امروزه معاملات آنلاین به رقیبی برای روش‌های سنتی معامله و خرید تبدیل شده‌اند. تنوع روش‌های معامله، به تنوع در روش‌های پرداخت اینترنتی و آنلاین منجر شده است. در گذشته، هنگام خرید از فروشگاه، از پول نقد و در پیشرفته‌ترین حالت، از کارت بانکی استفاده می‌کردیم. امروز، از خرید نان سنگک گرفته تا مواد اولیه برای صنایع سنگین، به راحتی می‌توان معاملات بزرگ یا خریدهای کوچک را به صورت اینترنتی انجام داد و از روش‌های پرداخت آنلاین برای تسویه حساب استفاده کرد. تا همین چند سال پیش، دور از ذهن‌ترین موارد استفاده از روش‌های پرداخت آنلاین در موقعیت‌هایی مثل پرداخت کرایه تاکسی بود. اما همه‌گیری کوید-۱۹ باعث شد این تابو نیز شکسته شود و ما یاد بگیریم از اپلیکیشن‌های آنلاین پرداخت کرایه تاکسی یا انتقال وجه از طریق تلفن همراه برای پرداخت کرایه تاکسی استفاده کنیم. استفاده از پی‌پل برای خریدهای بین‌المللی دیگر چیز عجیبی نیست و داشتن یک کیف پول آنلاین یا کیف پول رمز ارز برای نگهداری وجوه آنلاین و ارزهای رمزنگاری‌شده دارد به امری عادی در مدیریت مالی شخصی تبدیل می‌شود. همه‌ی این موارد ما را به بررسی موضوعی مهم در حوزه‌ی رفتار مالی هدایت می‌کنند. امروز می‌خواهیم درباره‌ی روش‌های پرداخت آنلاین صحبت کنیم و آنها را بهتر بشناسیم.
مقدمه‌ای بر روش‌های پرداخت آنلاین
ابزارهای آنلاین ارتباط کسب و کارها با مشتریان بین‌المللی را آسان‌تر می‌کنند. یک مطالعه که از سوی فینتک استرایپ، درباره‌ی انواع روش‌های پرداخت آنلاین انجام شده، نشان می‌دهد که امروزه حدود ۷۰ درصد از کسب و کارهای آنلاین، در سطح بین‌المللی فعالیت می‌کنند. هرچند که دسترسی به مخاطبان جهانی آسان‌تر از همیشه به نظر می‌رسد، کسب و کارهای آنلاین با چالش جدیدی روبرو هستند: چگونه باید به ذائقه‌ی متنوع مشتری جهانی در فرایند پرداخت پاسخ مناسب داد؟
روش پرداخت آنلاینی که مشتری برمی‌گزیند، بسته به عوامل گوناگون از جمله مکان، می‌تواند به شدت متفاوت باشد. اگر کسب و کارها در فراهم کردن روش‌های پرداخت آنلاین برای مشتری به این متغیرها و عوامل بی‌توجهی کنند، ممکن است بخش عمده‌ای از مشتری‌های داخلی و بین‌المللی خود را از دست بدهند.
معرفی انواع روش‌های پرداخت بین‌المللی
بیش از ۲۰۰ روش پرداخت آنلاین در تمام دنیا وجود دارد. اگر شما صاحب یک کسب و کار خرد یا عمده باشید، چه تدابیری اندیشیده‌اید تا از این ظرفیت زیاد، در جهت رفاه مشتری‌های خود و تأمین رضایت آنها به نفع تجارت خود، بهره‌برداری کنید؟ در این بخش به معرف انواع روش‌های پرداخت بین‌المللی می‌پردازیم و در بخش بعد عواملی را که در انتخاب آنها از سوی شما تأثیر دارند بررسی می‌کنیم.
بر اساس آنچه در نظام مالی کشورهای مختلف وجود دارد، روش‌های پرداخت آنلاین می‌توانند در شش دسته‌بندی قرار بگیرند.
- کارت‌ها
- برداشت خودکار (دبیت)
- نقل و انتقالات بانکی
- الان بخر، بعد پرداخت کن (BNPL)
- ووچر (رسید دیجیتالی)
- کیف پول
هر گروه دارای ویژگی‌های مشابه، یکپارچگی و تجربیات مشترک در فرایند پرداخت است. بعد از این که یک روش از هرکدام از این دسته‌بندی‌ها را انتخاب کردید، می‌توانید روش‌های دیگر از همان دسته‌بندی را با حداقل تغییرات و بیشترین هماهنگی، به سیستم پرداخت خود اضافه کنید.
پذیرش روش‌های پرداخت بیشتر به کسب و کار شما کمک می‌کند تا طیف مشتریان خود را، حتی در سطح بین‌المللی، گسترش دهید و شانس ایجاد مشتریان بیشتر برای تجارت خود را بیشتر کنید.
کارت‌ها
کارت‌های بانکی و اعتباری در تمام دنیا نام‌های شناخته‌شده‌ای هستند. کارت‌ها میراث بانکداری سنتی هستند که به عنوان ابزاری کارآمد، در روش‌های پرداخت آنلاین نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند. احتمالاً بزرگ‌ترین برندهای کارت‌های اعتباری بین‌المللی را می‌شناسید. از شبکه‌های جهانی بزرگی مثل «ویزا» (Visa) و «مسترکارت» (Mastercard) گرفته تا شبکه‌های محلی مانند Cartes Bancaires در فرانسه یا Interac در کانادا. اگر از خدمات استرایپ (Stripe) استفاده کنید می‌توانید انواع مختلفی از برندهای مختلف را بدون هیچ‌گونه تنظیمات اضافی با هم مورد بهره‌برداری قرار دهید. کاری که بسیار به مذاق مشتری و مصرف‌کننده خوش می‌آید.
برداشت خودکار
با برداشت خودکار (دایرکت دبیت)، می‌توانید مستقیماً از حساب بانکی مشتری خود برای خریدهای مقطعی یا دوره‌ای برداشت وجه انجام دهید. برداشت خودکار اغلب در موارد زیر استفاده می‌شود:
- کسب و کارهایی که نیاز دارند به طور منظم و دوره‌ای از سوی مشتریانشان دریافت وجه داشته باشند؛
- مشاغل خرده‌فروشی و خدماتی که برای هزینه‌های بزرگ جاری، مانند اجاره یا شهریه، به دنبال جایگزینی ارزان‌تر برای کارت‌ها هستند.
در مقابل، برداشت خودکار ممکن است برای این گونه از کسب و کارها مناسب نباشد:
- کسب و کارهایی که بلافاصله پس از پرداخت، باید کالا را تحویل دهند. زیرا تأیید پرداخت بین ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد.
- کسب و کارهایی که نسبت به اختلاف حساس هستند. چون اگر فروشنده و خریدار به اختلاف برسند، در برخی موارد دایرکت دبیت به نفع مشتری تمام می‌شود.
تجربه‌ی عملی سرویس برداشت خودکار
برای فعال کردن سرویس برداشت خودکار، مشتری باید جزئیات حساب بانکی خود را در حین تسویه حساب وارد کند و به فروشنده اجازه دهد تا در موعد‌های مقرر، به اندازه‌ی معین، از حسابش برداشت نماید.
برای کاهش احتمال سوء استفاده و خطر کلاهبرداری، قبل از پرداخت حتماً از گزینه‌های افزایش امنیت حساب، مثل ورود به حساب کاربری و رمز پویا استفاده کنید.
نقل و انتقالات بانکی
مشتریان حقیقی و حقوقی می‌توانند از حواله‌های بانکی برای ارسال مستقیم پول به حساب بانکی استفاده کنند. این روش برای دریافت‌های کلان از سایر مشاغل رایج است. نقل و انتقالات بانکی راه مطمئن ارسال پول از طریق بانک برای مشتریان را فراهم می‌کند.
الان بخر، بعد پرداخت کن
روش BNPL به خرده فروشان کمک می‌کند به مشتریانی که می‌خواهند به صورت اقساط پرداخت کنند دسترسی پیدا کنند. این روش نوعی تأمین مالی کوتاه مدت است که به مصرف کننده اجازه می‌دهد امروز خرید کند و در تاریخ معینی در آینده هزینه آن را، اغلب بدون بهره، بپردازد.
BNPL بیشتر در کسب و کارهایی که این شرایط را دارند رایج است:
- خرده فروشانی که کالاهای با ارزشی مانند فرش، سرویس خواب یا اقلام لوکس می‌فروشند.
- خرده فروشانی که کالاهای ارزان‌تر می‌فروشند اما می‌خواهند میانگین اندازه سبد خرید مشتری را افزایش دهند و به مشتریان جدید دست یابند.
در مقابل، این روش ممکن است برای این قبیل کسب و کارها مناسب نباشد:
- اگر کالا یا محصول، فیزیکی نباشد، مثل نرم افزار.
- تمایل دارند فوراً وجه خود را دریافت کنند تا جریان وجوه نقدی خود را بهتر مدیریت نمایند.
ووچر (رسید/ بُن دیجیتالی)
ووچر روشی محبوب، به خصوص برای خریداران در آسیا و آمریکای لاتین، برای تکمیل خریدهای آنلاین به صورت حضوری است. هنگام تسویه حساب، مشتری یک رسید (بُن) دیجیتالی با جزئیات تراکنش دریافت می‌کند. سپس به شکل حضوری، در فروشگاه‌ها و مراکز معین، با ارائه‌ی رسید، خرید خود را انجام می‌دهد. این روش پرداخت اغلب در این قبیل کسب و کارها مورد استقبال قرار می‌گیرد.
- کسب و کارهایی که مشتری‌هایشان اغلب کارت یا حساب بانکی ندارند.
در مقابل، بن دیجیتالی ممکن است برای این نوع از کسب و کارها مناسب نباشد:
- کسب و کارهایی که کالا را بلافاصله پس از پرداخت تحویل می‌دهند. برخی از مشتری‌ها ممکن است پرداخت را کامل نکنند و دریافت تأییدیه‌ی پرداخت یک روز کاری طول بکشد.
- کسب و کارهایی که بازپرداخت ارسال می‌کنند. ووچر مستقیماً از بازپرداخت پشتیبانی نمی‌کند.
کیف پول
کیف پول، راهی سریع و مطمئن برای پرداخت به وسیله‌ی کارت ذخیره شده یا موجودی ذخیره شده است. کیف پول نرخ تبدیل را بهبود می‌بخشد و خطر کلاهبرداری را، به خصوص در تلفن همراه، کاهش می‌دهد. کیف پول آنلاین در سرویس‌های پرداخت گوناگونی ارائه می‌شود و در مواقع بسیاری فرایند پرداخت را برای دارنده‌ی آن آسان می‌کند.
مزایای روش‌های پرداخت اینترنتی
در طول دهه‌ی گذشته، روش‌های پرداخت آنلاین برای حمایت از نیازهای مختلف مصرف‌کننده‌ها و کسب و کارها تکامل یافته‌اند. بازارهایی مثل ایالات متحده و بریتانیا، که تجارت در آنها به کارت وابسته است، شاهد تغییر قابل توجهی به سمت کیف پول‌هایی مانند Apple Pay و Google Pay بوده‌اند که امنیت و راحتی بیشتری را ارائه می‌دهند. برخی از بازارها مانند فرانسه و ژاپن، شبکه کارت‌های داخلی خود را دارند که به کسب و کارها کمک می‌کند تا به کاربران بیشتری دسترسی پیدا کنند. در بازارهایی مانند آلمان و مالزی، که استفاده از کارت بسیار کمتر است، روش‌های پرداخت آنلاین به شدت مبتنی بر بانک‌ها هستند که بسیار مورد اعتماد عمومی‌اند. شبکه‌های بانکی در این بازارها معمولاً تجربه پرداخت سریع‌تر و ایمن‌تری را ارائه می‌کنند که در آن کاربران می‌توانند با استفاده از اعتبار بانکی آنلاین خود، پرداخت را واجد اعتبار کنند. در همین حال، در اقتصادهایی مانند مکزیک و اندونزی، که جمعیت مصرف‌کننده‌ی بدون حساب بانکی یا کارت اعتباری خیلی بیشتر است، روش‌های پرداخت رایج به مشتریان اجازه می‌دهد تا با استفاده از ووچر، هزینه‌ی خرید آنلاین را با پول نقد پرداخت کنند.
فراهم کردن انواع روش‌های پرداخت آنلاین، که هم برای مشتری مطلوب است و هم با مدل کسب و کار هماهنگ است، می‌تواند مزایای زیر را داشته باشد.
دستیابی به مشتریان بیشتر در سطح بین‌المللی
گسترش دامنه‌ی کسب و کار به سطوح بین‌المللی و فرامرزی، چیزی از اهمیت روش‌های پرداخت داخلی، که برای جذب کل فرصت‌های موجود در بازار ضروری هستند، کم نمی‌کند. به عنوان مثال، ۵۴ درصد از تراکنش‌های آنلاین در چین توسط کیف پول‌هایی مانند Alipay یا WeChat Pay و ۲۰ درصد در شبکه کارت محلی China Union Pay انجام می‌شود. شرکت‌های چینی بدون پشتیبانی از این روش‌های پرداخت، می‌توانند خود را در معرض خطر از دست دادن بازار قابل توجه و رو به رشد مصرف‌کنندگان چینی قرار دهند.
افزایش نرخ تبدیل
۱۶ درصد از خریداران، اگر گزینه‌ی پرداخت مورد نظرشان در دسترس نباشد، سبد خرید خود را رها می‌کنند. فراهم کردن ترکیب مناسبی از گزینه‌های پرداخت برای مشتریان می‌تواند به طور چشمگیری شانس تکمیل موفقیت آمیز خرید را افزایش دهد.
در مقاله‌ی ۲۱ راهکار افزایش فروش، درباره نرخ تبدیل توضیح داده‌ایم.
کاهش احتمال تقلب و کلاهبرداری
انتخاب آن دسته از روش‌های پرداخت آنلاین که با اولویت‌های کسب و کار مطابقت دارند، خطرات مربوط به سوء استفاده در فرایند پرداخت‌های آنلاین را پیش‌بینی و مدیریت می‌کند. به عنوان یک قاعده کلی، هرچه سطح احراز هویت مشتری بالاتر باشد، احتمال تقلب و مناقشه در پرداخت کمتر می‌شود.
بهینه‌سازی هزینه‌های تراکنش
روش‌های پرداخت ذاتاً ساختارهای هزینه‌ای متفاوتی دارند. بسته به مدل کسب و کار و مکان مشتری، ممکن است روش‌های پرداخت به خصوصی با کسب و کار مربوطه متناسب باشند یا نباشند.
مواردی که هنگام انتخاب روش‌های پرداخت باید در نظر گرفته شوند
تا اینجا به این نتیجه رسیدیم که داشتن گزینه‌های پرداخت متعدد برای مشتری مطلوب است. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ توسط گروه PPRO نشان داد که ۶۸ درصد از مصرف‌کنندگان در بریتانیا، یک فروشگاه آنلاین را به دلیل ضعف در ارائه‌ی روش پرداخت ترک کردند. ۵۷ درصد از افراد نیز به این دلیل که فرایند پرداخت بیش از حد پیچیده بود همین کار را کردند. ۴۶ درصد هم معتقد بودند روش پرداخت مورد نظر آنها در گزینه‌های پرداخت وجود نداشته و به همین دلیل آنها تراکنش را کامل نکرده‌اند.
این آمار نشان می‌دهند تدارک روش‌های پرداخت کمتر می‌تواند منجر به «نرخ پرش» بیشتر شود. اما برعکس این حالت نیز به نتیجه‌ی مشابهی ختم می‌شود. پیچیده کردن انتخاب، با گزینه‌های پرداخت بیش از حد برای خریدار، نیز می‌تواند او را بپراند. البته مثل همیشه باید افزایش هزینه UX را نیز برای طراحی و اجرای این همه گزینه در نظر داشت.
اما جای خوشحالیست که کسب و کارها می‌توانند با انتخاب یک رویکرد متعادل، بهینه‌ترین پیشنهادها را روی میز قرار دهند و با صرف یک هزینه‌ی معقول، مشتری‌های بیشتری را برای خود حفظ کنند و یا حتی نرخ تبدیل را افزایش دهند. این رویکرد طلایی تعادل به عواملی بستگی دارد که در آخرین بخش از این مقاله آنها را بررسی می‌کنیم.
مکان
کشوری که مقر اصلی شرکت است و هم‌زمان، مکان مشتری‌های هدف، هر دو در انتخاب و ارائه‌ی روش‌های پرداخت نقش دارند. ممکن است لازم باشد روش‌های پرداخت برای مشتریان کشورهای مختلف تغییر کند. به عنوان مثال، در آلمان پرداخت مستقیم از طریق SEPA و Giropay از پرداخت با کارت اعتباری محبوب‌تر هستند: میراثی به جا مانده از جنگ جهانی دوم که سیستم‌های مالی منهدم شده بودند.
حالت خرید
آیا مشتری از خدمات آنلاین استفاده می‌کند یا آفلاین؟ اگر هر دو، در این صورت ممکن است انتخاب روش‌های ترکیبی و کاربردی بهترین گزینه باشد. اما اگر مشتری عمدتاً از پرداخت آنلاین استفاده می‌کند، می‌توان با خیال راحت گزینه‌های پرداخت آفلاین مثل پول نقد را حذف کرد و روی روش‌های پرداخت آنلاین تمرکز نمود.
نوع کسب و کار
بعضی کسب و کارها پرداخت‌های دوره‌ای با زمان و مبلغ مشخص دارند. یعنی در موعد معینی، باید مبلغ مشخصی به حسابشان پرداخت شود. بعضی کسب و کارها هم فروش تکی دارند و پرداخت دوره‌ای ندارند. کسب و کارهایی هم که به مشتری حق اشتراک می‌فروشند، باید ساز و کار پیچیده‌تری را در طراحی و ارائه‌ی روش‌های پرداخت برای مشتری فراهم کنند.
تسهیل فرایند پرداخت برای مصرف کننده، می‌تواند به گسترش دامنه‌ی مشتری‌های داخلی و برون‌مرزی کمک کند و نرخ تبدیل را افزایش دهد. مزایای این سیاست را بررسی کردیم و عواملی که در انتخاب روش‌های پرداخت نقش دارند را برشمردیم.
اگر شما هم می‌خواهید روش‌های پرداخت آنلاین را برای مشتری‌های خود ایجاد نمایید، ابتدا فهرست کوتاهی از گزینه‌هایی که این پارامترهای اساسی را برآورده می‌کنند تهیه کنید. در گام بعدی باید هزینه و ریسک مرتبط با این گزینه‌ها را ارزیابی نمایید.
اگر می‌خواهید در سطح بین‌المللی فعالیت کنید، توجه به این نکته مهم است که همه‌ی روش‌های پرداخت از همه‌ی ارزها پشتیبانی نمی‌کنند. همیشه عاقلانه است که به موارد به ظاهر کم اهمیت نیز توجه داشته باشید. گزینه‌هایی که ممکن است از نظر اسمی چندان محبوب نباشند اما در طیف مشتریان شما زیاد استفاده شوند. به این ترتیب می‌توانید ریزش در مرحله‌ی پرداخت را به حداقل برسانید.