احتمالاً شما هم در اطراف خود افرادی را می‌شناسید که بیمه ندارند. نداشتن بیمه شاید موضوع عجیبی باشد اما از آن عجیب‌تر این است که هنوز افراد زیادی هستندتی حساب بانکی هم ندارند. نداشتن حساب بانکی می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد. بر اساس مقاله‌ای که نشریه فوربس در سال ۲۰۲۱ منتشر کرد، میلیون‌ها آمریکایی «بدون حساب بانک» هستند، به این معنی که یا هیچ گونه حساب بانکی‌ای ندارند یا نمی‌توانند به طیف کامل خدمات مالی بانک خود برای، ایجاد اعتبار و برنامه‌ریزی برای آینده، دسترسی داشته باشند. پیش از همه‌گیری (کوید-۱۹)، فدرال رزرو تخمین زده بود که ۲۲ درصد از بزرگسالان یا حدود ۶۰ میلیون نفر امریکایی در این گروه قرار می‌گیرند. بدون شک همه‌گیری کوید-۱۹ این تعداد را افزایش داده است.

جمعیت بدون بانک شامل برخی از سخت‌کوش‌ترین افراد جامعه می‌شود. قشر کارگران و کسانی که چرخ صنایع و کسب و کارها را می‌گردانند. مثلاً افرادی که جریان انتقال کالاها را در یک کب و کار زنجیره تأمین باعث می‌شوند و حفظ می‌کنند، به ویژه کارگران جوان و اخیراً، مهاجران. این قبیل افراد در نظر برخی از بانک‌های سنتی نامرئی هستند و آن بانک‌ها اطلاعات مالی آنها را که می‌تواند به یک حساب پس‌انداز، حساب جاری و دریافت خدماتی مثل تسهیلات جهت خرید کالاهای ضروری منجر شود را در اختیار ندارند. 

چرا فینتک می‌تواند به افراد بدون بانک کمک کند؟

متصدیان امر (بانک‌های سنتی) نتوانستند راه‌حل مالی شخصی‌سازی‌شده‌تری بر اساس شرایط این مشتریان طراحی کنند (با این پیش‌فرض که دغدغه آنها بوده باشد.) بنابراین سیستم اعتباری کنونی برای میلیون‌ها آمریکایی (و افراد مشابه در کشورهای دیگر) که خدمات بانکی ضعیف دریافت می‌کنند یا اصلاً نمی‌کنند، کارایی ندارد. حتی در شرایطی که بانک‌های سنتی نسبت به «سفر مشتری» بینشی دارند، ترجیح می‌دهند به مشتریانی با سابقه اعتباری ضعیف یا امتیازات اعتباری پایین خدمات ارائه ندهند.

این امر، نیاز به نوآوری در فضای خدمات مالی را نشان می‌دهد تا کمبودها و ضعف‌های سیستم‌های مالی کنونی را مختل، و راه‌حل‌هایی متناسب با نیاز امروز جامعه را فراگیرتر کند. در حال حاضر استارتاپ‌های فین‌تک به جمعیت بدون بانک خدمات رسانی می‌کنند و داده‌هایی را به دست می‌آورند که نحوه خدمت‌رسانی کسب‌ و کارها به این مشتریان را در آینده تغییر می‌دهد.

نداشتن حساب بانکی چه پیامدها و آثاری دارد؟

چرا بسیاری از مردم حساب بانکی ندارند؟ دلیل اصلی آن این است که آنها منابع (زمان و پول) لازم برای ایجاد یک سابقه اعتباری قوی را نداشته‌اند. بسیاری از مهاجران نسل اول هستند که به بانک‌ها اعتماد ندارند و یا مهارت‌های زبان انگلیسی محدودی دارند و بانک‌های سنتی به دلیل نداشتن سابقه اعتباری این افراد، مایل به ارائه خدمت به آنها نیستند. برخی دیگر دانشجویان و جوانانی هستند که تازه شروع به کار کرده‌اند و سعی می‌کنند از هزینه‌های خدمات بانک‌داری خودداری کنند. برخی ممکن است پس از بسته شدن حساب‌ بانکی یا سایر مسائلی که به دلیل عدم تجربه مشتری در معامله با بانک‌ها ایجاد می‌شود، به فرصتی دوباره برای افتتاح حساب بانکی جدید نیاز داشته باشند.

دلایل نداشتن حساب بانکی هرچه که باشد، افراد در این وضعیت به خدمات مالی دسترسی ندارند و نمی‌توانند سابقه اعتباری بسازند، بنابراین در برابر کلاهبرداری و وام دهندگان جعلی آسیب‌پذیر هستند. خطرات حمل فیزیکی مقادیر زیادی پول نقد، که افراد بدون حساب بانکی مجبور به انجام آن هستند، را نیز به این فهرست اضافه کنید.

هنگامی که افراد فاقد بانک خرید عمده‌ای مانند وسیله نقلیه یا لوازم خانگی انجام می‌دهند، اغلب باید با فروشندگان نامعتبری که محصولات نامرغوب می‌فروشند و برای تأمین مالی وام، نرخ‌های بهره بسیار بالایی دریافت می‌کنند، سر و کار داشته باشند. آنها احتمالاً برای چک‌های نقدی، دریافت حواله برای قبوض و پرداخت سود وام‌ها بسیار بیشتر از هزینه‌های بانکی می‌پردازند.

تازه این در مورد جمعیتی است که شاغل است و مالیات می‌پردازد. قدرت مخارج مالیات دهندگانی که خارج از ایالات متحده به دنیا آمده‌اند بیش از یک تریلیون دلار است و یک پنجم کسب و کارهای کوچک در این کشور متعلق به یک مهاجر است که ۱/۵ تریلیون دلار دیگر به تأثیر اقتصادی آنها اضافه می‌کند. اما از آنجایی که بانک‌ها این جامعه را نادیده می‌گیرند، گزینه‌های چندانی پیش رو ندارند. بنابراین سخت کار می‌کنند، اما هیچ پیشرفت محسوسی را در زندگی خود شاهد نیستند. این شرایط، در واقع یک چرخه معیوب است، چرخه معیوبی که فینتک در حال تغییر آن است.

فینتک: راه نجات افراد بدون بانک

استارتاپ‌های فناوری با در پیش گرفتن رویکردی جدید برای یک مشکل قدیمی، بخش خدمات مالی را دگرگون می‌کنند. مشتریان به وضوح به خدمات مبتنی بر برنامه‌های موبایل (اپلیکیشن‌های مالی و غیرمالی) علاقه‌مند هستند. توانایی استفاده از خدمات کیف پول موبایل اپل، گوگل و سامسونگ برای خرید امن از فروشگاه‌ها به صورت فیزیکی یا آنلاین نشان‌دهنه چنین تمایلی است. فینتک معتقد است که مصرف‌کنندگان برای دسترسی به خدمات مالی، که اغلب برای بیشتر ما بدیهی هستند، مایل به پرداخت نرخ اشتراک منصفانه برای افتتاح حساب بدون بررسی اعتبار، حداقل موجودی یا کارمزد اضافه برداشت هستند.

چندین راه دیگر وجود دارد که شرکت‌های فین‌تک برای پر کردن شکاف‌های بانک‌های سنتی، از جمله ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری، قدم برداشته‌اند. افراد بدون بانک اکنون به برنامه‌های سرمایه‌گذاری دسترسی دارند که به آنها امکان می‌دهد بدون حداقل موجودی حساب باز کنند و بدون پرداخت کارمزد در معاملات سهام شرکت کنند. همچنین اپلیکیشن‌های فین‌تکی وجود دارند که به کاربران اجازه می‌دهند در برابر درصدی از پس‌اندازهای شخصی خود، خط اعتباری امنی را باز کنند، که می‌تواند به آنها در ایجاد سابقه اعتباری کمک کند. با این حال، سایر اپلیکیشن‌های فین‌تک به مهاجرانی که سابقه اعتباری ثابت در کشور دیگری دارند کمک می‌کنند تا داده‌های اعتباری بین‌المللی را به قالبی تبدیل کنند که پذیره‌نویسان مستقر در ایالات متحده می‌توانند از آن برای ارزیابی اعتبار استفاده کنند.

دسترسی به خدمات مالی مبتنی بر برنامه برای آینده چه معنایی دارد؟

استارتاپ‌های فین‌تک مستقیماً با بانک‌های سنتی رقابت نمی‌کنند، زیرا همانطور که اشاره شد، مصرف‌کننده بدون بانک برای بانک‌ها نامرئی است. احتمالاً این وضعیت تغییر نخواهد کرد. اما این گروه مصرف‌کننده‌ای است که ارزش توجه کردن از زمان جوانی را دارد، بنابراین سال‌های اوج درآمد آنها در پیش است و زمان ایده‌آلی برای ایجاد مشتریان وفادار در این گروه است.

شرکت‌های فینتک می‌توانند تصویر کاملی از رفتار اقتصادی مشتری بسازند. این امر، این بخش را در موقعیت ایده آلی برای طراحی و ارائه جایگزینی برای یک سیستم قدیمی قرار می‌دهد، محصولات مالی شخصی سازی شده را بر اساس گزارشی جامع از سفر مشتری ایجاد می‌کند و تصمیم‌گیری بهتر، سریع‌تر و قیمت‌گذاری روان‌تری را نسبت به شرکت‌های فعلی ممکن می‌سازد.

نیاز به ارائه خدمات به این جمعیت افزایش خواهد یافت زیرا، طبق آمار ایالات متحده، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت در دهه‌های آینده بیشتر بر اثر مهاجرت بین‌المللی رشد کند تا به خاطر فعالیت طبیعی نسل‌های بومی. این تازه واردان به ارائه دهندگان خدمات بانکی نیاز خواهند داشت. ارائه دهندگان خدمات مالی باید درک کنند که مهاجران به چه خدماتی نیاز دارند و توانایی پرداخت هزینه‌های خود را دارند تا بتوانند زندگی خود و خانواده‌هایشان را مدیریت کنند.

شرکت‌های فین‌تک به نابرابری فعلی در خدمات مالی رسیدگی، و تلاش می‌کنند تا زمین بازی را تا حد ممکن برای همه یکسان کنند. اما از آنجایی که کسب‌ و کارهای فین‌تک بر پایه داده‌ها کار می‌کنند، حل این مشکلات، با به دست آوردن داده‌های فراوان در مورد درآمد، عادت خرج کردن، نیازها و خواسته‌های این قشر مصرف‌کننده، فرصت‌های جدیدی را برای افراد بدون بانک نیز ایجاد می‌کند.

الگوهای اقتصادی ابزاری قدرتمند برای کشف هستند و شرکت‌های فینتک با بهره‌برداری از داده‌هایی که قبلاً در دسترس نبودند، بینش‌های تأثیرگذاری برای کمک به مشتریان به دست می‌آورند. این امر باعث نوآوری می‌شود که می‌تواند خدمات کارآمد و بسیار شخصی سازی شده را فراتر از بانکداری (سنتی) ارائه دهد. مانند اکوسیستم خدمات سبک زندگی که به افراد سختکوش اجازه می‌دهد واقعاً به رؤیای آمریکایی دسترسی داشته باشند. همه چیز با فینتک شروع می‌شود.