با پررنگ‌تر شدن نقش لندتک‌ها به‌عنوان یکی از عناصر اقتصادی جوامع، رتبه اعتباری و ارتقای آن به کلید دسترسی به منابع تسهیلات تبدیل شده است. رتبه اعتباری معیاری است که برخلاف شبکه بانکی برای اعطای تسهیلات فردیت و رفتار مالی هر فرد را بررسی می‌کند. این رتبه در واقع می‌تواند خط‌قرمز بر شرایط سنگین دریافت وام از بانک‌ها و خط پایان محرومیت از دسترسی به تسهیلات به دلیل نداشتن وثیقه و شبکه‌های انسانی باشد.
شاید هدف ساکنان کشورهای توسعه‌یافته از بهبود رتبه اعتباری به افزایش رفاه و کیفت زندگی خلاصه شود؛ اما ممکن است همین ملاک برای اهالی کشوری مانند ایران که سال‌هاست تورم دورقمی و روزافزون را تجربه می‌کنند، تنها راه‌حل بقا و تامین نیازهای اولیه باشد، به همین دلیل لندتک که بر پایه افزایش سطح کیفیت مردم شکل‌گرفته‌اند و بر اساس رتبه اعتباری هر فردی به او اعتبار می‌دهند، برای جلوگیری از بدحساب شدن کاربرانشان و کاهش رتبه اعتباری آنها، سرویس برداشت مستقیم را پیاده‌سازی کردند. این سرویس که با نام دایرکت دبیت شناخته می‌شود نوعی مجوز برداشت خودکار از حساب با سقف و زمان معین است.
ازکی‌وام از معدود لندتک‌های ایران است که با همکاری وندار، برای بازپرداخت تسهیلات کاربران، روش دایرکت دبیت را به سایر روش‌های بازپرداختی خود اضافه کرده است.
طبق گفته‌های محمود میرزایی هم‌بنیان‌گذار این مجموعه لندتکی، ازکی‌وام پلتفرم اعتباردهی خرید آنلاین با شبکه متنوعی از پذیرندگان فعال در حوزه خرید بیمه، لوازم دیجیتال، پوشاک، گردشگری، پزشکی و سلامت و… است که بر اساس رتبه اعتباری متقاضیان اعتبار می‌دهد و بازپرداخت آن را در بازه‌های ۳، ۶، ۱۲، ۱۸، ۲۴ قسط‌بندی می‌کند و حالا برای جلوگیری از جریمه‌شدن کاربران بابت دیرکرد و بدحساب شدن آنها در سیستم اعتبارسنجی بانک مرکزی، سرویس دایرکت دبیت ازکی‌وام را راه‌اندازی کرده است: «به دنبال راهکاری برای بهبود تجربه کاربر بعد از دریافت خرید کالا و خدمات بودیم و به‌واسطه ارتباط خوبمان با وندار سرویس برداشت مستقیم را برای جلوگیری از مشمول نشدن کاربران بابت جریمه دیرکرد و کاهش رتبه اعتباری راه‌اندازی کردیم.»
سرویس دایرکت دبیت نتیجه قرارداد قابل‌لغو سه‌جانبه میان بانک، صاحب حساب و کسب‌وکار است. در جریان این قرارداد صاحب حساب اجازه می‌دهد که به‌ازای دریافت خدمتی مشخص، در بازه زمانی تعیین شده، مقدار معینی وجه به‌صورت خودکار از حسابش برداشت شود.
محمود میرزایی درباره نحوه کارکرد دایرکت دبیت ازکی‌وام اطمینان می‌دهد: «ازکی‌وام فقط در زمان سررسید اقساط و به‌اندازه مبلغ قسط اجازه برداشت از حساب کاربران را دارد. همچنین مراحل احراز هویت برای عقد قرارداد دایرکت دبیت یا همان مجوز دسترسی برداشت از حساب در صفحه بانک انجام می‌شود و بانک ضامن این قرارداد است. پس از تایید مجوزها، سرویس به داشبورد کاربر اضافه می‌شود و آنها می‌توانند هرزمان که خواستند دایرکت دبیت را لغو کنند بااین‌وجود، ازکی‌وام با تشکیل تیم و تجهیز زیرساخت حسابداری تدابیری برای رعایت محدوده و جلوگیری از برداشت بیشتر وجوه اندیشیده است.»
محمود میرزایی؛ هم‌بنیان‌گذار ازکی‌وام
اقدامات ازکی‌وام برای بدحساب نشدن کاربران به این مراحل خلاصه نمی‌شود و بر اساس گفته‌های میرزایی این مجموعه لندتکی روز قبل از موعد بازپرداخت به کاربر اطلاع می‌دهد که حساب خود را برای برداشت مستقیم شارژ کنند، نتیجه برداشت مستقیم هم به کاربران اطلاع‌رسانی می‌شود: میرزایی می‌گوید: «اگر سرویس برداشت مستقیم به هر دلیلی قسط را نتوانست پرداخت کند، ازکی‌وام به‌سرعت به کاربر اطلاع می‌دهد که برای عدم جریمه دیرکرد و حفظ رتبه اعتباری او قسط را به‌صورت دستی پرداخت کنند.»
او در پایان توضیح داد که اخذ جریمه دیرکرد برای ما گزینه‌ای جهت کسب درآمد نبوده و این شیوه درآمدزایی برای بنگاه‌های سنتی جذابیت دارد. به‌همین دلیل سرویس دایرکت‌دبیت برای کسب‌وکارهای فینتکی و کاربران خوش‌حساب آورده بهتری دارند.
میلاد میرزایی مدیر محصول دایرکت دبیت یا پرداخت خودکار وندار نیز معتقد است که محصول دایرکت دبیت یا همان برداشت مستقیم از حساب محصولی کاملا منطبق با نیازلندتک‌هاست که از تجمیع نرخ نکول‌شان جلوگیری می‌کند: «برای لندتک این ایده‌آل است که کاربر خوش‌حساب باشد، جریمه نشود تا شرکت هم با نرخ نکول مواجه نشود و بتواند اعتبار را به فرد دیگری هم اختصاص دهد و کارمزد بگیرد. در مقابل جریمه دیرکرد و کاهش رتبه اعتباری دو دغدغه مهم کاربر هنگام دریافت تسهیلات‌است، دایرکت دبیت به کمک کاربران میاید و ماهانه بااطلاع قبلی مقدار معینی معادل قسط را به‌صورت خودکار برداشت می‌کند.»
به گفته میرزایی، دایرکت دبیت محصولی برای پاسخ به نیاز کسب‌وکاری مانند ازکی‌وام است، دایرکت دبیت از یک سو به ازکی وام و از سویی دیگر به کاربر کمک می‌کند.
میلاد میرزایی؛ مدیر محصول دایرکت دبیت وندار
او ادامه داد: «بسیاری از مشتریان برای اجازه برداشت مستقیم نگرانی‌هایی دارند؛ اما در واقع قرارداد دایرکت دبیت در صفحه بانک و در چارچوب‌هایی که کابر انتخاب کند، اجازه عملیاتی شدن دارد، به عبارتی دسترسی ازکی وام محدود است و کاربران می‌توانند در هرزمانی قرارداد را لغو کنند.»
او همچنین اعلام کرد وندار برای ایجاد حس امنیت سعی کرده به‌عنوان یکی از طرفین قرارداد از دید کاربر پنهان باشد: «نام بانک و کسب‌وکار است که برای کاربر آشناست و وجود نام وندار دراین‌بین، می‌تواند تداعی‌گر حس فیشینگ باشد. مراحل مرتبط به سرویس دایرکت دبیت در صفحه بانک انجام می‌شود، بانک به وندار توکن می‌دهد و وندار توکن را به کسب‌وکار منتقل و دسترسی ممکن می‌شود؛ یعنی بانک است که امنیت دایرکت دبیت را تضمین می‌کند.»
دایرکت دبیت و محصول وندار
سال‌هاست که در سیستم بانکی سنتی سرویسی به نام standing order ارائه می‌شود. در این سرویس شعبه با اجازه مشتری ماهانه مبلغی از حساب او را بابت اقساط و قبض و.. برداشت می‌کند این سرویس که هنوز در بانک‌های سنتی ارائه می‌شود، به‌مرورزمان با فینتک آمیخته شده و به دایرکت دبیت تغییر شکل داده است.
حدود سه سال است که سرویس دایرکت دبیت پیاده‌سازی شده است. این سرویس قراردادی سه طرف میان صاحب حساب، بانک و کسب‌وکار است و هرکدام از این طرفین قراردادها اجازه لغو سرویس را دارند، در ایران هم مانند سایر نقاط دنیا خلأ این سرویس احساس می‌شد و بانک‌ها با روش‌هایی مشابه برای رفع این نیاز تلاش می‌کردند، به طور مثال بانک‌های ایرانی سرویس دایرکت دبیت را به‌صورت خام و در قالب ای‌پی‌آی ارائه می‌دهند و کسب‌وکارها باید به‌صورت جداگانه از تمام بانک‌ها ای‌پی‌آی دریافت و هرکدام را به‌صورت مجزا پیاده‌سازی کند.
وندار با شناسایی نیاز بازار و باهدف ساده‌سازی فرایند پیاده‌سازی محصول برداشت مستقیم یا همان دایرکت دبیت را ارائه کرده است. در این محصول آی‌پی‌ای‌های بانک به‌صورت یکپارچه در یک محصول تجمیع شده است.
به گفته مدیر این محصول، در حال حاضر ۱۶ بانک‌ای‌پی‌آی دایرکت دبیت دارند و کسب‌وکارها می‌توانند به سراغ تک‌تک این بانک‌ها بروند و ۱۶ بار این سرویس را پیاده‌سازی کنند و یا یک محصول از وندار بگیرند و به ای‌پی‌آی تمام ۱۶ بانک‌ها با سرویس دایرکت دبیت دسترسی داشته باشند.»
بانک‌های ملت، کشاورزی، پارسیان، ملی، پست‌بانک، اقتصاد نوین، سامان، سرمایه، سینا، آینده، دی، ایران‌زمین، مهر ایران، حساب دیجیتال بانک پاسارگاد (پادیوم) و بلوبانک بانک‌هایی هستند سرویس پرداخت خودکار وندار روی حساب‌های آنها ارائه می‌شود و میرزایی اعلام کرده که این عدد در آینده به بیست بانک افزایش پیدا می‌کند.
بر اساس گفته‌های میرزایی وندار، برای شروع با کسب‌وکار قرارداد منعقد و به‌ازای آن کارمزد تراکنش موفق دریافت می‌کند. در این قرارداد وندار به‌محض اضافه‌شدن هر بانک جدید سرویس را به‌روز می‌کند و کسب‌وکار به پیاده‌سازی ای‌پی‌آی جدید نیاز ندارد. وندار برای توسعه سرویس دایرکت دبیت در تلاش است که سرویس از سمت بانک‌ها فراگیر شود و وجود این نیاز را در صنعت پرداخت درک کنند: «با بانک‌ها برای ایجاد این سرویس مذاکره می‌کنیم و سعی داریم بانک‌هایی که دایرکت دبیت دارند سرویسشان را بهینه کنند و با هزینه کمتری آن را در اختیار کسب‌وکارها بگذارند.»
او در بخش پایانی صحبت‌هایش صراحتا عنوان کرد که وندار در زمینه دایرکت دبیت رقیب جدی‌ای در اکوسیستم ندارد و می‌خواهد این سرویس را کسب‌وکارهای فعال بی‌ان‌پی‌ال نیز ارائه دهد.
منبع: راه‌پرداخت