روش‌های انتقال وجه بسیار متنوع شده‌اند. اصلی‌ترین دلیل آن سبک زندگی مدرن و تأثیر فناوری بر همه‌ی جنبه‌های تجارت، صنعت و بازار است. بانک مرکزی به طور مداوم، متناسب با شرایط متغیر بازار و صنعت، قوانین خاصی را برای صنعت پرداخت وضع می‌کند که این قوانین، باعث تغییر در روش‌های انتقال وجه و پرداخت شده و می‌شوند.
انتقال وجه روش‌های گوناگونی دارد از جمله روش‌های سنتی، انتقال وجه نوین به شیوه‌های آنلاین، انتقال وجه با استفاده از دستگاه کارت‌خوان و… وندار قبلاً انواع روش‌های واریز بانکی و نیز انواع روش‌های انتقال وجه آنلاین را توضیح داده است. در آنجا توضیح داده شده که چطور استفاده از اپلیکیشن‌های موبایل، خدماتی مثل اینترنت بانک و سامانه‌های نوینی مثل ساتنا و پایا عملیات پرداخت را آسان کرده‌اند. هرچند تمام این روش‌های پرداخت نیز بدون اشکال و محدودیت نیستند.
در این مقاله به طور اختصاصی به توضیح سامانه ساتنا می‌پردازیم. زیرا در سال‌های اخیر گره زیادی از صنعت پرداخت باز کرده است و مورد استقبال قرار گرفته است.
حتماً بخوانید: چه تفاوتی میان پرداخت آنلاین و پرداخت سنتی وجود دارد؟
رایج‌ترین روش‌های انتقال وجه در نظام بانکی
یکی از دغدغه‌های اصلی قانونگذار که منجر به وضع قوانین جدید و تغییر در قوانین قبلی می‌شود، پولشویی، کلاهبرداری و سوء استفاده‌های مالی است. انواع روش‌های پرداخت با محدودیت‌ها و مرزهای اعمال شده، به همین دلیل به وجود آمده‌اند که تا حد ممکن جلوی این گونه فعالیت‌های مخرب گرفته شود. تعدادی از رایج‌ترین روش ها برای انتقال وجه عبارتند از:
- استفاده کردن از اپلیکیشن‌های پرداخت
- استفاده از درگاه پرداخت
- استفاده از موبایل بانک
- استفاده از اینترنت بانک
- استفاده از دستگاه خود پرداز (ATM)
- مراجعه حضوری به شعبه بانک
سامانه ساتنا یکی از روش‌های بانکداری نوین است که این امکان را برای متقاضیان خدمات پرداخت ایجاد کرده که از ترکیبی از این روش‌ها برای پرداخت و انتقال وجه خود استفاده کنند. به این معنی که پرداخت و انتقال وجه در سامانه ساتنا هم از طریق موبایل بانک، هم اینترنت بانک و هم مراجعه حضوری به شعبه امکان‌پذیر است. تفاوت این روش‌ها با هم در سقف مبلغ تراکنش است.
حتماً بخوانید: سقف خرید از درگاه‌های پرداخت اینترنتی چقدر است؟
سامانه ساتنا چیست؟
سامانه ساتنا یکی از محصولات بانکداری نوین که امکان واریز کردن و انتقال وجه را به شکل آنلاین و عدم نیاز به مراجعه حضوری به بانک برای مشتری فراهم می‌کند. ساتنا (مخفف سامانه تسویه ناخالص آنی) به مشتریان یک بانک اجازه می‌دهد که با مراجعه به یکی از شعب همان بانک، بتوانند هرگونه حواله را همان روز به هر حسابی در بانک‌های دیگر واریز نمایند. می‌توان گفت ساتنا یک جایگزین مناسب برای چک رمزدار بین بانکی است که نیازی به استفاده از ابزار‌های سنتی کاغذی ندارد و از طریق فناوری ارتباطات الکترونیک صورت می‌پذیرد.
هر دستور پرداختی که در سامانه ساتنا صادر می‌شود یک شماره ۱۶ رقمی یکتا دریافت می‌کند. امکان ندارد این کد یکتا در تمام شبکه بانکی کشور تکرار شود. پرداخت و انتقال وجه در سامانه ساتنا محدود به هیچ نوع حساب بانکی‌ای نیست. به این معنا که همه انواع حساب‌های جاری، پس انداز و همچنین کوتاه مدت، می‌توانند از سامانه ساتنا استفاده کنند.
همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، فقط مبادلات آنلاین از طریق سامانه ساتنا انجام نمی‌شوند. علاوه بر موبایل بانک و اینترنت بانک، مشتریان می‌توانند به شعبه بانک مورد نظر خودشان مراجعه کنند و به شکل حضوری مبلغ مورد نظر خود را در سامانه ساتنا ثبت نمایند.
شرایط عملیات پرداخت در سامانه ساتنا
۱. شرایط زمانی: سامانه ساتنا هر روز از ساعت ۸ صبح الی ۱۶ کار می‌کند. این بازه زمانی شامل روزهای جمعه نمی‌شود. مشتریان همه بانک‌ها در همه نقاط کشور، در این محدوده‌ی زمانی می‌توانند از خدمات ساتنا استفاده کنند. سامانه ساتنا عملیات انتقال وجه را نهایتاً طی نیم ساعت انجام می‌دهد.
۲. سقف پرداخت: در سیستم بانکداری الکترونیک (اینترنت بانک) و اپلیکیشن‌های بانکی (موبایل بانک) دستورهای پرداختی برای مبالغ ۵۰ میلیون تومان و بالاتر در سامانه ساتنا قابل پذیرش است و انجام می‌شود. سقف انتقال در سامانه ساتنا به طور حضوری (انتقال وجه از داخل شعبه بانکی) نامحدود است و به مبلغ دلخواه مشتری صورت می‌گیرد. اما سقف انتقال وجه از طریق اینترنت بانک و موبایل بانک در بانک‌های گوناگون با هم متفاوت است.
برخی از مشتری‌ها با دارا بودن توکن بانکی تا ۲۰۰ میلیون تومان اجازه پرداخت در سامانه ساتنا را دارند. البته علاوه بر این، آنها باید عات دقیق انتقال این وجه را به طور روشن و واضح ذکر کنند. همچنین سقف انتقال ماهانه برای هر شخص سه میلیارد تومان است. با وجود این که انتقال وجه در سامانه ساتنا از طریق شعبه محدودیت ندارد ولی به علت قوانینی که بانک مرکزی برای مبارزه با پولشویی وضع کرده است، مشتریان باید علت جابجایی مبالغ بالا را مشخص کنند.
کارمزد انتقال وجه از طریق سامانه ساتنا
بر اساس آخرین ابلاغیه‌ای که بانک مرکزی صادر کرده است، کارمزد انتقال وجه در سامانه ساتنا دو صدم درصد (۰/۰۲ درصد) مبلغ هر تراکنش است. سقف کارمزد ساتنا ۲۵ هزار تومان است. به عنوان مثال، برای انتقال وجه مبلغ ۵۰ میلیون تومان، که حداقل دستور پرداختی در ساتنا هم هست، ۱۰ هزار تومان کارمزد تعلق می‌گیرد.
در نظام بانکی کشور، انتقال وجه در سامانه ساتنا بیشترین کارمزد انتقال وجه تعیین شده را دارد. این موضوع از طرف بانک‌ها اینگونه توجیه می‌شود که اگر شما انتقال وجه امن و آنی می‌خواهید باید پول بیشتری را به عنوان کارمزد پرداخت کنید، در غیر این صورت سامانه پایا و کارت به کارت هم هست!
چگونگی پیگیری حواله ساتنا
در صورت ایجاد اختلال در فرایند انتقال وجه از طریق سامانه ساتنا یا به وجود آمدن مغایرت بانکی، مشتریان می‌توانند هم به صورت حضوری به نزدیکترین شعبه بانک خود مراجعه کنند و مشکل به وجود آمده را پیگیری کنند، و هم می‌توانند با شماره تماسی که هر بانک به طور اختصاصی برای سامانه ساتنا اعلام کرده است تماس بگیرند.
اساساً انتقال وجوه در سامانه ساتنا صرفاً طبق شماره شبایی است که فرد آن را اعلام کرده و در فرم پرداخت وارد می‌کند. پس باید نهایت توجه را داشته باشید چون در انتقال‌هایی که شماره شبا ثبت می‌شود اطلاعات دیگر مثل نام و نام خانوادگی و سایر مشخصات موقع واریز وجه کنترل نمی‌شود. پس بعد از وارد کردن شماره شبا حتماً آن را دوباره کنترل کنید.
مزایای استفاده از سامانه ساتنا
یکی از مهم‌ترین مزایای سامانه تسویه ناخالص آنی، بالا بودن حداکثری امنیت در هنگام انتقال وجوه است. بخصوص زمانی که مبلغ انتقالی بالا باشد یا گیرنده آن در دسترس نباشد (از نظر فاصله مکانی). از دیگر مزیت‌های سامانه ساتنا می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- در سامانه ساتنا انتقال وجه حداکثر تا نیم ساعت انجام می‌شود؛ بنابراین اگر برای شما سرعت انتقال وجه اهمیت دارد می‌توانید از این سامانه استفاده کنید.
- شما با استفاده از سامانه تسویه ناخالص آنی نیازی به حمل و نقل چک ندارید. بنابراین نیازی هم نیست تا به بانک گیرنده مراجعه کنید.
- با استفاده از سامانه ساتنا ریسک انتقال وجوه از بین می‌رود. چون خطر سرقت و یا مفقود شدن وجه وجود ندارد.
- تراکنش شما لغو نمی‌شود و همچنین امکان برگشت خوردن یا جابجایی هم وجود ندارد.
تفاوت سامانه ساتنا با پایا
تفاوت‌های دو سامانه انتقال وجه ساتنا و پایا را در مقاله انواع روش‌های انتقال وجه آنلاین به طور دقیق بیان کرده‌ایم. سامانه پایا و ساتنا هردو جزو سامانه‌هایی هستند که برای انتقال وجه بین بانک‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر دوی این سامانه‌ها مطمئن هستند و بالاترین سرعت انتقال را دارند ولی هر یک از این دو سامانه شرایط و قوانین خاص خودشان را دارند:
- متغیر بودن زمان انتقال: همان طور که گفته شد سامانه ساتنا انتقال وجه را نهایتاً طی نیم ساعت انجام می‌دهد. ولی سیستم پایا همین عملیات انتقال وجه را در ساعات ثابتی موسوم به «چرخه‌های پایا» (سیکل‌های پایا) انجام می‌دهد و انتقال وجه آنی ندارد.
- سقف انتقال وجه: طبق بخشنامه‌ای که بانک مرکزی در دی ماه سال ۱۴۰۰ به بانک‌ها ابلاغ کرده محدودیتی برای حداقل مبلغ قابل انتقال در سامانه ساتنا اعمال شده است. سامانه ساتنا فقط تراکنش‌هایی با مبالغ ۵۰ میلیون تومان به بالا را انجام می‌دهد.
- نحوه انتقال وجه: در سامانه ساتنا تسویه حساب و واریز کردن وجه به حساب مشتری به شکل تک‌تک و در زمان درخواست، به بانک مرکزی و همچنین بانک مقصد ارسال می‌شود. این زمان معمولاً بین ۲ ثانیه تا ۲۰ دقیقه در بانک‌های مختلف متفاوت است. اما در سامانه پایا ارسال به بانک در ساعت‌های مشخصی صورت می‌گیرد و به صورت دسته‌ای از بانک مبدأ به بانک مقصد انجام می‌شود.
ترتیب مراحل عملیات پرداخت در سامانه ساتنا
۱. مراجعه مشتری به یکی از شعب بانک خود و تکمیل کردن فرم‌های مربوط به انتقال وجه از طریق سامانه تسویه ناخالص آنی؛
۲. کنترل شدن فرم توسط بانک و تأید کردن آن؛
۳. ارسال درخواست مشتری به مرکز ساتنا؛
۴. واریز کردن وجه درخواستی مشتری به حساب بانکی مقصد؛
فهرست بانک‌های عضو سامانه ساتنا
بیشتر بانک‌ها رسمی کشور در سامانه ساتنا عضو هستند. می‌توانید نام این بانک‌ها را در فهرستی که در ادامه می‌آید مشاهده کنید.
بانک توسعه، بانک اقتصاد نوین، بانک ایران زمین، بانک آینده، بانک پارسیان، بانک پاسارگاد، پست بانک ایران، بانک تجارت، بانک توسعه تعاون، بانک خاورمیانه، بانک دی، قرض الحسنه رسالت، بانک رفاه، مؤسسه اعتباری توسعه، بانک سامان، بانک سینا، بانک شهر، بانک سپه، بانک سرمایه، بانک صادرات ایران، بانک صنعت و معدن، بانک کارآفرین، بانک کشاورزی، بانک گردشگری، مسکن، بانک ملت و بانک ملی ایران.
جمع بندی
به طور کلی روش‌های انتقال وجه متفاوت هستند. هرکدام از این روش‌ها قوانین خاص خود را دارند و در ویژگی‌هایی مثل سقف انتقال وجه، مدت زمان انتقال و کارمزد متفاوتند. برای انتقال وجه بین بانک‌های مختلف سامانه‌های متفاوتی راه‌اندازی شده‌اند که قوانین هر یک از این سامانه‌ها در گذر زمان دچار تغییر شده است. همانطور که اشاره شد، علت اعمال سقف واریز از طرف بانک مرکزی، جلوگیری از فسادهای بانکی و پولشویی است. با این وجود مشتریان با داشتن توکن بانکی می‌توانند با مشخص کردن دلیل انتقال وجه، تراکنش‌هایی با مبالغ سنگین را انجام دهند. یکی از سامانه‌های واریز آنی سامانه ساتنا یا تسویه ناخالص آنی است که واریز وجوه را در حداکثر نیم ساعت با بالاترین مبالغ و بیشترین سطح امنیت انجام می‌دهد.