارگذاری کند و از این پول مجازی برای انجام تراکنش‌های آنلاین یا آفلاین با کسب و کارها و فروشندگانی که کیف پول دیجیتال را به عنوان ساز و کار پرداخت می‌پذیرند، استفاده نماید.
یک مدل کسب و کار کیف پول دیجیتال معمولاً شامل تسهیل پرداخت‌ها در قبال کارمزدی اندک است که احتمالاً به شکل نرخ تخفیف تجاری (MDR)، و از طریق پول شناوری که آنها از پول پرداخت نشده در حساب‌های مشتری/ تجاری به دست می‌آورند، از کسب و کارها دریافت می‌شود. کاربران نهایی معمولی کیف پول‌ها، کسب و کارهایی هستند که محصولات فیزیکی یا خدمات خود را در فروشگاه‌ها به کاربران نهایی می‌فروشند، برای مثال Venmo، Square Cash، Google Wallet و غیره.
بیشتر بخوانید: امور مالی تعبیه شده چیست و چگونه بر فینتک اثر می‌گذارد؟
۸. مدیریت دارایی
آیا تا به حال در مورد خرید سهام یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بدون نیاز به پرداخت کارمزد شنیده‌اید؟ شرکت‌های فینتک مانند رابین‌هود به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند تا در ازای داده‌های خود، به صورت رایگان معامله کنند. آنها این داده‌ها را به معامله گران با فرکانس بالا، که می‌توانند بر قیمت دارایی تأثیر بگذارند، ارسال می‌کنند. حتی اگر سرمایه گذار قیمتی کمی بالاتر برای دارایی خود بپردازد، تفاوت بین مبلغی که از کارمزد معاملات پس انداز می‌کند و افزایش جزئی قیمت، همچنان مثبت است.
بیشتر بخوانید: ۱۰ گام مؤثر برای بهبود تجربه مشتری کسب و کار فیینتک
۹. بانکداری دیجیتال
تصور کنید بانک فیزیکی سنتی شما کاملاً آنلاین باشد: بدون ساختمان آجری، بدون عابر بانک، بدون نامه نگاری‌های کاغذی. بانک‌های چالشگر مانند N26 حساب‌های بانکی شخصی و تجاری را از طریق زیرساخت دیجیتال کامل ارائه می‌کنند. مدل کسب و کار در این کسب و کارها تقریباً مشابه مدل یک بانک با شعبه فیزیکی است، با این تفاوت که با صرفه‌جویی عظیم در هزینه‌های نیروی انسانی و اجاره مکان و تجهیزات، مشتریان می‌توانند تا حد زیادی از کاهش نرخ بهره لذت ببرند.
بیشتر بخوانید: نئوبانک چیست؟
۱۰. بیمه دیجیتال
همانند بانک‌های دیجیتال، شرکت‌های فینتک که در صنعت بیمه فعالیت می‌کنند، همه خدمات سنتی را به دنیای دیجیتال انتقال می‌دهند. این فین‌تک‌ها با ارائه بیمه عمر و سلامت با شیوه‌های پذیره‌نویسی بهتر، می‌توانند حق بیمه‌های خود را با نرخ‌های متغیر، بسته به مشتری، قیمت‌گذاری کنند. در نتیجه پوشش‌های ارزان‌تری را در مقایسه با شرکت‌های بیمه سنتی ارائه می‌دهند. این نوع بیمه‌ها همراه با بازاریابی شخصی می‌توانند فرصت‌های تجاری ایجاد کنند که شرکت‌های بیمه تازه شروع به کشف آن کرده‌اند. به عنوان مثال، شرکت «لیموناد» که در زمینه بیمه خانه در حال فعالیت است.
بیشتر بخوانید: فینتک‌های موفق ایرانی را بشناسید.
روی همکار فینتکی خود حساب کنید!
آیا شرکت شما در صنعت مالی فعالیت می‌کند؟ آیا کسب و کار شما به خدمات و محصولات فینتک که مهم‌ترین آنها را در این مقاله با هم بررسی کردیم نیاز دارد؟
وندار در هر لحظه پذیرای تماس‌های شماست تا بداند چگونه می‌تواند به شما کمک کند. اگر می‌خواهید از این مدل‌های کسب و کار فینتک در جهت به روز رسانی و توسعه کسب و کار خودتان بهره‌مند شوید کافیست خواسته خود را با ما در میان بگذارید. وندار راه‌حل‌های فینتک را متناسب با اهداف شما برای کسب و کارتان کارآمد می‌کند.