حتمالاً شما هم دست کم یک بار چنین موقعیتی را تجربه کرده‌اید که وقتی می‌خواهید خرید بزرگی، مثل فرش یا لوازم خانگی، انجام دهید، هنگام تسویه و پرداخت نهایی، فروشنده پیشنهادی برای پرداخت اقساطی به شما ارائه کرده است. به طور خیلی ساده شده و خلاصه، این فرایند همان چیزی است که امروزه به عنوان سرویس «الان بخر بعداً پرداخت کن» یا BNPL شناخته می‌شود. فرایندی که در دنیای کسب و کار امروز روند رو به رشدی را در بین خرده فروشان و بسیاری از فروشندگان عمده نشان داده است.
به طور معمول، سرویس الان بخر بعداً پرداخت کن نه از سوی فروشنده اصلی، بلکه از طرف یک شرکت ثالث پشتیبانی می‌شود. برای این که بهتر متوجه شوید سرویس الان بخر بعداً بپرداز دقیقاً چیست و چگونه کار می‌کند فرض کنید می‌خواهید یک دوچرخه برند جنگل سرسبز را خریداری کنید. فروشنده به شما پیشنهاد می‌کند خرید خود را از طریق سرویس الان بخر بعداً پرداخت کن انجام دهید. اما شرکتی که این فرایند را پشتیبانی می‌کند خود جنگل سرسبز نیست. یک شرکت طرف ثالث است که این سرویس را ارائه می‌دهد.
ساز و کار سرویس الان بخر بعداً بپرداز طوری طراحی شده که یک بازی دو سر برد برای فروشنده و مصرف کننده است. زیرا امکان انجام چندین پرداخت در یک زمان یا در یک بازه زمانی محدود، از یک سو می‌تواند خرید را برای مصرف کننده جذاب‌تر جلوه دهد و از سوی دیگر، منجر به فروش بیشتر برای فروشندگان شود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر سرویس BNPL، نحوه عملکرد آن، و مزایا و معایبش می‌پردازیم.
سرویس الان بخر بعداً پرداخت کن چگونه کار می‌کند؟
تا اینجا گفتیم سرویس الان بخر بعداً بپرداز یا BNPL، در ادبیات کسب و کار امروز نوعی روش تأمین مالی کوتاه مدت به شمار می‌رود که به مصرف کننده امکان می‌دهد پول خرید خود را بعداً بپردازد. این مدت زمان، محدود و مشخص است و سود فروشنده در این فرایند اغلب صفر یا نزدیک صفر است. به همین دلیل است که روش پرداخت BNPL در بین خریداران تا این اندازه محبوب است. زیرا آسان و اغلب بدون بهره است. سرویس الان بخر بعداً بپرداز می‌تواند نرخ نیمه کاره رها کردن خرید را کاهش، و در مقابل، تمایل به سنگین‌تر کردن سبد خرید را افزایش دهد.
استفاده از سرویس اعتباری BNPL برای انجام پرداخت‌ها در یک خرید بزرگ، شبیه یک وام شخصی است. شما طی چندماه، اقساط مساوی را بابت خرید خود پرداخت می‌کنید. همانطور که اشاره شد این وام‌ها اغلب، تا زمانی که پرداخت‌های خود را به موقع و به طور کامل انجام دهید، بدون بهره هستند. یکی دیگر از تفاوت‌های BNPL با وام‌های سنتی همین موضوع است که شما در پرداخت وام به شیوه سنتی، یا خرید از طریق کارت اعتباری، بابت هر قسط درصدی سود نیز پرداخت می‌کنید.
مراحل اجرایی خرید به روش الان بخر بعداً پرداخت کن
هرچند که شرایط دقیق خرید، بر اساس روش تأمین مالی‌ای که انتخاب می‌کنید متفاوت خواهد بود، اما به طور کلی، خرید BNPL برای خریداران به این صورت عمل می‌کند:
۱. انتخاب گزینه BNPL: اولین چیزی که در خرید به روش الان بخر بعداً پرداخت کن اتفاق می‌افتد این است که مشتری در هنگام خرید از فروشنده‌ای که این سرویس را ارائه می‌کند، گزینه BNPL را برای پرداخت انتخاب می‌کند.
۲. درخواست تأیید: گاهی اوقات مشتری قبل از واجد شرایط شدن برای تأمین مالی از طریق BNPL، اعتبارسنجی می‌شود. این فرایند معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می‌کشد. البته همه وام دهندگان BNPL به بررسی اعتبار آنچنان پیچیده نیاز ندارند. برخی از آنها یک تأیید هویت ساده انجام می‌دهند.
۳. انتخاب شرایط پرداخت: بسته به راه حل BNPL، خریدار می‌تواند از میان چند گزینه، مدت پرداخت را انتخاب کند. با این حال، توجه داشته باشید که همه سرمایه گذاران BNPL گزینه‌های بلند مدت ارائه نمی‌دهند. برای برخی، تنها یک جدول زمانی، نرخ بهره و هزینه ماهانه برای انتخاب وجود دارد.
۴. پیش پرداخت: پس از انتخاب شرایط پرداخت، مشتری ملزم به پرداخت پیش پرداخت خواهد بود. بسته به شرایطی که مشتری انتخاب کرده، پیش پرداخت می‌تواند ۰٪ تا ۷۰٪ باشد، اما در عمل معمولاً بین ۱۰٪ تا ۲۵٪ خواهد بود.
۵. پرداخت اقساط: با تکمیل خرید اولیه، تنها کاری که مشتری باید انجام دهد این است که اقساط ماهانه خود را به موقع و به طور کامل پرداخت کند تا مشمول پرداخت جریمه دیرکرد نشود. همچنین این امکان برای مشتری وجود دارد که هر زمان که مایل بود کل بدهی خود را یکجا پرداخت نماید.
به طور کلی مشتری طبق معمول خرید می‌کند و بعد فرایند پرداخت را آغاز می‌نماید. شما به عنوان مشتری، می‌توانید پرداخت به روش الان بخر بعداً بپرداز را مانند هر معامله آنلاین دیگری شروع کنید. یعنی از فروشگاه‌های اینترنتی مورد نظر خود خرید کنید، کالا را انتخاب کنید و سپس به مرحله پرداخت بروید.
فروشنده روش پرداخت BNPL را در بین گزینه‌های پرداخت، برای خریدارانی که می‌خواهند الان خرید کنند و بعداً بپردازند، ارائه کرده است. در نتیجه می‌توانید موقع پرداخت، آن را انتخاب کنید.
فروشنده در لحظه و به طور اتوماتیک، سوابق اعتباری مشتری را بررسی می‌کند و بعضی مشخصات مثل نام و آدرس را نیز ثبت می‌نماید.
مشتری مبلغی مشخص را به عنوان پیش پرداخت می‌پردازد که این مبلغ مستقیم به فروشنده می‌رسد و رقم آن از مبلغی که تأمین کننده BNPL به فروشنده می‌پردازد کم می‌شود. مشتری طی مدت زمان مشخص شده هر ماه در قالب اقساطی ثابت بدهی خود را پرداخت می‌نماید.
اگر مشتری تمام مبلغ خرید را در مدت زمان کوتاهی (معمولاً ۳۰ روز) پرداخت کند، بیشتر فروشندگان BNPL هیچ بهره‌ای بابت معامله دریافت نمی‌کنند.
اگر مشتری برای پرداخت بدهی خود به زمان بیشتری نیاز داشته باشد، وام دهندگان برنامه‌های پرداخت متفاوتی با نرخ بهره متفاوت ارائه می‌دهند. درست مانند کارت اعتباری، هرچه مشتری سریع‌تر صورتحساب را پرداخت کند، سود کل کمتری می‌پردازد.
مزایای سرویس الان بخر بعداً پرداخت کن
مثل هر پدیده‌ی شناخته شده‌ی دیگری، سرویس اعتباری الان بخر بعداً پرداخت کن مزایای بسیار زیادی، هم برای مشتری و هم برای فروشنده، دارد. البته، باز هم مثل هر پدیده شناخته شده دیگری، روش BNPL اشکالاتی نیز دارد که آگاهی از آنها کمک می‌کند موقع انتخاب این روش برای پرداخت، آگاهانه‌تر و با ریسک کمتری عمل کنید. این نکته به ویژه برای فروشندگان، به دلیل تأثیراتی که می‌تواند نظر مشتری را نسبت به برند تغییر دهد، اهمیت دارد.
در این بخش مزایای BNPL و در بخش بعد معایب آن را برخواهیم شمرد.
خدمات اعتباری BNPL با استفاده از رمز ارز: بر خلاف شکل‌های سنتی وام بانکی، امروزه بسیاری از فروشندگان و ارائه دهندگان خدمات الان بخر بعداً بپرداز، رمز ارز نیز می‌پذیرند. این موضوع، کار را برای مشتریانی که بخشی از دارایی‌های دیجیتالی آنها به صورت رمز ارز است خیلی راحت‌تر می‌کند.
سرویس الان بخر بعداً بپرداز یک معادل جایگزین برای کسانی است که کارت اعتباری ندارند. اقلیت قابل توجهی از مشتریان امریکایی (حدود ۲۰٪) کارت اعتباری ندارند و حدود ۵۵٪ از مشتریان دارای کارت اعتباری، حداقل یک کارت دارند که تمام اعتبار آن را مصرف کرده‌اند. خدمات BNPL بسیاری از مزایای مشابه کارت اعتباری را ارائه می‌دهد، اما برای خریدهای کوچکتر و فردی. حتی می‌توانید قبل از خرید با درخواست شماره کارت مجازی، از خدمات BNPL مانند کارت اعتباری استفاده کنید. این شماره کارت دقیقاً مقدار پول مورد نیاز برای تکمیل خرید شما را پوشش می‌دهد. همه این کارها را می‌توانید در وب سایت فروشنده BNPL یا از طریق برنامه گوشی هوشمند آن انجام دهید.
گزینه‌های پرداخت انعطاف پذیر: اکثر خدمات BNPL گزینه‌هایی را در محل فروش به مشتریان ارائه می‌دهند. به عنوان یک مشتری، می‌توانید با استفاده از سرویس BNPL، کل قیمت خرید را بپردازید، یا می‌توانید بیش از یک روش را برای خرید خود انتخاب نمایید. یعنی ترکیبی از BNPL و سایر منابع پرداخت (مانند کارت نقدی) را برای پرداخت مورد استفاده قرار دهید.
پرداخت بدون بهره: اگر یک دوره وام کوتاه مدت را انتخاب کنید و پرداخت‌های خود را به موقع انجام دهید، می‌توانید بدون پرداخت هیچ سودی از خدمات اعتباری الان بخر بعداً پرداخت کن برخوردار شوید.
بررسی سوابق اعتباری هیچ تأثیری بر اعتبار شما ندارد. اکثر فروشندگان BNPL برای تأیید صلاحیت مشتریان متقاضی استفاده از خدمات BNPL سوابق اعتباری آنها را بررسی می‌کنند که این فرایند با عنوان soft credit check شناخته می‌شود. نکته جالب اینجاست که بر خلاف چک اعتباری، soft credit check باعث کاهش امتیاز اعتباری مشتری نمی‌شود. از سوی دیگر، اگر مشتری در پرداخت‌های خود به فروشنده BNPL تأخیر داشته باشد، این موضوع به دفاتر اعتباری گزارش می‌شود، دقیقاً مانند زمانی که پرداخت‌های کارت اعتباری را با تأخیر انجام می‌دهند.
نرخ تبدیل بالاتر: خرده فروشان زمانی که گزینه‌های پرداخت BNPL را ارائه می‌دهند، به طور متوسط ۲/۱٪ نرخ تبدیل بالاتری را مشاهده می‌کنند.
افزایش حجم سفارش خرید: شرکت‌های پشتیبان خدمات BNPL گزارش می‌دهند که خرده فروشان، در مقایسه با سایر روش‌های پرداخت، تا ۸۵ درصد بیشتر مقادیر متوسط سفارش را برای خریدهای با استفاده از BNPL دریافت می‌کنند.
تجربه مشتری را بهبود می‌بخشد: ارائه گزینه پرداخت BNPL به مشتریان کنترل بیشتری بر نحوه پرداخت آنها می‌دهد که این امر، منجر به تجربه بهتر مشتری می‌شود.
افزایش دسترسی: با ارائه طرح‌های پرداخت BNPL، می‌توانید دسترسی خود را به مشتریان با سرمایه اولیه کمتر، به‌ویژه نسل‌های جوان‌تر، افزایش دهید. در واقع ۷۵ درصد از کاربران BNPL یا «نسل Z» یا «نسل هزاره» (حدوداً معادل متولدین دهه ۶۰ تا دهه ۸۰ در ایران) هستند.
فروش محصولات با ارزش را آسان‌تر می‌کند: حدود ۴۵ درصد از مشتریان BNPL از این سرویس برای خریدهایی استفاده می‌کنند که در غیر این صورت با بودجه آنها همخوانی ندارد. فروشندگانی که سرویس BNPL را جزو گزینه‌های فروش خود قرار می‌دهند شانس فروش بیشتر را برای خودشان ایجاد می‌کنند زیرا با سرویس BNPL افراد بیشتری توان خرید کالاهای سنگین را به دست می‌آورند.
معایب خدمات اعتباری BNPL
هزینه‌های تأمین کننده را دریافت می‌کند: همانطور که اشاره شد شرکت‌های ثالثی سرویس الان بخر بعداً پرداخت کن را پشتیبانی می‌کنند. این شرکت‌ها درصد کمی کارمزد دریافت می‌کنند که در اقساط ماهیانه‌ای که مشتری باید پرداخت کند محاسبه می‌شوند.
جریمه دیرکرد دارد: اگر مشتری قسطی را در طرح پرداخت خود به موقع پرداخت نکند، متحمل هزینه تأخیر می‌شود. اگر شما یک فروشنده ارائه دهنده BNPL باشید این اتفاق خارج از کنترل شما است. با این حال ممکن است خیلی از مشتری‌ها این جریمه دیرکرد را از چشم شما ببینند و نسبت به برند شما احساس منفی پیدا کنند که این اصلاً به نفع شما نخواهد بود.
امتیاز اعتباری را کاهش می‌دهد: یکی دیگر از عواملی که می‌تواند تحت تأثیر تأخیر یا از دست دادن پرداخت‌ها قرار گیرد، کاهش امتیاز اعتبار مشتریان است. درست مثل حالت قبل، در این مورد هم در حالی که این کار از دست شما خارج است، به نوبه خود می‌تواند باعث ایجاد خشم مشتری نسبت به برند شما شود.
باعث ایجاد بدهی می‌شود: از آنجایی که سرویس اعتباری BNPL خرید اقلام گران قیمت را برای بسیاری از اقشار آسان‌تر می‌کند، این احتمال وجود دارد که افراد بیشتری وسوسه شوند کالاهایی را بخرند که واقعاً توانایی پرداخت قیمت آنها را ندارند. بیش از ۴۶ درصد از کاربران BNPL پیش‌بینی می‌کنند که پرداخت‌هایشان با دیرکرد چند ماهه، در سال آینده انجام شود. این عامل می‌تواند باعث افزایش بدهی و سود پرداختی خریدار به کسب و کار شما شود.
انواع خدمات اعتباری BNPL
به طور کلی، دو نوع وام BNPL وجود دارد:
- وام بدون بهره
با این نوع وام‌ها، فروشنده به جای پرداخت سود وام توسط مصرف کننده، کارمزدی را به شرکت وام دهنده شخص ثالث می‌پردازد.
- وام با بهره
این وام‌های در محل به مصرف کننده این امکان را می‌دهند که خرید را در لحظه انجام دهد، اما با سودی مشابه کارت اعتباری.
به طور معمول هر دو نوع وام یک دوره زمانی قطعی را پیشنها می‌کنند که در آن وام باید به طور کامل بازپرداخت شود. بنابراین، برای مثال، اگر کالایی که به آن علاقه دارید، یک طرح بازپرداخت چهار ماهه بدون بهره را با خرید ۱۰۰۰ دلاری به شما ارائه دهد، هر ماه به مدت چهار ماه، ۲۵۰ دلار را به طور مساوی پرداخت خواهید کرد. اگر پرداخت‌ها را به طور کامل انجام ندهید، ممکن است مشمول جریمه و سایر هزینه‌ها شوید. اگر BNPL با پیشنهاد بهره صفر درصد همراه باشد و شما در بازپرداخت تأخیر داشته باشید، ممکن است مشمول هزینه‌های سود معوقی بشوید که به‌طور عطف به ماسبق برای کل موجودی اعمال می‌شود.
طرح‌های اعتباری «اکنون بخرید، بعداً پرداخت کنید» می‌توانند راهی مؤثر برای تأمین کالاها و خریدهای بزرگ و سنگین باشند که تهیه آنها در حالت عادی بسیار مشکل و غیرمنطقی به نظر می‌رسد. اما قبل از این که از هول حلیم در دیگ بیفتید، حتماً باید به هزینه‌های دقیق هر خرید توجه کنید. همچنین مطمئن شوید که می‌توانید قسط‌ها را به موقع پرداخت کنید تا از هزینه‌های بهره و جریمه دیرکرد جلوگیری کنید.