آیا شما هم تا به حال احساس کردهاید که هر چقدر برای پسانداز بیشتر تلاش میکنید، باز هم پس انداز غیرممکن به نظر میرسد؟ وقتی پول قابل توجهی وارد حساب بانکیمان میشود هزاران فکر و ایدهی خوب و خلاقانه برای سرمایهگذاری یا راههای بیشتر کردن آن در سر میپرورانیم اما قبل از این که به خودمان بیاییم میبینیم چیزی از آن پول در حسابمان باقی نمانده است. واقعاً چرا؟ شاید چون روال عادی زندگی روزمره مانع از پسانداز پول میشود. به هر حال ماشین به لاستیکهای جدید نیاز دارد، بچهها خرج دارند، خانه به تعمیرات و نوسازی احتیاج دارد و… آیا پسانداز کردن بخشی از پولی که به دست میاوریم تا این حد سخت و غیرممکن است؟
واقعبت این است که نباید منتظر باشیم تا شرایط ایدهآل خود بخود از راه برسند و همه چیز در زندگی به شکلی جادویی ردیف شود تا بعد از آن با خیال راحت پسانداز را شروع کنیم. آن لحظهی جادویی که همه چیز در زندگی مطابق میل ما و در جای خودش باشد هرگز فرا نمیرسد! بهترین زمان برای شروع پسانداز همین الان است.
خبر خوب این است که راههای سادهی زیادی برای کاهش هزینههای اضافی و صرفهجویی در پول، و در نتیجه فرصت پسانداز پول بیشتر، وجود دارد. امروز قرار است مهمترین این تکنیکها را با هم مرور کنیم. در این مقاله سعی کردهایم بیشتر جنبههای هدردادن پول را که در زندگی اکثریت ما مشترک است برشماریم. شما با خلاقیت خودتان میتوانید موارد دیگری را که به عادتها و سبک زندگیتان مربوط میشود به این فهرست اضافه کنید.
چگونه پس انداز پول را شروع کنیم؟
همه ما فقط زمانی شروع به پسانداز خواهیم کرد که عادات پولی سالم را بیاموزیم و اجازه دهیم نیازهای آیندهمان مهمتر از خواستههای فعلیمان باشد. این به آن معنا است که پسانداز پولی که به دست میآوریم را در اولویت قرار دادهایم. الگوریتم سادهای برای شروع پسانداز وجود دارد. الگوریتمی که همچون یک راز ساده میتواند چرخهی درآمد و برباد دادن درآمد را تغییر دهد و اصلاح کند: قبل از شروع هر ماه، بودجهی آن ماه را از صفر آغاز کنید.
اصولاً بودجهبندی یک فعالیت تماماً هدفدار است. بودجهبندی در راستای کاهش هزینههای زندگی و افزایش توان پسانداز پول بیشتر انجام میشود. این عمل به شما کمک میکند تا برنامهای ایجاد کنید که به وسیلهی آن بتوانید ببینید پول شما به کجا میرود و دریابید که واقعاً هر ماه چقدر میتوانید پسانداز کنید.
وقتی بودجه را بر مبنای صفر ایجاد میکنید، در واقع دارید قبل از این که درآمدتان را پسانداز یا خرج کنید، تکلیف هر ریال از آن را مشخص میکنید. این نکته را به یاد داشته باشید: هرچند مهم است که چقدر پول در میآورید، اما مهمتر آن است که بدانید (و بتوانید) چگونه پولی را که به دست میآورید خرج کنید و پس انداز نمایید.
بهترین راه برای شروع سریع تنظیم بودجه این است که عادتهای خرج کردن خود را درک کنید. در اولین روز یک ماه جدید، برای هر چیزی که در طول ماه میخرید رسید دریافت کنید. رسیدها را در دستههایی مانند رستوران، خوار و بار فروشی، درمان و… قرار دهید. در پایان ماه میتوانید به وضوح ببینید که پول شما چه شده است.
روش به روزتر، استفاده از یک اپلیکیشن مدیریت امور مالی است. این اپلیکیشنها، مثلاً اپلیکیشن فانوس، به شما امکان میدهند بودجه هر ماه را تعیین کنید و در صورت نزدیک شدن یا گذشتن از بودجه تعیین شده برای هر دسته از مخارج، شما را باخبر میکنند. شما میتوانید تکتک تراکنشهای پرداختی، دریافتی و حتی جیب به جیب را در این اپلیکیشن وارد کنید و در پایان هر ماه گزارشی از ریز هزینههای خود تحویل بگیرید. همچنین این امکان را دارید که هزینههای خود در بخشهای گوناگون، مثلاً مواد غذایی، حمل ونقل، درمان یا… را روی نمودار ملاحظه کنید و به تحلیل بهتری از عادتهای خرج کردن خود دست یابید.
برخی از اپلیکیشنهای بانکی نیز امکانات مشابهی را برای مشتریان و کاربران خود فراهم کردهاند. بسته به این که بانک شما کدام است و از چه نرمافزاری استفاده میکنید، میتوانید از این امکانات برخوردار شوید.
راهحلهای کاربردی برای کاهش هزینههای زندگی
۱. با بدهی خداحافظی کنید
وقتی در مسیر پسانداز قدم میگذارید، متوجه میشوید که پرداخت بدهیهای ماهانه بزرگترین عاملی است که پول شما را مثل جاروبرقی میمکد و از حسابتان بیرون میکشد. بدهی، درآمد شما را از بین میبرد! اکنون زمان آن فرا رسیده است که از شر بدهیهای «پول مکندهی» خود خلاص شوید. سریعترین راه برای پرداخت بدهی استفاده از تکنیک گلوله برفی است. بر اساس روش گلوله برفی، شما بدهیهای خود را به ترتیب از کوچکترین به بزرگترین پرداخت میکنید. به نظر نشدنی یا سختگیرانه است؟ نگران اعداد و ارقام نباشید. این مورد بیشتر به تغییر ذهنیت و رفتار شما مربوط میشود تا اعداد. هنگامی که درآمد شما فرصت نفس کشیدن یافت، میتوانید آن را پسانداز و از آن برای پیشرفت به سمت اهداف بزرگتر خود استفاده کنید.
۲. برای پرداخت صورتحسابهای خود از سرویس پرداخت خودکار استفاده کنید
این کار تضمین میکند که بدهیهایتان به موقع و به طور کامل پرداخت شوند. همچنین شما را از جریمه دیرکرد در امان نگه میدارد. حتی برخی از فروشندگان یا کسب و کارها به خاطر این که شما سرویس پرداخت خودکار را به عنوان روش پرداخت خود انتخاب کردهاید پاداش یا تخفیفهایی برایتان در نظر میگیرند. استفاده از روش پرداخت خودکار یکی از بهترین اقدامات در جهت کاهش هزینههای اضافی و تسهیلکننده پسانداز بیشتر است.
حتماً بخوانید:
سرویس پرداخت خودکار یا دایرکت دبیت چیست؟
۳. بودجه خواروبار خود را کاهش دهید
اگر پولی را که در ماه صرف خرید پفک و چیپس و ماست موسیر و سایر هله هولهها میکنید گوشهای یادداشت کنید احتمالاً در پایان ماه از پولی که برای خرید این قبیل خوراکیها دور ریختهاید شوکه میشوید. به عنوان مثال در حال حاضر قیمت متوسط یک بسته پفک حدود ۱۵ هزار تومان است. اگر شما یا فرزندتان در هفته دو بسته پفک مصرف کنید، در پایان سال فقط ۱ میلیون و پانصد و شصت هزار تومان از پول خود را برای خرید پفک دور ریختهاید. عددی که در هنگام خرید، فقط رقم جزئی ۱۵ هزار تومن به نظر میرسد و چندان چشمگیر نیست. حالا بیسکوییت، کیک، شکلات، بستنی، چیپپس، نوشابه و… را به این فهرست بلندبالا اضافه کنید تا متوجه شوید هر ماه چه حجم عظیمی از پولی را که با زحمت فراوان به دست میآورید صرف این خوراکیهای مضر میکنید. همین خریدهای به ظاهر کوچک (ما آنها را بودجه کاذب مینامیم) در پایان هر ماه مقدار قابل توجهی از هزینههای شما را تشکیل میدهند و در پایان سال است که شما متوجه میشوید چطور بودجه شما را بر باد دادهاند.
نکتهی دیگری که در رابطه با خوار و بار وجود دارد تأثیر غیرمستقیم (علاوه بر تأثیر مستقیم) آنها بر اضافه هزینه است. مصرف زیاد نوشابه خطرناک است. عادت به خوردن چیپس یا پفک مضر و آسیبرسان است. نتیجه این که شما باید علاوه بر پولی که مستقیماً برای خرید این اقلام میپردازید، برای پزشک، درمان و دارو نیز هزینه کنید. به این ترتیب همین هزینههای ناچیز در بودجه کاذب، هدررفت بزرگی در بودجه واقعی شما به وجود میآورند.
هزینههای خوار و بار فقط به کالاهای مضر یا غیرضروری محدود نمیشود. با برنامهریزی برای وعدههای غذایی خود در طول هفته و نگاهی دقیق به آنچه که در خانه دارید قبل از رفتن به فروشگاه، در هزینه خرید مواد غذایی صرفهجویی کنید. چرا میخواهید بیشتر از آنچه در حال حاضر در خانه موجود است خرید کنید؟ در ضمن، اگر واقعاً میخواهید طبق فهرستی که تهیه کردهاید خرید کنید و ولخرجی نکنید، بچهها را در خانه بگذارید و آنها را به خرید نبرید!
برای صرفهجویی بیشتر در هزینه و زمان، تحویل آنلاین مواد غذایی را امتحان کنید. این روزها بسیاری از خوار و بار فروشیهای بزرگ سفارش آنلاین میپذیرند و آن را در منزل تحویل میدهند (حتی گاهی اوقات به صورت رایگان.) با این روش در یک ماه میتوانید مبلغ قابل توجهی صرفهجویی کنید. خرید مواد غذایی به صورت اینترنتی شما را از خریدهای برنامهریزی نشده و لحظهای، که ممکن است صرفاً جنبهی هوسی زودگذر داشته باشند، باز میدارد.
۴. کاهش هزینههای انرژی تصمیم عاقلانهای است
آیا میدانستید که میتوانید تنها با ایجاد چند تغییر کوچک در خانه یا محل کار، هزینه حاملهای انرژی را به طور قابل ملاحظهای کاهش دهید؟ میتوانید با چند مورد ساده مثل کوتاهتر کردن زمان دوش گرفتن، تعمیر نشتی لولهها، استفاده از ماشین لباسشویی و ظرفشویی در ساعات کممصرف (به دلیل اتوماتیک بودن دستگاههای جدید، نگرانی از بابت روشن بودن این وسایل در حین خواب شبانه وجود ندارد)، و نصب کلیدهای دیمر و لامپهای LED شروع کنید.
درست است که لوازم خانگی جدید و کم مصرف، راهی عالی برای صرفهجویی در هزینه قبض برق هستند، اما گران هم هستند! اما اگر آن را در بودجه ماهانه و سالانه خود وارد کنید، میتوانید پسانداز کنید و به مرور زمان توان خرید آنها را به دست بیاورید. آیا تا حالا شده یک سال مداوم برق رایگان قانونی مصرف کنید و قبض برق از هزینههای زندگی شما حذف شده باشد؟ (به عنوان تجربه شخصی خودم باید بگویم بسیار لذت بخش است!)
خانه خود را برای فصلهای مختلف عایق کنید. سوراخها، شکافها، درز در و پنجرهها و… که باعث میشوند هوای گرم در زمستان و هوای سرد در تابستان خارج شود را بپوشانید.
برای کاهش مصرف آب و هزینههای آن، سر دوش شیر آب با جریان کم نصب کنید.
۵. زمان خود در شبکههای اجتماعی را مدیریت کنید
درست است که خرید اینترنتی میتواند در وقت و هزینههای شما صرفهجویی کند، اما درست همانطور که قدم زدن در یک فروشگاه واقعی، اشتیاق و میل شما به بیشتر خریدن را تحریک میکند، پرسه زدن در صفحات و پروفایلهای کسب و کارهای بزرگ یا خانگی نیز میتواند همان تأثیر را بر شما بگذارد. لم دادن روی مبل و سفارش کالاهایی که ممکن است واقعاً ضروری نباشند، تنها با اشاره و حرکت یک انگشت، به قدری راحت است که به سختی میتوان در مقابل وسوسهی چنین خرید دلچسب و آسانی مقاومت کرد.
خودم از نزدیک شاهد بودهام که چطور نشستن روی کاناپه و جستجو در صفحات اینستاگرام، با این ایده که «ببینیم امروز چه میفروشند»، تبدیل به روتین بعد از ظهرهای برخی از اطرافیانم شده بود. برای کسی که به دنبال کاهش هزینههای زندگی و افزایش شانس پسانداز بیشتر است، چنین عادتهایی سم هستند و فوراً باید برای تغییر آنها اقدام کرد.
۶. هزینههای تلفن همراه و اینترنت خود را کاهش دهید
احتمالاً تصدیق میکنید که این روزها تلفن همراه ما بخشی از وجود ما محسوب میشود. «اطلاعات» برای انسان مدرن حیاتی است و بهترین و مهمترین ابزار دریافت، ارسال و ذخیره اطلاعات، تلفنهای هوشمند شخصی افراد هستند. بنابراین طبیعیست که بخش قابل ملاحظهای از هزینههای ماهانه صرف شارژ اینترنت و پرداخت قبض تلفن شود. اگر صورتحساب ماهانه تلفن همراه شما با بودجه ماهانه خوار و بارتان رقابت میکند، زمان آن رسیده که راههایی برای کاهش هزینه آن پیدا کنید.
با خلاص شدن از شر موارد اضافی مانند طرحهای داده پرهزینه، بیمه تلفن و ضمانتهای بیفایده، در هزینه خدمات تلفن همراه خود صرفهجویی کنید. مدیریت مصرف بزرگترین عامل تأثیرگذار در این زمینه است. پرسه زدن بیهدف در سایتها و شبکههای اجتماعی ممکن است شما را سرگرم کند. اما در عین حال بدون آن که حواستان باشد، دارد حساب بانکی شما را نیز خالی میکند. همانطور که در بخش مدیریت شبکههای اجتماعی اشاره شد، عدم مدیریت در مصرف اینترنت نه تنها به صورت خرید بیرویه و آسان به بودجه شما صدمه میزند، بلکه به طور تصاعدی بر هزینه اینترنت شما نیز میافزاید.
۷. اشتراک و عضویت خودکار را لغو کنید
بله درست خواندید. درست است که قبلاً گفتیم پرداخت خودکار میتواند باعث کاهش هزینهها شود و از ایجاد هزینههای جدید پیشگیری کند، اما اشتراک محصولات و خدماتی که کمتر به آنها نیاز دارید، فراموش میکنید از آنها استفاده کنید و یا فرصت کافی برای پرداختن به آنها نمییابید، میتواند به اضافه هزینه تبدیل شود. به احتمال زیاد، شما از پلتفرمهایی مانند فیلیمو، نماوا، فیلمنت و یا سایتها و سرویسهای گوناگون دیگر اشتراک تهیه کردهاید. اما حالا که خودتان را در مسیر کاهش هزینههای زندگی قرار دادهاید وقت آن رسیده است که اشتراکهایی را که به طور معمول از آنها استفاده نمیکنید لغو کنید.
حتماً هنگام خرید مطمئن شوید تمدید خودکار را خاموش کردهاید. نگران اشتراکتان نباشید. اگر خواستید بعداً دوباره میتوانید آن را فعال کنید. البته فقط در صورتی که با بودجه جدید و بهبود یافته شما مطابقت داشته باشد. درباره اشتراکهایی که مایل به حفظ آنها هستید به طرحهای تشویقی یا مناسبتی توجه کنید. این موارد، موقعیتهای خوبی برای عضویت یا خرید اشتراک با هزینهی کمتر بشمار میروند.
۸. اشتراک ایمیلهایتان را لغو کنید
برخی از فرستندگان ایمیلهای بازاریابی واقعاً در کاری که انجام میدهند استاد هستند. آنها به خوبی وسوسه مقاومتناپذیر «فروش ۲۴ ساعته» یا «تخفیف ویژه به مدت محدود» را میشناسند.
اگر فکر میکنید با دیدن یک پیشنهاد ویژه نمیتوانید در مقابل خرید مقاومت کنید، روی پیوند لغو اشتراک در پایین ایمیل (Unsubscribe) کلیک کنید. با انجام این کارِ لذتبخش، هم کمتر وسوسه میشوید خرج کنید، و هم ایمیلتان بسیار مرتبتر و منظمتر به نظر میرسد و کمتر به هم ریخته میشود. این یک بازی برد-برد است!
۹. کافیشاپ را رها کنید
قبول دارم این یکی خیلی دردناک است! اما خودتان قضاوت کنید. آیا انصاف است که برای یک لیوان چای معمولی یا یک فنجان قهوه فرانسوی، ۵۰ و ۱۰۰ هزار تومان پول بدهید، در حالی که درستکردن همین نوشیدنیها در خانه یک دهم این هم خرج برنمیدارد؟
قبول دارم که لذت دورهمی در کافه تقریباً با هیچ چیز در دنیا برابری نمیکند اما این فقط یک مورد استثنایی است نه یک روتین روزمره که به آن عادت کنیم. به جای این که ۱۰۰ هزار تومان برای یک لاته هزینه کنید، میتوانید با یک جستجوی ساده در گوگل، یا پرسیدن از همان کافهای که مشتری خوب آن هستید، خودتان در خانه یک لاته بسیار ارزانتر درست کنید و از دورهمی با دوستانتان لذت ببرید.
۱۰. ناهار خود را از خانه ببرید
ممکن است سفارش ناهار از بیرون به طور هر چند وقت یک بار، هزینهی چندان جدیای به نظر نرسد. بخصوص زمانی که رستوران مورد علاقه شما در فاصله چند قدمی دفتر کارتان قرار دارد. امّا میتوانید صرفاً با یک ناهار بستهبندی شده در خانه، تا میزان قابل توجهی در هزینههای خود صرفهجویی کنید. بیشتر اوقات قیمت یک وعده غذای بیرون با قیمت مواد غذاییای که میتوانید با آنها برای خودتان چند وعده غذا تهیه کنید برابری میکند. با توجه به همین نکته ساده خودتان متوجه خواهید شد که چقدر از پولی را که میشد پسانداز کنید، بیهوده صرف خرید غذای رستوران میکنید.
لذت تجربه غذای رستوران، یا دورهمی با دوستان برای صرف یک وعده لذیذ در رستوران، چیزی نیست که بتوان به یکباره آن را کنار گذاشت. راه حل آن این است که متعهد شوید که هر ماه یک بار کمتر بیرون غذا بخورید. درست است که هدف از کاستن هزینهها، پسانداز بیشتر است اما این اقدام نباید روح زندگی و شور و نشاط را از شما برباید. صرفهجویی در هزینهها باید بدون قربانیکردن سبک زندگی اتفاق بیفتد. برای کاهش بودجه غذای بیرون در برنامه خود قدمهای کوچک بردارید. در نهایت تعداد دفعات مراجعه به رستوران یا سفارش غذا از بیرون را به یک بار در ماه کاهش دهید.
به عنوان راهکاری دیگر میتوانید وعدههای روزانه خود را از قبل برنامهریزی کنید و هنگام خرید مواد غذایی به یک فهرست از پیش تنظیم شده پایبند باشید. افرادی که با فهرست قبلی خرید میکنند و فقط کالاهای ضروری را میخرند، نسبت به کسانی که تازه در محل خرید فکر میکنند که چه بخرند، پول کمتری خرج میکنند. به این ترتیب پسانداز سالانه آنها میتواند تا میزان قابل ملاحظهای رشد داشته باشد.
حتی در مواقع تصمیمگیری در محل نیز میتوان ابتکار به خرج داد. خرید یک بطری آب معدنی به جای یک پاکت آبمیوه، نه تنها هزینه کمتری دارد بلکه واقعاً بر سلامتی شما تأثیر منفی هم نمیگذارد. اینها نکات ریز و به ظاهر کماهمیتی هستند اما اگر آنها را به عادتهایی که در تمام عمر مطابق آنها رفتار میکنید بسط دهیم چطور؟ آیا همچنان کوچک و بیاهمیت باقی میمانند؟
آخرین راهکار در این زمینه چیزیست که مادران ما در آن استاد هستند: دو برابر کردن دستور غذای یک وعده. با این کار هم در زمان و هم در هزینه صرفهجویی میشود. دفعه بعد که غذا درست کردید، دستور غذا را دو برابر کنید و باقیمانده آن را برای مصرف در یک وعده دیگر در فریزر قرار دهید. به این ترتیب شما دو وعده غذایی را در یک وعده تهیه کردهاید و با دانستن این که ناهار روز شنبه آماده است، دیگر از پنجشنبه برای خرید ناهار روز شنبه از رستوران نقشه نمیکشید.
۱۱. حتماً نباید کالای برند بخرید
کالای باکیفیت بخرید اما نه لزوماً برند. یکی از سادهترین راهها برای صرفهجویی در هزینهها، غلبه بر وسوسهی خرید کالاهایی با نامهای تجاری مشهور است. در بیشتر موارد، تنها چیزی که واقعاً در پشت پردهی محصولات برند وجود دارد بازاریابی است. «آن جعبه را ببین؟! عجب بستهبندی شیک و فانتزیای دارد!» و این تمام تفاوت این محصول برند با یک محصول باکیفیت اما بدون نام تجاری بزرگ است. بازاریابی برند مشتری را به دام میاندازد. تهیه کالاهایی با نام عمومی، مثل دارو، مواد غذایی اصلی (مثل برنج و نان)، لوازم بهداشتی و کلیه کالاهایی که در زندگی روزمره به آنها احتیاج داریم، هزینه بسیار کمتری نسبت به کالاهایی با نامهای تجاری معروف دارند. در عین حال از نظر کیفیت چیزی کم از آنها ندارند.
۱۲. لباس ارزان قیمت نخرید
احتمالاً دوباره ما را به تناقضگویی در این مقاله متهم میکنید! اما باور کنید مدیریت هزینهها و پسانداز در عمل دچار همین پیچیدگیها و موقعیتهای به ظاهر متناقض است. هنگام خرید لباس برای خود یا فرزندانتان، اولویت دادن کیفیت بر قیمت بسیار منطقی است. یک پیراهن یا کت ارزان قیمت برای اعضای بزرگتر خانواده، در صورتی که در کمتر از یک سال فرسوده شود، یک انتخاب ضعیف است. البته چون رشد کودکان سریعتر است، این مورد برای آنها توصیه نمیشود. در هر صورت ایده کلی پذیرفته شده این است: چیزی را بخرید که در بلند مدت (در طول مدت مصرف) نسبت به هزینهای که برای آن پرداخت کردهاید به صرفه باشد.
۱۳. خودتان انجامش دهید!
احتمالاً پدران دهه ۳۰ و ۴۰ را به یاد دارید که از تعمیر آبگرمکن و کولر تا به هم ریختن دل و روده ماشین و حتی ساخت خانه، همهی کارها را خودشان انجام میدادند! البته این دقیقاً توصیه ما نیست. اما میتوانید قبل از این که برای ساخت یا تعمیر بعضی چیزها پول پرداخت کنید، خودتان دست به کار شوید. یک ویدیوی آموزشی در یوتیوب و مقداری مواد اولیه که معمولاً چندان گران نیست همه چیزی است که نیاز دارید. به علاوه، مجبور نخواهید بود دستمزدی هم پرداخت کنید.
توجه به این نکته اهمیت دارد که کاری را انجام دهید که مطمئنید از پس آن برمیآیید. قرار نیست یک خرابکاری جدید به بار بیاورید و علاوه بر هزینهی اولیهای که متحمل شدهاید، برای استخدام یک کارشناس یا متخصص که قرار است خرابکاری شما را درست کند، هزینهی مضاعفی بپردازید.
۱۴. نرخهای بیمه خود را بررسی کنید
انتخاب بیمه هم یک سرمایهگذاری مادامالعمر است و هم یک تکیهگاه امن برای شرایط پیچیده و خاص مثل بیماری یا حادثه. اکنون با سرویسهای مبتنی بر فینتک میتوانید دهها طرح بیمهای گوناگون را با یکدیگر مقایسه کنید و از بین گزینههای موجود، مناسبترین طرح را برای خود و خانوادهتان برگزینید.
صاحبان مشاغل و کسب و کار نیز میتوانند به شکل مشابه جهت بیمه کارکنان خود عمل کنند. طرحی که انتخاب میکنید باید ارزش خدماتی که در طول زمانی مشخص دریافت میکنید را داشته باشد. پس اگر یک طرح از طرح دیگر گرانتر بود فوری آن را از گزینههایتان کنار نگذارید.
۱۵. در مورد تخفیفها بپرسید و به صورت نقدی پرداخت کنید
اگر جستجو نکنید، پیدا نمیکنید. همیشه موقع انتخاب هر کالا یا خدمتی باید با حوصله و دقت بگردید و بهترین شرایط را برای خرید خود بیابید. شاید از بین صدها فروشگاهی که لپتاپ مورد نظر شما را میفروشند، یکی از آنها به مناسبت سالگرد افتتاحش یک تخفیف ۳۰ درصدی برای خریداران در نظر گرفته باشد. مگر این فرصت چند بار دست میدهد؟ دفعه بعد که برای یک رویداد ورزشی یا فرهنگی بلیت تهیه میکنید، کالایی را میخرید یا برای استفاده از سرویسی خاص درخواست ثبت میکنید، بررسی کنید که آیا تخفیف ویژهای برای سالمندان، دانش آموزان، معلمان، کارکنان ارتش یا… دارند یا خیر. اگر نه، هرگز قدرت خرید با پول نقد (و مزایای ناشی از خرید نقدی) را دست کم نگیرید!
۱۶. به طور آزمایشی بعضی خریدها را متوقف کنید
به مدت یک هفته یا حتی یک ماه هیچ کالای غیرضروریای را نخرید! میتوانید به این آزمون به چشم یک چالش رضایت نگاه کنید. در حالی که این چالش را طی میکنید به چیزهایی که هم اکنون دارید بیشتر توجه کنید. از کدام یک از آنها میتوانید مجدداً استفاده کنید؟ آیا چیزهایی که دیگر قابل استفاده نیستند را میتوانید با کمی خلاقیت، تبدیل به کالاهایی بکنید که قصد خرید آنها در آینده را دارید؟ میتوانید ایدههای فوقالعادهی زیادی را در یوتیوب پیدا کنید که هم به سود جیب شما هستند و هم به نفع محیط زیست.
خودداری از خرید کالاهای غیرضروری یکی از اساسیترین اقدامات در مسیر سلامت مالی بشمار میرود.
۱۷. استقرار در اقامتگاههای ارزانتر را امتحان کنید
وقتی هدف شما صرفهجویی در هزینه است، تعطیلات و سفر یکی از جدیترین رقیبان برنامهریزی سلامت مالی شماست. اصلاً منظورمان این نیست که نباید به سفر بروید یا تعطیلات خود را در مقابل تلویزیون نابود کنید. به جای آن که خانواده خود را به جاهای گران ببرید، سعی کنید در شهر یا منطقه خود یک گردشگر محلی باشید. این کار نه تنها چندین میلیون تومان در هزینههای شما صرفهجویی میکند، بلکه به واسطهی آن میتوانید شهر یا منطقه خود را از زاویهای جدید کشف کنید و به اندازه سفر به نقاط دورتر لذت ببرید و تجربه کنید.
۱۸. فرهنگ عضویت در کتابخانه را زنده کنید
یکی از اداهای افراد علاقهمند به کتاب این است که باید کتاب را در دستشان بگیرند تا بتوانند کتاب بخوانند. برخی افراد هم فقط دوست دارند کتاب را بخرند و آن را جزو اموال خود به رسمیت بشناسند سپس اقدام به خواندن آن کنند. واقعاً چرا قبل از این که روی «افزودن به سبد خرید» کلیک کنید، به کتابخانه محل خود سر نمیزنید تا ببینید آیا میتوانید همان کتاب را به امانت بگیرید یا خیر؟
بیشتر کتابخانهها حتی کتابهای صوتی و نسخههای دیجیتالی از کتابهای مورد علاقه شما را برای امانت دادن در فهرست خود دارند. این یک راه آسان برای خواندن کتاب، بدون اختصاص بودجه آنچنانی برای مطالعه است.
اپلیکیشنهای کتابخوان مثل طاقچه یا فیدیبو، نسخههای الکترونیکی کتابهای کاغذی را گاهی با یک دهم قیمت پیشنهاد میدهند. کتابخوانهای دیجیتالی حتی اشتراک با مدت محدود دارند که به شما امکان میدهد با پرداخت هزینهای اندک، برای مدت مشخصی، مثلاً سه ماه، هر تعداد کتابی که خواستید را انتخاب کنید و بخوانید.
اگر کسی واقعاً اهل کتاب باشد و ادا درنیاورد، میتواند از این فرصت بهترین بهره را ببرد و پول خود را پسانداز کند.
۱۹. درآمد اضافی یا غیرمنتظره را عاقلانه خرج کنید
پاداش، مزایا، ارثیه، جایزه از بانک یا فروشگاه، برنده شدن در قرعهکشی و… همه و همه شکلهایی از پول غیرمنتظره و بادآورده (اما قانونی) هستند. در تمام این موارد تنها یک توصیه ارزش دارد: از آن به خوبی استفاده کنید. وقتی میگوییم «استفاده خوب»، درباره اضافهکردن یک شیء تزئینی جدید به اتاق پذیرایی یا آوردن یک حیوان خانگی صحبت نمیکنیم.
اگر هنوز در زندگی خود بدهی دارید، بهتر است این پول غیرمنتظره را برای پرداخت وامها و بدهیهای خود استفاده کنید. یادتان باشد اولین موردی که در مسیر کاهش هزینهها برشمردیم به صفر رساندن بدهیها بود. اگر بدهی ندارید، میتوانید پول بادآورده را برای ایجاد یک صندوق اضطراری صرف کنید یا آن را به زخمی بزنید که واقعاً ضرورت دارد.
۲۰. هر چیزی که واقعاً کارایی ندارد را بفروشید
در راهی که شما به آن وارد شدهاید خاطره بازی با اشیا معنایی ندارد. به اطراف خود خوب نگاه کنید. احتمالاً از تعداد زیاد وسایلی که سالهاست از آنها استفاده نکردهاید و هیچ احساسی هم به آنها ندارید اما به وجودشان عادت کردهاید شگفتزده خواهید شد! فروش این اشیا به سمساری محل یا به صورت آنلاین، میتواند مبلغی را وارد زندگی شما کند که بیشتر از حضور بیفایدهی آن اشیا در خانهتان، برایتان کارایی دارد.
۲۱. در مراقبتهای بهداشتی پیشگیرانه کوتاهی نکنید
این جمله کلیشهای هرگز کهنه نمیشود: پیشگیری بهتر از درمان است. ارزش این عبارت نه فقط از جنبهی بهداشت و سلامت، بلکه از جنبهی مالی هم قابل توجه است. در نکته شماره ۳ اشارهای به این مورد کردیم. اما اهمیت بهداشت (و به موازات آن هزینههای درمان) در زندگی آنقدر بالاست که نکات مربوط به آن توضیح مجزا لازم دارد. به عنوان مثال، معاینات روتین دهان و دندان به جلوگیری از پرکردن، پروتز، ایمپلنت و جراحیهای پرخرج کمک میکند. تمام آنچه باید انجام دهیم تهیه نخ دندان و مسواک، و هر ۶ ماه یک بار چکآپ کامل است. درباره سایر موارد بهداشتی مثل چشم، پوست و داخلی نیز روال مشابهی باید طی شود.
جمعبندی
راههای کاهش هزینهها و افزایش پسانداز، بیشتر از هر عاملی به ذهنیت، سبک زندگی و عادتهای شما بستگی دارد. موفقیت در این مسیر تقریباً فرمول ثابتی دارد که درک آن راحت است اما عمل کردن به آن نیازمند حوصله و انرژی زیاد است. بودجهبندی و تمرینِ اجرا کردن آن در عمل، مهمترین گام برای شروع است. بقیه موارد کاملاً به عادتهای شما و خلاقیتتان برمیگردد.