مفهوم «سرمایه‌گذاری» از آن مفاهیمی است که همه ما فکر می‌کنیم آن را بلدیم. اما عیار واقعی یک سرمایه‌گذار لحظه‌ای مشخص می‌شود که سرمایه‌اش را در دست گرفته و آماده صرف آن در یک مجرای مشخص سرمایه‌گذاری، و یا از دست دادن آن است. 

در این مقاله انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری را توضیح می‌دهیم. چنانچه شما یک سرمایه‌گذار تازه‌کار یا کم تجربه باشید، مطلب امروز می‌تواند تا حد زیادی شما را با اشتباهات و انتظاراتی که در سرمایه‌گذاری رایج است آشنا کند و به شما کمک کند با ریسک و تهدید کمتری سرمایه‌ی خود را وارد بازی کنید. اگر سرمایه‌گذار با تجربه‌ای هستید، باز هم خواندن این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد زیرا نکات ریز و کاربردی‌ای را خواهید یافت که ممکن است به بعضی از آنها واقف نبوده‌ باشید. 

این مقاله به «معرفی انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری» می‌پردازد. این موضوع با موضوع «انواع شکل‌های سرمایه‌گذاری از جنبه‌ی اتکا به دولت و بخش خصوصی»، که قبلاً در مقاله‌ی جداگانه‌ای بررسی شده است، تفاوت دارد. در اینجا به طور مشخص مدل‌های سرمایه‌گذاری را به شکلی کاربردی برمی‌شماریم و ویژگی‌های هرکدام را بیان می‌کنیم. 

هرچند مفاهیم و تعاریف پایه را در مقاله‌ی مذکور توضیح داده‌ایم، اما در اینجا نیز اول اشاره‌ای به تعاریف ابتدایی می‌کنیم و سپس انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری را یکی یکی برمی‌شماریم.

انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری چیست؟

سرمایه‌گذاری عبارت از فراهم کردن یا به دست آوردن دارایی یا کالاهایی است که با هدف ایجاد درآمد یا افزایش ارزش (در آینده) به دست می‌آیند. ارزش‌گذاری به افزایش ارزش دارایی در طول زمان اشاره دارد. وقتی فردی کالایی را به عنوان سرمایه‌گذاری خریداری می‌کند، هدف او مصرف آن کالا نیست، بلکه استفاده از آن در آینده برای خلق ثروت است. این اصل درباره تمام انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری برقرار است.

سرمایه‌گذاری همیشه به هزینه کردن منابع کنونی، یعنی زمان، تلاش، پول یا دارایی، مربوط می‌شود، به این امید که در آینده بازدهی یا ارزش بیشتری نسبت به آنچه در ابتدا داشته، به دست آورد. برای مثال، یک سرمایه‌گذار ممکن است امروز یک دارایی نقدی را خریداری نماید تا در آینده با آن درآمد بیشتری ایجاد کند یا آن را به قیمت بالاتری بفروشد و به سود برسد. 

درباره مفهوم سرمایه‌گذاری و انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری، شناخت مفاهیم زیر کلیدی هستند.

  • سرمایه‌گذاری شامل استفاده از منابع (سرمایه) کنونی به منظور افزایش ارزش آن در طول زمان است.
  • سرمایه‌گذاری مستلزم به کار انداختن سرمایه در قالب زمان، پول، تلاش و غیره است، به امید بازدهی بیشتر در آینده نسبت به آنچه در ابتدا داشته است.
  • سرمایه‌گذاری می‌تواند به هر ابزار یا ساز و کاری که برای ایجاد درآمد آتی استفاده می‌شود، از جمله اوراق قرضه، سهام، املاک و مستغلات یا سرمایه‌گذاری‌های جایگزین اشاره داشته باشد.
  • هیچ تضمینی نیست که همه‌ی سرمایه‌گذاری‌‌ها، همیشه موفقیت‌آمیز باشند. ممکن است یک سرمایه‌گذاری، با درآمد (یا ارزش)  کمتری نسبت به آنچه که شروع شده بود به پایان برسد.
  • برای کاهش ریسک می‌توان سرمایه‌گذاری‌ها را متنوع کرد. اگرچه این استراتژی ممکن است میزان بالقوه سود را کاهش دهد، اما به هر حال به تجربه ثابت شده است که توجه به انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری، به همان نسبت ریسک شکست را نیز کاهش می‌دهد.

انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری مدل‌های گوناگونی دارد. منظور از مدل‌های سرمایه‌گذاری، کانال‌های شناخته شده‌ای هستند که بسیاری از افراد، سرمایه‌های خود را در آنها به جریان می‌اندازند. مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مدل‌های سرمایه‌گذاری اینها هستند: سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخص، صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) و اختیار معامله. قبل از این که تک‌تک این مدل‌ها را توضیح دهیم یادآوری می‌کنیم که پیش از تصمیم‌گیری درباره سرمایه‌گذاری در هرکدام از این مدل‌های سرمایه‌گذاری، باید به طور دقیق ارزیابی کنید که کدام یک از آنها برای شما انتخاب درست‌تری هستند. این موضوع بسیار اهمیت دارد زیرا درست یک لحظه قبل از اقدام به سرمایه‌گذاری، چنان امید، اشتیاق و اطمینانی به سود کلان حاصل از سرمایه‌گذاری در فرد سرمایه‌گذار چیره می‌شود که تمام تهدیدها و خطرات احتمالی را فراموش می‌کند.

به‌عنوان یک سرمایه‌گذار، گزینه‌های زیادی برای به جریان انداختن سرمایه‌ی خود پیش رو دارید. همین عامل، انتخاب مدل سرمایه‌گذاری مناسب را پیچیده‌تر می‌کند. به طور سنتی، سرمایه‌گذاری را به سه گروه عمده تقسیم می‌کنند:

  • سهام
  • اوراق قرضه
  • معادل‌های نقدی

انواع مختلفی از سرمایه‌گذاری در هر سبد وجود دارد. در ادامه شش مدل سرمایه‌گذاری که بیشتر ممکن است برای اهداف بلند مدت مد نظر قرار بگیرند، و هر آنچه باید در مورد هر کدام از آنها بدانید، را توضیح می‌دهیم. توجه به این نکته ضروری است که در این مطلب ما درباره معادل‌های نقدی حرفی نمی‌زنیم. مواردی مانند بازارهای پول، گواهی سپرده یا حساب‌های پس‌انداز… زیرا این مدل‌های سرمایه‌گذاری کمتر به افزایش سرمایه شما، و بیشتر به ایمن نگه داشتن آن، مربوط هستند.

بعد از بررسی مدل‌های سرمایه‌گذاری رایج و سنتی، مدل‌های سرمایه‌گذاری نوین را توضیح می‌دهیم که احتمالاً علاقه‌مندان و طرفداران زیادی هم دارد.

مدل‌های سرمایه‌گذاری رایج و سنتی

بدون شک فرصت‌های بی‌شماری برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. شاید این یک شوخی به نظر برسد اما ارتقای لاستیک‌های خودروی شما نیز از نظر فنی می‌تواند به عنوان سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شود که سودمندی و ارزش آتی دارایی شما را افزایش می‌دهد. در ادامه مدل‌های رایج سرمایه‌گذاری که در آن افراد برای افزایش دارایی خود، سرمایه‌شان را در آن کانال‌ها به کار می‌اندازند ملاحظه می‌کنید.

سهام

سهام، سرمایه‌گذاری در یک شرکت خاص است. وقتی در سهامی سرمایه‌گذاری می‌کنید، در واقع یک سهم- یک قطعه کوچک- از کل درآمد و دارایی آن شرکت را خریداری می‌کنید. شرکت‌ها سهام خود را برای جمع‌آوری وجه نقد می‌فروشند. سپس سرمایه‌گذاران می‌توانند آن سهام را بین خود خرید و فروش نمایند. سهام گاهی اوقات بازده بالایی دارد اما در عین حال ریسک بیشتری هم نسبت به سایر مدل‌های سرمایه‌گذاری دارد. زیرا شرکت‌ها ممکن است ارزش خود را از دست بدهند یا ورشکسته شوند.

سرمایه‌گذاران در سهام چگونه پول درمی‌آورند؟ سرمایه‌گذاران سهام زمانی به سود می‌رسند که ارزش سهامی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند بیشتر شود. در این حالت می‌توانند آن سهم را بفروشند و سود به دست آورند.

برخی از شرکت‌ها در ازای سهام خود، به سرمایه‌گذاران سود سهام پرداخت می‌کنند. این حالت، توزیع منظم درآمد یک شرکت بین سرمایه‌گذاران است. دارا بودن سهام به منزله‌ی بخشی از مالکیت یک شرکت دولتی یا خصوصی است. با داشتن سهام، سرمایه‌گذار ممکن است حق توزیع سود حاصل از سود خالص شرکت را داشته باشد. هرچه شرکت موفق‌تر عمل کند، سرمایه‌گذاران بیشتری برای خرید سهام آن به تکاپو میفتند. در نتیجه ارزش سهام آن افزایش می‌یابد و سرمایه‌گذاران قبلی می‌توانند با فروش سهام خود به سود خوشایندی که انتظارش را داشتند دست پیدا کنند.

سرمایه‌گذاری در سهام به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: سهام عادی و سهام ممتاز. سهام عادی اغلب شامل حق رأی و صلاحیت مشارکت در موارد خاص است. سهام ممتاز، نوعی گواهی مالکیت قابل انتقال است که به دارندهٔ آن، حقی محدود و ثابت از دارایی‌های شرکت می‌دهد. واژهٔ ممتاز بدین معنی است که پرداخت سود این سهام، نسبت به سود سهام عادی، اولویت داشته، و باید به‌طور کامل پرداخت شود، حتی اگر شرکت به هر دلیل ورشکست شود. از طرفی ممکن است برخی حقوق نظیر حق رأی در مجامع از دارندگان سهام ممتاز سلب شود.

سهام ممتاز، جزو سهام سرمایه‌ای است که قانون تجارت ایران آن را پذیرفته‌ است. این سهام دارای امتیازاتی است که به سهام عادی تعلق نمی‌گیرد. امتیازاتی که به سهام ممتاز تعلق می‌گیرند عبارتند:

  • اختصاص سود بیشتر به مالکان سهام ممتاز نسبت به مالکان سهام عادی. مثلاً مقرر می‌شود که به سهام ممتاز نسبت به سهام عادی درصد بیشتری سود تعلق گیرد.
  • مالکان سهام ممتاز در دریافت سود اولویت دارند. مثلاً ممکن است زمانی پیش آید که به علت سود کم، سهام‌دارانِ دیگر از کسب سود در زمان خاصی محروم شوند.
  • اولویت مالکان سهام ممتاز در دریافت سود سال‌های آینده در صورت کافی نبودن سود سال مالی.
  • اعطای امتیاز هنگام تقسیم دارایی شرکت در زمان تسویه، ترجیحاً مبلغ سهام ممتاز پرداخت می‌شود، یا در تقسیم دارایی باقی‌مانده شرکت، پس از پرداخت بدهی‌های آن به اشخاص ثالث، سهم بیشتری به نسبت سهام عادی به صاحبان سهام ممتاز تعلق می‌گیرد.
  • اعطای حق رأی دو یا چند برابر، که از سال ۱۹۳۰ در قانون فرانسه به روشنی ممنوع گردیده‌ است و در قانون ۱۹۶۶ این کشور نیز این ممنوعیت جز در موارد استثنایی حفظ شده‌ است. در برخی کشورها مانند فرانسه صاحبان سهام ممتاز از حق رای برخوردار نیستند.

فروش سهام رشد یافته تنها روش به دست آوردن سود از طریق سرمایه‌گذاری در سهام نیست. سهام اغلب به عنوان سرمایه‌گذاری رشد یا ارزش طبقه بندی می‌شود. سرمایه‌گذاری رشد، استراتژی سرمایه‌گذاری در یک شرکت کوچک است، قبل از این که در بازار به موفقیت چشمگیری دست پیدا کند. سرمایه‌گذاری در سهام ارزش، استراتژی سرمایه‌گذاری در یک شرکت با سابقه‌تر است که قیمت سهام آن ممکن است کمتر از ارزش واقعی خود شرکت باشد.

اوراق قرضه

اوراق قرضه در واقع وامی است که شما به یک شرکت یا دولت می‌دهید. هنگام خرید اوراق قرضه، به صادر کننده اوراق اجازه می‌دهید پول شما را قرض کند و با بهره‌ای مشخص به شما بازپرداخت نماید.

اوراق قرضه معمولاً ریسک کمتری نسبت به سهام دارند، اما در عین حال ممکن است بازده کمتری نیز داشته باشند. خطر اصلی اوراق قرضه، مانند هر نوع وام دیگری، این است که ممکن است صادر کننده نتواند بدهی خود را به موقع پرداخت کند. البته اوراق قرضه دولتی معمولاً از سوی سازمان‌ها و نهادهای وابسته به دولت پشتیبانی می‌شوند. این امر تا حد قابل ملاحظه‌ای ریسک سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار را از بین می‌برد. به طور کلی اوراق قرضه دولتی و سپس اوراق قرضه شرکتی معمولاً به عنوان گزینه‌های سرمایه‌گذاری با ریسک پایین در نظر گرفته می‌شوند. هر چه اوراق قرضه ریسک کمتری داشته باشد، نرخ بهره آن نیز کمتر است. 

اوراق بهادار با درآمد ثابت

اوراق قرضه مدلی از سرمایه‌گذاری است که اغلب به سرمایه‌گذاری اولیه نیاز دارد. سپس سود این سرمایه‌گذاری به طور دوره‌ای و در زمان‌های مشخص، به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود. این روال در تمام طول دوره عمر اوراق بهادار برقرار است. پس از سررسید اوراق، سرمایه‌گذار اصل سرمایه‌ی خود را پس می‌گیرد. سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار، درست مانند وام، ساز و کار مناسبی برای بعضی از نهادها و سازمان‌هایی است که می‌خواهند جریان نقدی خود را بهبود بخشند. بسیاری از نهادها و شرکت‌های دولتی اوراق قرضه منتشر می‌کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند سرمایه خود را برای خرید این اوراق به جریان بیندازند و به طور منظم سود آن را دریافت دارند.

سود منظم دریافتی ناشی از سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه، بهره نام دارد و در ایران معمولاً به صورت سالیانه به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد. از آنجایی که نرخ بهره در سرمایه‌گذاری اوراق قرضه معمولاً ثابت است، قیمت اوراق اغلب برای انطباق با تغییرات بازار و باقی ماندن در رقابت، در نوسان است. به عنوان مثال، اوراق قرضه‌ای که سود ۵ درصد پرداخت می‌کند، در مقایسه با اوراقی که ۶ درصد پرداخت می‌کند (اگر فرصت‌های بازار برای کسب ۶ درصد وجود داشته باشد) ارزان‌تر خریداری می‌شود. با کاهش قیمت، اوراق قرضه به طور طبیعی بازدهی بالاتری کسب خواهند کرد.

سرمایه‌گذاران اوراق بهادار چگونه به سود می‌رسند؟ اوراق قرضه یک مدل سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است، زیرا سرمایه‌گذاران انتظار دارند سود سرمایه‌گذاریشان به طور منظم به آنها پرداخت گردد. معمولاً سود در اقساط عادی به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود- عموماً یک یا دو بار در سال- و کل اصل سرمایه در تاریخ سررسید اوراق به سرمایه‌گذار بازگردانده می‌شود.

نکته مهم: بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها را می‌توان برای بازدهی بالاتر (یا زیان‌های بیشتر) از طریق ابزار مشتقه تعدیل کرد. اغلب توصیه می‌شود که سرمایه‌گذاران در اوراق مشتقه سرمایه‌گذاری نکنند، مگر این که از ریسک بالای آن آگاه باشند.

صندوق سرمایه‌گذاری مشترک

اگر ایده سرمایه‌گذاری در سهام یا اوراق بهادار برای شما مناسب نیست، یا احساس می‌کنید شما را به قدر کافی مجذوب نمی‌کند، نگران نباشید. شما تنها کسی نیستید که چنین احساسی دارد. در این صورت شاید بتوان گفت صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، مدلی از سرمایه‌گذاری است که مختص شما طراحی شده است!

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا تعداد زیادی اقلام سرمایه‌گذاری را در یک معامله خریداری کنند. این صندوق‌ها پول بسیار زیادی از سرمایه‌گذاران جمع‌آوری می‌کنند، سپس یک مدیر حرفه‌ای را استخدام می‌نمایند تا آن سرمایه را در سهام، اوراق بهادار یا سایر دارایی‌ها به جریان اندازد.

هر صندوق‌ سرمایه‌گذاری مشترک از یک استراتژی مشخص پیروی می‌کند. یک صندوق ممکن است در نوع خاصی از سهام یا اوراق قرضه مانند سهام بین‌المللی یا اوراق بهادار دولتی سرمایه‌گذاری کند. برخی از صندوق‌ها هم در سهام و هم در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند. میزان ریسک‌پذیری صندوق سرمایه‌گذاری مشترک به میزان سرمایه‌گذاری در صندوق بستگی دارد. 

سرمایه‌گذاران صندوق سرمایه‌گذاری مشترک چگونه پول درمی‌آورند؟ وقتی یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک درآمد کسب می‌کند- به عنوان مثال، از طریق سود سهام یا سود اوراق بهادار- نسبتی از آن درآمد را بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌کند. وقتی ارزش سرمایه‌گذاری در صندوق افزایش می‌یابد، ارزش صندوق نیز افزایش می‌یابد. به این معنی که می‌توانید آن را برای به دست آوردن سود بیشتر بفروشید. توجه داشته باشید که برای سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری سالانه هزینه‌ای به نام نسبت هزینه پرداخت می‌کنید.

صندوق‌های شاخص

معرفی انواع مدل سرمایه‌گذاری

صندوق شاخص نوعی از صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که به جای پرداخت هزینه به مدیر برای انتخاب و اختیار سرمایه‌گذاری، به طور غیرفعال یک شاخص را ردیابی می‌کند. مزیت صندوق‌های شاخص این است که هزینه کمتری دارند زیرا حقوق و دستمزد مدیر صندوق، که معمولاً رقم قابل توجهی است، از فهرست هزینه‌ها خط می‌خورد. ریسک مرتبط با یک صندوق شاخص به میزان سرمایه‌گذاری‌های درون صندوق بستگی دارد. سرمایه‌گذاران صندوق شاخص چگونه به سود می‌رسند؟ صندوق‌های شاخص ممکن است سود سهام یا سودی را به دست آورند که بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌شود. همچنین ممکن است ارزش این وجوه زمانی افزایش یابد که ارزش شاخص‌های معیاری که آنها دنبال می‌کنند، افزایش یابد. در این شرایط سرمایه‌گذاران می‌توانند سهم خود را در صندوق بفروشند و سود کسب کنند. در صندوق‌های شاخص نیز، مانند صندوق مشترک، نسبت هزینه‌ باید پرداخت شود. اما همانطور که در بالا گفته شد، این هزینه‌ کمتر از کارمزد صندوق‌های مشترک است.

به جای انتخاب انفرادی برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها یا اوراق بهادار، صندوق‌های شاخص، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و انواع دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اغلب بستر سرمایه‌گذاری‌های خاصی را برای ایجاد یک سرمایه‌گذاری جمعی ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار می‌تواند به جای این که مجبور باشد هر شرکت را به تنهایی تحقیق و انتخاب کند، سهام یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک را خریداری کند که مالکیت شرکت‌های بازارهای نوظهور را در اختیار دارد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به طور فعال از سوی یک شرکت مدیریت می‌شوند، در حالی که صندوق‌های شاخص اغلب به صورت غیرفعال مدیریت می‌شوند. این بدان معناست که متخصصان سرمایه‌گذاری که بر صندوق سرمایه‌گذاری مشترک نظارت می‌کنند، تلاش می‌کنند تا در یک شاخص خاص به سودی بالاتر از سود میانگین بازار دست پیدا کنند، در حالی که صندوق‌های شاخص اغلب سعی می‌کنند به سادگی از یک شاخص کپی یا تقلید کنند (کاپی تریدینگ.) به همین دلیل، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ممکن است در مقایسه با صندوق‌های شاخص، هزینه بیشتری داشته باشند.

صندوق‌های قابل معامله در بورس

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) نوعی از صندوق‌های شاخص هستند که یک شاخص معیار را دنبال می‌کنند و هدفشان انعکاس عملکرد آن شاخص است. صندوق‌های قابل معامله در بورس، مانند صندوق‌های شاخص، معمولاً ارزان‌تر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند. زیرا به طور فعال مدیریت نمی‌شوند.

تفاوت عمده بین صندوق‌های شاخص و صندوق‌های قابل معامله در بورس، در نحوه خرید ETF است.  صندوق‌های قابل معامله در بورس مانند سهام معامله می‌شوند، به این معنی که شما می‌توانید ETF را در طول روز بخرید و بفروشید و قیمت آن نیز در طول روز در نوسان خواهد بود. این در حالیست که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های شاخص، یک بار در پایان هر روز معاملاتی قیمت‌گذاری می‌شوند (صرف نظر از زمان خرید یا فروش، این قیمت یکسان خواهد بود.) این تفاوت برای بسیاری از سرمایه‌گذاران مهم نیست. اما اگر می‌خواهید کنترل بیشتری بر قیمت صندوق داشته باشید، ممکن است صندوق‌ قابل معامله در بورس را ترجیح دهید. 

صندوق‌ قابل معامله در بورس چگونه سرمایه‌گذاران را به سود می‌رساند؟ در اینجا هم مانند صندوق سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق شاخص، امید سرمایه‌گذاران به این است که ارزش صندوق افزایش یابد و بتوانند آن را برای کسب سود بفروشند. ممکن است صندوق‌های قابل معامله در بورس، سود سهام و بهره را به سرمایه گذاران خود پرداخت کنند.

اختیار معامله

اختیار معامله، قراردادی است برای خرید یا فروش سهام به قیمت معین، در تاریخ معین. اختیار معامله بسیار انعطاف‌پذیر است زیرا قرارداد در واقع شما را ملزم به خرید یا فروش سهام نمی‌کند. همانطور که از نام آن پیداست، انجام این کار یک گزینه است. بیشتر قراردادهای اختیار معامله برای ۱۰۰ سهم از سهام است.

در مدل سرمایه‌گذاری اختیار معامله، شما قرارداد را می‌خرید، نه خود سهام را. پس از آن می‌توانید سهام را به قیمت توافق شده، در زمان توافق شده، بخرید یا بفروشید، قرارداد اختیار معامله را به سرمایه‌گذار دیگر واگذار کنید یا اجازه دهید قرارداد منقضی شود. 

سرمایه‌گذاران چگونه با سرمایه‌گذاری در اختیار معامله پول درمی‌آورند؟ قرارداد اختیار معامله می‌تواند بسیار پیچیده باشد. اما در یک مفهوم اولیه، قیمت سهامی را که انتظار دارید ارزش آن افزایش یابد، ثبت می‌کنید. اگر بخت با شما یار باشد، با خرید سهام با قیمتی کمتر از نرخ ثبت شده سود می‌کنید. اما اگر خوش‌ شانس نباشید، می‌توانید از خرید صرف نظر کنید و فقط هزینه خود قرارداد را پرداخت نمایید.

مدل سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات

سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات اغلب به عنوان سرمایه‌گذاری در فضاهای فیزیکی و قابل لمس که می‌توان از آنها استفاده کرد تعریف می‌شود. می‌توان روی زمین ساخت و ساز کرد، در ساختمان‌های اداری مستقر شد، کالاها را در انبارها ذخیره کرد و خانواده‌ها را در مجتمع‌های مسکونی جا داد. سرمایه‌گذاری‌ در املاک می‌تواند شامل خرید محوطه‌ها، توسعه فضاها برای استفاده‌های خاص، یا خرید محوطه‌های عملیاتی آماده برای بهره‌برداری باشد.

توجه کنید در اینجا منظور از سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات، محدود به فضاهای فیزیکی می‌شود و با آنچه در متاورس رخ می‌دهد متفاوت است. اگر به خرید و فروش ملک در متاورس علاقه‌مندید مقاله سرمایه‌گذاری و کسب درآمد در متاورس (۲) را بخوانید. 

در برخی موارد، سرمایه‌گذاری در املاک ممکن است شامل انواع خاص دیگری از سرمایه‌گذاری نیز بشود. به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار می‌تواند در زمین‌های کشاورزی سرمایه‌گذاری کند. این سرمایه‌گذاری علاوه بر سودی که از طریق ایجاد ارزش افزوده یا رشد قیمت زمین ایجاد می‌کند، می‌تواند با فروش محصولات کشاورزی به دست آمده از آن زمین‌ها سود دیگری را نیز، که ناشی از فروش کالا است، نصیب سرمایه‌گذار کند.

سرمایه‌گذاری روی کالاها

منظور از کالا در فرهنگ سرمایه‌گذاری، اغلب مواد خامی مانند محصولات کشاورزی، انرژی یا فلزات هستند. سرمایه‌گذاران در این مدل هم می‌توانند در کالاهای واقعی سرمایه‌گذاری کنند، به عنوان مثال روی شمش طلا، هم می‌توانند محصولات سرمایه‌گذاری جایگزینی را انتخاب کنند که نشان دهنده مالکیت دیجیتال است، مثلاً ETF طلا.

سرمایه‌گذاری روی کالا به این دلیل در فهرست انواع مدل‌های سرمایه‌گذاری قرار گرفته است که کالاها عمدتاً به عنوان مواد اولیه برای صنایع، تجارت و کل جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرند. نفت، گاز یا شکل‌های دیگر انرژی را در نظر بگیرید. در طول دوره‌های رشد اقتصادی، شرکت‌ها اغلب به انرژی نیاز دارند تا محصولات بیشتری را تولید، یا کالاهای تولید شده را به مقصد ارسال کنند. تمام اقشار جامعه به طور مستقیم یا غیرمستقیم به انرژی‌هایی مثل نفت، گاز و الکتریسیته نیاز دارند. در این مثال‌ها، قیمت کالاها در نوسان است و می‌تواند سودی را برای سرمایه‌گذار به همراه داشته باشد.

سرمایه‌گذاری در رمز ارزها

«رمز ارز» یک نوع جدید از ارز مبتنی بر بلاک‌چین است که برای تراکنش یا نگهداری از دارایی‌های دیجیتال استفاده می‌شود. شرکت‌های معرفی کننده‌ی رمز ارز می‌توانند سکه‌ها یا توکن‌هایی صادر کنند که ممکن است با گذشت زمان بر ارزش آنها افزوده شود، مانند بیت‌کوین. این توکن‌ها را می‌توان برای تراکنش در شبکه‌های خاص یا پرداخت به فروشنده‌هایی که رمز ارز می‌پذیرند مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال می‌توان از رمز ارز «اتر» برای تراکنش در شبکه‌ی اتریوم استفاده کرد. 

بیشتر بخوانید: درگاه پرداخت کریپتو چیست؟

علاوه بر افزایش سرمایه، می‌توان رمز ارز را در بلاک‌چین نیز به اشتراک گذاشت. این بدان معناست که وقتی سرمایه گذاران موافقت می‌کنند که توکن‌های خود را در شبکه قفل کنند تا به اعتبار تراکنش‌ها کمک نمایند، از سیستم پاداش خواهند گرفت. علاوه بر این، رمز ارز باعث ایجاد جریان مالی غیرمتمرکز شده است، شاخه‌ای دیجیتالی از امور مالی که به کاربران امکان می‌دهد بدون نظارت یک نهاد مرکزی متمرکز، مثل دولت یا بانک مرکزی، به هم وام دهند، تبادل ارز کنند یا پول دیجیتالی خود را برای خرید کالاها و خدمات واقعی صرف نمایند.

سرمایه‌گذاری روی اقلام کلکسیونی‌

یکی دیگر از شکل کمتر سنتی سرمایه‌گذاری، جمع‌آوری یا خرید اقلام کلکسیونی، از جمله اقلام کمیاب، با پیش‌بینی افزایش تقاضا برای آنهاست. از یادگاری‌های ورزشی گرفته تا کتاب‌های مصور، تمام اقلام فیزیکی کلکسیونی اغلب به نگهداری قابل توجهی نیاز دارند. این موضوع درباره اقلام قدیمی‌تر که معمولاً ارزش بیشتری دارند، با قوت بیشتری برقرار است.

مفهومی که در پس اقلام کلکسیونی وجود دارد با سایر اشکال سرمایه‌گذاری (مانند سهام) تفاوتی ندارد. در هر دو مورد، سرمایه‌گذارها پیش‌بینی می‌کنند که محبوبیت چیزی در آینده افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال، هنرمند معروفی چون ونگوگ در تمام عمر خود نه محبوب بود و نه چندان شناخته شده. با این حال هنر او به مرور زمان ارزشمند شد و عموم مردم به آثار او علاقه بیشتری نشان دادند. امروزه تابلوهای نقاشی این هنرمند جزو گران‌ قیمت‌ترین آثار هنری در دنیا هستند.

چگونه سرمایه‌گذاری را شروع کنیم؟

راه‌های مختلفی پیش روی کسی که پولش را دستش گرفته و آماده‌ی سرمایه‌گذاری است وجود دارد. این مطلب را با چند نکته برای شروع سرمایه‌گذاری به پایان می‌رسانیم.

  • خودتان تحقیق کنید. این جمله یک عبارت مهم و رایج در صنعت سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذار باید بداند روی چه اسبی شرط بندی می‌کند. خواه تک سهم یک شرکت تثبیت شده باشد یا یک فعالیت سرمایه‌گذاری پر ریسک، سرمایه گذار باید تکلیف خود را از قبل بداند و خودش اقدامات لازم را به عمل آورد نه این که فقط به توصیه‌های (اغلب مغرضانه) دیگران گوش کند.
  • یک برنامه صورت هزینه شخصی تنظیم کنید. قبل از سرمایه‌گذاری، باید توانایی خود در کنار گذاشتن پول را ارزیابی کنید. این مورد شامل اطمینان از بودجه کافی برای پرداخت هزینه‌های ماهانه و ایجاد یک صندوق اضطراری است. همانقدر که سرمایه‌گذاری فریبنده است، برآمدن از پس هزینه‌های جاری زندگی و تعهدات مالی روزمره نیز اهمیت دارد.
  • محدودیت‌های نقدینگی را درک کنید. ممکن است برخی از سرمایه‌‌‌ها قابلیت نقد شوندگی کمتری نسبت به سایر شکل‌های دیگر سرمایه‌گذاری داشته باشند. به این معنی که ممکن است فروش آنها دشوارتر باشد. در برخی موارد، ممکن است سرمایه برای مدت معینی مسدود یا محدود شود و نتوان آن را نقد کرد. مهم است بدانید آیا می‌توان سرمایه‌ را در هر زمان خرید و فروش کرد یا خیر.
  • در مورد پیامدهای مالیاتی تحقیق کنید. حتی اگر بتوان سرمایه را در هر زمان خرید یا فروخت، با این حال ممکن است انجام این کار از نظر مالیاتی معقول نباشد. با نرخ‌های نامطلوب مالیات بر درآمد سرمایه کوتاه‌ مدت، سرمایه‌گذاران باید به استراتژی‌هایی توجه داشته باشند که سود حاصل از سرمایه‌گذاریشان قربانی مالیات نشود و ارزشی که در گذر زمان برایشان ایجاد می‌کند فراتر از آنچه باید به عنوان مالیات پرداخت شود باشد. 
  • قدرت ریسک خود را بسنجید. همانطور که قبلاً بیان شد، سرمایه‌گذاری با ریسک همراه است. این بدان معناست که ممکن است در نهایت پول کمتری نسبت به چیزی که با آن شروع کرده‌اید، برایتان باقی بماند. سرمایه‌گذارانی که از این موضوع ناراحت هستند، می‌توانند (۱) سرمایه‌گذاری خود را فقط به میزانی محدود کنند که با از دست دادن آن انگار چیزی از دست نداده‌اند، یا (۲) راه‌هایی را برای کاهش ریسک جستجو کنند.
  • از یک مشاور راهنمایی بگیرید. بسیاری از متخصصان امور مالی خوشحال می‌شوند که شما را راهنمایی‌های کنند، ایده‌ها و تجربه‌های خودشان را با شما به اشتراک بگذارند و به شما بگویند که در مورد بازارهای گوناگون چه فکری در سرشان است. این مشاوران به شما امکان دسترسی به پلتفرم‌های آنلاین را می‌دهند که می‌توانید از طریق آنها سرمایه‌گذاری کنید.

کلام پایانی

سرمایه‌گذاری برنامه‌ای است برای به دست آوردن سود بیشتر در آینده. اگرچه این برنامه ممکن است همیشه جواب ندهد و در مواردی، سرمایه‌گذاری‌ باعث از دست رفتن پول شود، اما راه اصلی پس‌انداز افراد برای خریدهای عمده یا دوران بازنشستگی همین است. در کنار انواع مدل‌های سنتی سرمایه‌گذاری، عصر دیجیتال انواع  شکل‌های آسان، شفاف و سریع سرمایه‌گذاری اعم از سهام، اوراق بهادار، املاک و مستغلات، کالاها (همگی به شیوه‌های نوین مبتنی بر فناوری دیجیتال) و سرمایه‌گذاری‌های جایگزین نوین مانند تجارت رمز ارز و دارایی‌های دیجیتالی را به ارمغان آورده است.