پرداخت بدون تماس با ساخت کد QR
در اوج روزهای همه‌گیری کرونا بود که اهمیت روش‌های پرداخت بدون تماس برای دنیا و فعالان حوزه‌ی فینتک روشن‌تر شد. دیگر هیچ‌کس نمی‌خواست به کارت و دستگاه‌های کارت‌خوان دست بزند. تماس با هر وسیله‌ای به قیمت سلامتی انسان‌ها تمام می‌شد. شرکت‌های فینتکی بسیاری سرمایه‌گذاری بیشتری در این حوزه کردند و به فکر توسعه راه‌حل‌های جدید پرداخت بدون تماس بودند. این وضعیت ادامه پیدا کرد و به‌تدریج آدم‌ها به روش‌های پرداخت آنلاین و بدون تماس عادت کردند. یک روش پرداخت که کاربرد آن راحت بود و هم نیازی به تماس داشتن به هیچ وسیله‌ای جز گوشی نداشت.
پرداخت بدون تماس شیوه‌های مختلفی دارد که ساخت کد QR برای پرداخت به عنوان یکی از این روش‌ها در دوران کرونا موردتوجه قرار گرفت. پیش از این استفاده از بارکدها برای بسیاری از مقاصد تقریبا جا افتاده بود، اما اهمیت آن به عنوان لینک پرداخت جز در کشورهای توسعه‌یافته دیده نشده بود. در یک گزارش که ابعاد بازار کد QR را بر اساس پیشنهاد، نوع پرداخت، کانال تراکنش، کاربر نهایی و منطقه بررسی کرده، مهم‌ترین شرکت‌هایی که در پرداخت با کدهای QR پیشرو بوده‌اند را علی‌بابا، پی‌پال، روولوت، اسکوئر، گوگل و … دانسته و آنها را مترصد به‌کارگیری استراتژی‌های مختلفی با استفاده از کدهای QR برای افزایش نفوذ خود در بازار و تقویت موقعیت خود در صنعت پرداخت می‌داند.
پیش‌تر نیز در بلاگ وندار در این مقاله‌‌ها نیز درباره‌ی اینکه ماهیت سیستم پرداخت بدون تماس و کدهای QR توضیحاتی داده‌ایم.
اما با توجه به این رشد همه‌جانبه به‌طور کل سه پیش‌بینی برای آینده پرداخت های بدون تماس در دنیا وجود دارد.
۱. پرداخت بدون تماس جایگزین پول نقد و کارت‌های اعتباری سنتی می‌شود.
همه ما تحقیقاتی را که ثابت می‌کنند پول چقدر کثیف و مملو از باکتری و آلودگی دارویی است خوانده‌ایم. اما قبل از همه‌گیری، به احتمال زیاد فقط متخصصین میکروب‌شناسی نگران این موضوع بودند. اما بعد از تجربه‌ی قرنطینه‌های طولانی همه ما نگران این هستیم که آخرین‌بار چه کسی یک اسکناس ۵۰۰۰۰ تومانی را لمس کرده است.
یک شاخص مناسب از محبوبیت فناوری پرداخت بدون لمس در سایت پژوهشی Juniper Research این است که ۴۸ کشور محدودیت‌های هزینه در تراکنش‌های بدون تماس را افزایش داده‌اند. محدودیت‌های هزینه، مصرف‌کنندگان را ملزم می‌کند که اگر بیش از حد مجاز خرج کنند، که معمولا کمتر از ۵۰ دلار است، باید از رمزی مانند رمز پویا استفاده کنند. پس از آن کشوری مانند آمریکا سقف پرداخت را در روش‌های بدون تماس افزایشی در حد دوبرابر داد.
حتی کشورهایی مانند آلمان که مردم پرداخت نقدی را ترجیح می‌دهند، به پذیرندگان مشتاق این روش پرداخت تبدیل شده‌اند. قبل از همه‌گیری، آلمان به ۳۵ درصد از معاملات بدون تماس رسیده بود. اکنون بیش از نیمی از کل خریدها بدون لمس هستند.
این تغییرات در نگرش به احتمال زیاد باعث می شود که پرداخت‌های بدون تماس ظرف سه تا پنج سال آینده از پول نقد و کارت‌های اعتباری سنتی پیشی بگیرد.
۲. پرداخت‌های بدون تماس کارت‌خوان سیار و حوزه‌ی تامین مالی را در اختیار می‌گیرند.
کارت‌خوان‌های سیار (POS) دستگاه‌هایی هستند که در فروشگاه‌های خرده‌فروشی پرداخت‌های مشتریان را پردازش می‌کنند. در بسیاری از موارد، آنها کاملا بدون تماس نیستند زیرا برای پردازش پرداخت باید کارت خود را وارد کنید یا بکشید و چند بار روی صفحه ضربه بزنید.
یک مطالعه اخیر گزارش می‌دهد که ۲۷ درصد از پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی درباره‌ی روش پرداخت در مشاغل کوچک شاهد افزایش مشتریانی بوده‌اند که از تلفن همراه یا کارت‌های بدون تماس خود برای پرداخت استفاده می‌کنند. انجام این سرمایه‌گذاری‌ها برای خرده‌فروشان ارزان نیست، اما سیستم‌های بدون تماس می‌توانند به خرده‌فروشان در کاهش زمان تراکنش، افزایش درآمد و کوتاه کردن صف‌های پیشخوان کمک کنند.
پلتفرم‌های تامین مالی در حوزه‌ی لندتک یا فناوری وام‌دهی نیز در این راستا تغییر خواهند کرد. پلتفرم‌های تامین مالی به خرده‌فروشان اجازه می‌دهند بدون نیاز به کاغذبازی یا حتی امضا کردن روی صفحه لمسی، پیشنهادات از پیش تایید شده را از چندین وام‌دهنده دریافت کنند. این پلتفرم‌ها که به افزایش فروش کمک می‌کنند، احتمالاً به استاندارد این صنعت تبدیل خواهند شد.
۳. کیف پول موبایل جایگزین کیف پول فیزیکی خواهد شد.
به‌طور کل پذیرش پرداخت‌های بدون تماس با تلفن همراه در دنیا در مقایسه با مناطقی مانند چین کند بوده است. در سال ۲۰۲۲، ۸۱٪ درصد از کاربران گوشی‌های هوشمند در چین از پرداخت‌های تلفن همراه استفاده کرده‌اند، در حالی که در آمریکا، این آمار تنها ۲۹ درصد بود. بر اساس گزارش Juniper Research، تعداد کل کاربران منحصر به فرد پرداخت تلفن همراه بدون تماس برای اولین بار در سال ۲۰۲۴ به یک میلیارد خواهد رسید. به عنوان مثال، Alipay، محبوب ترین پلتفرم پرداخت موبایلی در چین، ۵۴.۵ درصد از بازار پرداخت موبایلی چین را در اختیار دارد و از فناوری کد QR برای پردازش پرداخت‌ها استفاده می‌کند.
همچنین موفقیت کیف پول‌های تلفن همراه ممکن است راه را برای پذیرش گسترده‌تر ارزهای دیجیتال به عنوان یک روش اصلی پرداخت خیابانی هموار کند. وقتی همه برای دسترسی به حساب‌های بانکی و سرمایه‌گذاری کیف پول موبایلی دارند، استفاده از کیف پول رمزارزها نیز چندان دور از انتظار نیست. استفاده گسترده از ارز دیجیتال به نوبه خود می‌تواند به طور بالقوه نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی برخی از کاربران را در مورد پلتفرم‌های پرداخت بدون تماس برطرف کند.
البته چالش‌ها هنوز برای شرکت‌های فینتکی وجود دارد. به‌راحتی می‌توان در مورد مزایا، کارایی و راحتی پرداخت‌های بدون تماس هیجان‌زده شد و چالش‌هایی را که ایجاد می‌کند فراموش کرد. در ابتدا اینکه همه به این فناوری دسترسی ندارند. جمعیت زیادی در دنیا هنوز کارت اعتباری ندارند یا حساب بانکی ندارند. نگرانی از حریم خصوصی و هزینه نیز وجود دارد. فناوری پرداخت بدون لمس سریع و راحت است، اما مانند دیگر روش‌ها می‌تواند قابل ردیابی باشد. درنهایت با کارمزدهای تجاری ارائه می‌شود که مشتریان ملزم به پرداخت هستند. و ناگفته نماند که این مشکلات پیش از این نیز وجود داشته‌اند و شرکت‌های فینتکی از قبل برای حل آنها فعالیت‌هایی کرده‌اند. برای مطالعه‌ی بیشتر می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید که در آن به روش‌هایی پرداختیم که فینتک می‌تواند به افراد بدون بانک کمک کند.
ساخت کد QR پرداخت در ایران
در ایران نیز مدتی است که روش‌های پرداخت بدون تماس موردتوجه قرار گرفته. در ابتدا برای پرداخت‌های خرد بدون استفاده از کارت بانکی قدم‌هایی برداشته شد و بعد در پرداخت کرایه تاکسی‌ها استفاده از بارکدها بیشتر به‌کار آمد. فناوری NFC و کدهای QR همچنان در این راستا پراستفاده‌ترین روش است.
امکان ساخت کد QR که به درگاه پرداخت متصل شود برای پذیرنده‌ها با استفاده از اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های بسیاری وجود دارد. درواقع کدهای QR مانند یک شناسه پرداخت عمل می‌کنند و آدرس صفحه‌ی پرداخت آنلاین درگاه بانکی را به کد QR تبدیل می‌کنند.
کسب‌وکارها با ساخت این کدها می‌توانند در صحنه‌ی پرداخت بدون تماس نیز فعال باشند.
به‌طور کل یکی از مهم‌ترین ویژگی کدهای QR برای ارائه‌دهنده‌گان خدمات یا فروشندگان بی‌نیازی از هزینه کارت‌خوان‌های سیار و کاهش درصد رها شدن سبد خرید است. در ایران نیز اپلیکیشن‌های «همراه‌کارت»، «فون‌پی»، «رسید» و «ایزی‌پی» و بسیاری دیگر از جمله ارائه‌دهنده‌ی این سرویس هستند.
در نهایت یک کسب‌وکار می‌تواند از کدهای QR در بازاریابی (مارکتینگ) محصولات و کسب‌وکار به روش‌های مختلف استفاده کند: در ایجاد دسترسی به اطلاعات محصول، با کدهای QR به‌راحتی اطلاعات قیمت‌گذاری، فروش، و ویژگی‌های مرتبط محصولات را در اختیار مشتریان قرار دهد. برای استقبال بیشتر مشتریان از این روش پرداخت از کدهای QR استفاده کند که به کوپن‌ها و تخفیف‌ها پیوند دارند. برای رویدادهای تبلیغاتی، مکان‌ها و بخش‌های بازاریابی مختلف، کدهای QR متفاوت ایجاد کنند تا بهترین عملکرد آن مشخص شود. در بخش اطلاعات کسب‌وکار نیز آنها می‌توانند در موارد تبلیغاتی به وب‌سایت خود پیوند دهند، به عنوان مثال می‌توانتد یک کد QR را در جلوی در شرکت و یک کد را در کارت‌های ویزیت قرار دهید.
روش‌های پرداخت بدون تماس حوزه‌ای است در حال رشد که مخاطب آن هم مشتریان و هم کسب‌وکارها هستند و می‌توان گفت که بازیگر اصلی صنعت پرداخت خواهد بود. بر هر کسب‌وکاری واجب است که پذیرای آن باشد و از خدمات شرکت‌های فینتکی فعال در این حوزه سود ببرد.