همه افراد در تمام جنبه‌های زندگی روزمره خود از خدمات مالی استفاده می‌کنند: از خرید یک لیوان چای در هنگام رفتن به محل کار گرفته تا پرداخت هزینه تاکسی سواری یا پرداخت مبالغ بزرگتر برای خرید خانه جدید یا تعویض خودرو. امور مالی در همه جا وجود دارد و پولی که در آن جریان دارد، رگ حیات دنیای مدرن است.
امروزه دیگر روند گنجاندن راهکارهای پردازش مالی در محصولات گوناگون غیرمالی به عنوان یک سرویس جانبی، معمول شده است و بخصوص در چند سال اخیر شتاب قابل توجهی به دست آورده است. این روند به اقتصاد تعبیه‌شده یا امور مالی تعبیه‌شده شناخته می‌شود. اما نکته جالب اینجاست که ظهور بلاک‌چین و خدمات مالی غیرمتمرکز، به خیزش آن قدرت بخشیده است.
حتماً بخوانید: امور مالی تعبیه‌شده چیست و چگونه بر فینتک اثر می‌گذارد؟
اقتصاد تعبیه‌شده یعنی چه؟
دنیای امور مالی چگونه نفس می‌کشد؟ خدمات مالی چگونه در زمینه‌هایی که بومی آن زمینه‌ها نیستند یکپارچه شده‌اند؟ بانک‌ها به عنوان دروازه اصلی انتقال خدمات مالی و وجوهی که به آنها تفویض شده‌اند، تلقی می‌شوند. درگاه‌های پرداخت نیز خدمات مالی محسوب می‌شوند، چه پی‌پال و مسترکارت ویزا، چه هر شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت داخلی مثل وندار. اما واقعیت این است که پی‌پال یک شرکت مالی نیست، بلکه یک ارائه دهنده خدمات پردازش تراکنش‌های مالی است.
امور مالی تعبیه‌شده به پردازش و اجرای خدمات مالی، از طریق یک پلتفرم غیر مالی، گفته می‌شود. در اصل، امور مالی تعبیه‌شده شامل پردازش پرداخت‌ها یا سایر خدمات مالی، در برنامه‌ها و بسترهای نرم‌افزاری‌ای است که ذاتاً برای انجام امور مالی طراحی نشده‌اند. کیف پول اسنپ یک نمونه آشنا از پرداخت تعبیه‌شده است.
شرکت‌ها از امور مالی تعبیه‌شده برای موقعیت‌یابی محصولات و خدمات خود در بین کاربران و مشتریان بالقوه‌شان استفاده می‌کنند. در حقیقت آنها را از طریق راهکارهای پردازش پرداخت تعبیه‌شده جذب می‌کنند. زیرا این گزینه مشتری‌ها و کاربران را از وجود یک شخص ثالث مثل بانک، برای انجام تراکنش‌ها و خریدهای درون‌برنامه‌ای، بی‌نیاز می‌کند و هر پرداختی که مشتری می‌خواهد انجام دهد، درون خود برنامه انجام می‌شود.
حتماً بخوانید: استارباکس، بانکی که قهوه می‌فروشد
مؤلفه‌های اصلی اقتصاد تعبیه‌شده
امور مالی تعبیه‌شده به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا از سه مؤلفه اصلی خدمات مالی با ارزش پیشنهادی بهتر استفاده کنند.
اولین مورد، ایجاد ارزش است. به این معنی که شرکت‌هایی که راهکارهای مالی تعبیه‌شده را پیش‌بینی کرده‌اند، با راحت‌تر کردن فرایند پرداخت برای مشتریان خود، ارزش خلق می‌کنند. این شرکت‌ها با ارائه یک تجربه همه‌جانبه، که شامل کل سفر مشتری از انتخاب محصول تا پرداخت می‌شود، خود را به عنوان شرکت‌های خوش‌ذوقی که در حد مراکز خرید و فروشگاه‌های بزرگ جذاب هستند، تثبیت می‌کنند.
مؤلفه دوم، انتقال ارزش در زمان است، به این معنی که شرکت‌هایی که دارای منابع مالی تعبیه‌شده هستند، ارزش خود را در زمان پیش‌بینی می‌کنند و با اجازه دادن به مشتریان خود برای انجام عملیات مالی در محل، و بدون نیاز به متوسل شدن به اشخاص ثالث، در زمان صرفه‌جویی می‌کنند.
علاوه بر این، شرکت‌هایی که دارای امور مالی تعبیه‌شده هستند، با تامین مداوم آسایش و راحتی برای کاربران، ارزش خود را در طول زمان حفظ می‌نمایند.
سومین مؤلفه، مدیریت ریسک است، به این معنی که مشتریان می‌توانند انتخاب کنند که تا چه حد می‌خواهند به سیستم مالی تعبیه‌شده اطمینان داشته باشند و برای انتقال معامله به آن اعتماد کنند.
همه راهکارهای امور مالی تعبیه‌شده در امتداد مسیر زنجیره ارزش مالی حرکت می‌کنند. مسیری که از Distribution-As-A-Service (شامل توزیع خدمات مالی از طریق پلتفرم‌های موجود) آغاز می‌شود. مرحله بعدی ارائه Connectivity-As-A-Service است که شامل ایجاد ارتباط بین شرکت‌های غیرمالی و فینتک است و اساسا یک پیوند ساده برای پردازش پرداخت را تضمین می‌کند. مرحله سوم و نهایی، گنجاندن Infrastructure-As-A-Service است که بر یکپارچه‌سازی بومی خدمات مالی در پلتفرم‌های موجود تاکید می‌کند و اساسا یک فرایند انتقال یکپارچه را، از انتخاب محصول یا خدمات تا پرداخت، ایجاد می‌نماید.
بلاک‌چین و امور مالی تعبیه‌شده
فناوری بلاک‌چین با توجه به ماهیت آن، مثل سرعت پردازش تراکنش، کمیسیون کم، شفافیت و تغییرناپذیری، پتانسیل بسیار زیادی برای پذیرش راهکارهای مالی تعبیه‌شده دارد. اقتصاد تعبیه‌شده و بلاک‌چین به عنوان دو راهکار عمده فینتک، در کنار هم زیرساخت کاملی را برای پذیرش امور مالی تعبیه‌شده و ادغام آن، نه تنها در پلتفرم‌های غیرمتمرکز، بلکه در اقتصاد سنتی نیز فراهم می‌کنند.
بلاک‌چین به برنامه‌های مالی تعبیه‌شده اجازه می‌دهد تا به‌طور یکپارچه در هر تعداد خدمات غیرمتمرکز، از بازی‌های Dapp و استخرهای سهام گرفته تا متاورس، به کار گرفته شوند. متاورس جایی است که کسب و کارها می‌توانند دفاتر نمایندگی دیجیتال خود را ایجاد کنند و محصولات دیجیتال یا واقعی خود را بفروشند. چشم‌انداز استفاده از فناوری بلاک‌چین برای پردازش تراکنش‌ها بسیار گسترده، و همچنین نتیجه طبیعی توسعه بخش مالی غیرمتمرکز است.
در واقع می‌توان گفت تقریبا هر برنامه غیرمتمرکز در بلاک‌چین یک راهکار مالی تعبیه شده است. زیرا دنیای رمز ارزها و ارزهای فیات را به هم وصل می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد در ازای دریافت محصولات و خدمات، هزینه آنها را پرداخت نمایند. هر چیزی، از صرافی‌های رمز ارز گرفته تا برنامه‌های تحت بلاک‌چین اتریوم، شامل امور مالی تعبیه‌شده است و کسب‌وکارها در سراسر جهان شروع به استفاده از راهکارهای DeFi برای جذب مخاطبان رو به رشد کاربران ارزهای رمزنگاری‌شده کرده‌اند.
پی پال نمونه درخشانی از ادغام DeFi و تامین مالی تعبیه‌شده در اقتصاد سنتی، با پذیرش بیت‌کوین به عنوان ابزار پرداخت است.
نمونه‌هایی از برنامه‌های مالی تعبیه‌شده
در میان برجسته‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نمونه‌های مالی تعبیه‌شده، می‌توان به Google Pay، Apple Pay، PayPal و سایر ارائه‌کننده‌های خدمات مالی اشاره کرد که اساسا درگاه‌های پرداختی هستند که در پلتفرم‌هایی که ابتدا برای اهداف کاملا متفاوت طراحی شده‌اند، ارائه می‌شوند.
Google Pay به‌عنوان بخشی از اکوسیستم کلی محصولات و خدمات Google اضافه شد تا ابزاری راحت برای پرداخت به کاربران اندروید ارائه دهد. همین امر در مورد Apple Pay نیز صدق می‌کند. پی‌پال در ابتدا نه برای پرداخت، بلکه برای نقل و انتقالات پول طراحی شد. اما از آن زمان به یک ارائه‌دهنده بزرگ راهکارهای پرداخت تبدیل شده است که حتی رمز ارز نیز می‌پذیرد.
نمونه‌های دیگر از امور مالی تعبیه‌شده عبارتند از بیمه تاکسی‌های اینترنتی، که بیمه‌ای برای شرکت‌هایی است که خدمات سواری ارائه می‌دهند، مانند اوبر. کارایی ایجادشده شامل پرداخت برای خدمتی است که ربطی به امور مالی ندارد، زیرا سواری یک سرویس خودرویی است، اما نیاز به راهکارهای پرداخت دارد.
مثال دیگر، خدمات بانکداری یکپارچه است که به پلتفرم‌ها اجازه می‌دهد از طریق یک رابط یکپارچه، ورود تک حسابی برای انجام عملیات بانکی داشته باشند. این یک راه‌حل بسیار محبوب برای شرکت‌هایی است که با بانک‌ها همکاری معمولی دارند اما برنامه‌های مالی را، به عنوان بخشی از پلتفرم یا اپلیکیشن خود، برای راحتی کاربران خود تعبیه کرده‌اند.
خرید با کد QR یک شکل متداول از تامین مالی تعبیه‌شده است. همچنین این گزینه یکی از ساده‌ترین، بی‌دردسرترین و مطمئن‌ترین آنهاست. کدهای QR هیچ ربطی به بانکداری ندارند، اما اطلاعاتی که می‌توان در آنها تعبیه کرد تا پرداخت یک محصول یا خدمات را تقریبا آنی انجام دهند، آنها را به ابزاری ضروری و راحت برای راه‌حل‌های مالی تعبیه‌شده تبدیل می‌کند.
برنامه‌های BNPL – اکنون بخرید بعدا بپردازید – در امور مالی نیز تعبیه شده‌اند، زیرا به مشتریان اجازه می‌دهند خرید کنند و سپس بهای آنها به صورت اقساط بدون بهره بپردازند. چنین برنامه‌هایی به مشتریان این امکان را می‌دهد که محصول یا خدمات مورد نیاز خود را خریداری نمایند و بعدا طبق شرایط زمانی مشخص، وجه آن را بپردازند.
حتما بخوانید: همه چیز درباره پرداخت با کد QR
سرویس الان بخر بعداً پرداخت کن چیست؟
مزایای اقتصاد تعبیه شده
مزایای امور مالی تعبیه‌شده بسیار زیاد است. اصلی‌ترین آنها کاهش اصطکاک در فرایند انجام معامله است. امور مالی تعبیه‌شده، با ساده‌سازی فرایند و صرفه‌جویی در زمان برای مشتریان، تقریبا بانک‌ها را به عنوان راه‌حل‌هایی برای پردازش تراکنش مستقیم از دور خارج می‌کنند.
عدم وجود موانع در زنجیره خرید، مشتریان را، اعم از خریداران و فروشندگان، تشویق می‌کند تا راه‌حل‌های مالی تعبیه‌شده را اتخاذ کنند و در نتیجه نیاز به واسطه‌ها را دور بزنند و در نهایت کارمزدها را کاهش دهند.
با این حال، سه مزیت اصلی تأمین مالی تعبیه شده عبارتند از:
۱. توزیع ارزان‌تر، گسترده‌تر و کارآمدتر محصولات و خدمات به مشتریان.
۲. استفاده از منابع و بسترهای موجود برای ساده‌سازی عملیات فینتک.
۳. استفاده بهتر از داده‌ها و فناوری برای پیشرفت کسب و کارها.
نتیجه
امور مالی تعبیه‌شده همه جا وجود دارد، حتی اگر متوجه وجود آن نباشیم. کسب و کارها به منابع مالی تعبیه‌شده در اقتصاد دیجیتالی مدرن وابسته هستند. پذیرش فزاینده خدمات مبتنی بر بلاک‌چین، با توجه به مزایای ذاتی‌ای که این فناوری برای کاربران و کسب و کارها در ساده‌سازی عملیات مالی فراهم می‌کند، ادغام امور مالی تعبیه‌شده را تسریع می‌کند.