برنامه‌نویسی در سال‌های اخیر به یکی از جذاب‌ترین مشاغل تبدیل شده است. با ورود به سال جدید میلادی، ترندهای برنامه‌نویسی اعلام می‌شوند و علاقه‌مندان این حوزه را با تازه‌ترین اتفاقات این حوزه آشنا می‌کند. بسیاری از افراد علاقه‌ی زیادی به حل مسئله و ساخت ابزارهای نوینی برای بهبود کیفیت زندگی دارند. دستورنویسی برای کامپیوترها، یکی از همین راه‌حل‌هاست که به زندگی انسان‌ها رونق می‌بخشد و موجب ساده‌سازی فرآیندهای موجود در زندگی روزمره می‌شود.
در چند سال اخیر، برنامه نویسی به مهارتی عمومی و همه‌گیر تبدیل شده است. همچنین، هر سال شاهد تحولاتی در دنیای برنامه‌نویسی و نوشتن کدهای دستوری برای رایانه‌ها هستیم.
برنامه‌نویس‌ها، از دنیای صفر و یک‌ها، محصولاتی را به وجود می‌آورند که نه تنها سبک زندگی فردی را دگرگون می‌کنند، بلکه سبب تغییرات جمعی می‌شوند. تصور می‌شد که با ورود به سال ۲۰۲۰، پای ربات‌ها به زندگی روزمره مردم جهان باز شود، ولی این اتفاق نیفتاد. با این حال، همه‌گیری ویروس کرونا در زمستان ۹۸ به رشد فناوری‌ها و ایجاد نرم‌افزارهای جدید کمک کرده است. پس از گذشت دو سال از همه‌گیری کرونا و با واکسینه شدن بسیاری از مردم جهان، پیش‌بینی می‌شود تحولات گسترده‌ای در صنعت فناوری اطلاعات و مهندسی توسعه صورت گیرد.
برنامه نویسان و فعالان صنعت توسعه نرم‌افزار با وجود چالش‌های موجود، فناوری‌ها را متحول می‌کنند. نوآوری به سرعت در حال رشد است و هر ساله ترندهای جدیدی در دنیای برنامه‌نویسی معرفی می‌شود. در این مقاله، قصد داریم ترندهای برنامه‌نویسی در سال ۲۰۲۲ را معرفی کنیم.
۱- رشد متاورس
یکی از واژه‌هایی که این روزها زیاد می‌شنویم، متاورس یا فراجهان است. در ماه‌های گذشته متاورس انقلابی در صنعت فناوری بوده و ما را با یک جهان تازه آشنا می‌کند. ایده‌ی اولیه متاورس، ایجاد راهی برای تعامل انسان با تکنولوژی است. متاورس، یک دنیای مجازی است که از طریق واقعیت مجازی (VR) یا واقعیت افزوده (AR) در دسترس قرار می‌گیرد.
متاورس (metaverse)، جهانی مجازی برای تعامل با فضای دیجیتال و اقتصاد است. در جهان متاورس، کاربرها می‌توانند به صورت زنده با یکدیگر بازی کنند. همچنین در متاورس می‌توان خانه یا محصولاتی را خلق و خرید و فروش کرد. همه افراد در فضای واقعیت افزوده با یک آواتار یا شخصیت، مشخص هستند.
متاورس تلفیق دو واژه‌ی متا (Meta) و یونیورس (Universe) یا به عبارتی، ترکیب فراتر و جهان است. متاورس را در نهایت «فرا جهان» می‌خوانیم. فرا جهان به افراد مختلف کمک می‌کند تا موقعیت‌های تازه‌ای را بسازند، سفر کنند یا خرید و فروش انجام دهند.
در حال حاضر، ما یک فضای مجازی دو بعدی داریم اما در متاورس با جهانی سه‌بعدی روبه‌رو هستیم. گفته می‌شود با توسعه متاورس، ارزهای دیجیتال ارزشمند خواهند شد، چون پول کاغذی در متاورس بی‌معنی است. یکی از شرکت‌های ارائه‌کننده متاورس، فیسبوک است که به‌تازگی نام خود را به «متا» تغییر داده است. براساس گفته‌های موسس فیسبوک، متاورس نسل آینده‌ی اینترنت بوده و نقش موثری در اقتصاد دیجیتال دارد.
شاید بپرسید که متاورس چه تاثیری در برنامه‌نویسی دارد؟ از دیدگاه برنامه‌نویسی، رشد متاورس به معنای تکامل اینترنت فعلی در نظر گرفته می‌شود. بسیاری از برنامه‌نویسان، رشد متاورس را هم‌معنی با وب ۳.۰ می‌دانند.
۲- برنامه‌نویسی بدون کد
یکی از مهم‌ترین ترندهای برنامه‌نویسی در سال ۲۰۲۲، رشد برنامه‌نویسی بدون کد نویسی است. پلتفرم‌هایی وجود دارند که برای استفاده از آن‌ها نیازی به کدنویسی نیست. این پلتفرم‌ها به برنامه‌نویس‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای کاری خود را به شکل خودکار انجام دهند.
کاهش کدنویسی همچنین مناسب کسانی است که اطلاعات و دانش کافی در زمینه برنامه‌نویسی ندارند. برای برخی از برنامه‌نویسان این ترند خوشایند نیست، زیرا آن‌ها بر این باورند که دنیای بدون کد نشان‌دهنده مرگ حرفه‌ی آن‌هاست. در حالی که بعضی از برنامه‌نویسان این موضوع را باور دارند که جهان بدون کدنویسی، کار آن‌ها را ساده‌تر می‌کند. پیش‌بینی می‌شود برنامه‌نویسی بدون کد، نحوه‌ی نوشتن برنامه‌ها را تغییر دهد. برنامه‌نویس‌های حرفه‌ای با استفاده از پلتفرم‌های بدون کد یا کدهای حداقلی، محصولات جدیدی را خیلی ساده و سریع می‌سازند. این پلتفرم‌ها همچنین کدهای برنامه‌نویسی را ذخیره می‌کنند.
۳- کنترل‌کننده و جستجو کننده صدا
فناوری‌های تشخیص و جستجو کننده‌ی صدا به سرعت در حال رشد هستند. انتظار می‌رود که این فناوری یکی از ترندهای برنامه نویسی در سال ۲۰۲۲ باشد. با پیشرفت تکنولوژی، مردم ترجیح می‌دهند به جای تایپ کردن، صدای خود را ضبط کنند.
کنترل‌کننده‌های صوتی به افرادی که تایپ کردن برای آن‌ها سخت است کمک می‌کنند پیام خود را به راحتی انتقال دهند. همچنین فناوری‌های کنترل‌کننده صدا، روند مکتوب کردن را ساده می‌کنند و مردم بی‌نیاز از تایپ کردن می‌شوند.
۴- فناوری وب پیشرفته (PWA)
برنامه وب پیشرفته یا پیشرو که با PWA شناخته می‌شود، در چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته و همچنان به پیشرفت خود ادامه می‌دهد. با استفاده از این برنامه، کاربرها می‌توانند کارهای متفاوتی را انجام دهند و بومی‌سازی اتفاق بیفتد.
فناوری موبایلی و برنامه وب پیشرو به برنامه‌نویسان کمک می‌کند تا پاسخی برای سوالات و پروژه‌های رایج خود پیدا کنند.
۵- یادگیری ماشین
یکی از فناوری‌های معروف در سال‌های اخیر، ماشین لرنینگ (Machine learning) یا همان یادگیری ماشین است. اگرچه در چند سال اخیر یادگیری ماشین به یکی از محبوب‌ترین فناوری‌ها تبدیل شده و موفقیت‌های زیادی را در این زمینه شاهد بودیم، کمبود نیروی متخصص در آن به وضوح دیده می‌شود.
یادگیری ماشین خودکار یا AutoML، ابتکار تازه‌ای است که به برنامه‌نویسان کمک می‌کند تا شبیه‌سازی‌ها را با نوشتن کدهای کمتر انجام دهند. در سال گذشته‌ی میلادی یادگیری ماشین خودکار رشد قابل توجهی داشته است. پیش‌بینی می‌شود در سال جاری میلادی، یادگیری ماشین خودکار امکان حذف کدها را فراهم کند و محبوبیت هوش مصنوعی بیشتر شود.
۶- کتابخانه‌های یادگیری عمیق
کتابخانه‌های مختلفی برای برنامه نویسی هوش مصنوعی بسیاری وجود دارند، اما دو کتابخانه‌ی تنسورفلو (TensorFlow) و پایتورک (PyTorch) متفاوت از دیگر کتابخانه‌های هوش مصنوعی هستند. کتابخانه تنسورفلو متعلق به شرکت گوگل و کتابخانه پایتورک توسط فیسبوک راه‌اندازی شده است.
تنسورفلو، نسخه ۲.۰ خود را به روزرسانی کرده و تغییرات زیادی را به وجود آورده است. این کتابخانه نوآوری‌های زیادی را در بستر وب و موبایل ارائه کرده است.
پایتورک نیز یکی از مهم‌ترین کتابخانه‌های هوش مصنوعی است. این کتابخانه پایتون و داینامیک گراف را به بهترین شکل توسعه داده است. کتابخانه هوش مصنوعی شرکت فیسبوک، با ارائه نسخه موبایلی، روش‌های مناسبی را برای کمک به توسعه‌دهنده‌ها فراهم کرده است.
۷- بلاکچین
بلاکچین، یکی دیگر از ترندهای سال ۲۰۲۲ است که رابطه تنگاتنگی با ارزهای دیجیتال دارد. هر زمان که کلاهبرداری رمزارزی اتفاق می‌افتد، تکنولوژی بلاکچین مورد نقد قرار می‌گیرد. برنامه‌نویس‌های زیادی این روزها به دنیای رمزارزها پیوسته و فناوری بلاکچین را متحول کرده‌اند.
بلاکچین فقط به ارزهای دیجیتال ارتباط نداشته و می‌تواند در صنایع مختلف نقش موثری را ایفا کند. در سال ۲۰۲۱ شاهد رشد توکن‌های غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens) بودیم که به NFT مشهورند. این توکن‌ها بیش از هر چیز برای آثار هنری دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما موارد مصرف آن‌ها فراتر از تابلوهای نقاشی دیجیتال است.
پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۲، مردم بیش از هر زمان دیگری درباره‌ی صنعت بلاکچین گفتگو کنند و تجربه‌های متفاوت خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. بلاکچین را به دلیل مصرف بالای انرژی نقد می‌کنند. به همین خاطر، اکثر شرکت‌های بلاک‌چینی به دنبال راهکاری برای مهاجرت از مدل «اثبات کار» به «اثبات سهام» هستند. مدل اثبات سهام در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌کند. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که به زودی مدل اثبات سهام در یکی از محبوب‌ترین بلاک‌چین‌های جهان یعنی اتریوم، پیاده‌سازی شود.
۸- فناوری API
توسعه نرم‌افزارهای مدرن، گاهی وقت‌ها با توسعه واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی یا API همراه است. مشتریان برنامه‌های موبایلی یا تحت وب، از طریق API ها با برنامه‌های Backend ارتباط می‌گیرند. همچنین برنامه‌های Backend با استفاده از واسطه‌های برنامه‌نویسی کاربردی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. با توجه به اینکه ارتباط صنعت توسعه نرم‌افزاربا الگوهای قدیمی به رشد فناوری می‌انجامد، واسط‌های برنامه‌نویسی در حال ارتقا هستند.
سه رابط برنامه‌نویسی مطرح،REST،gRPC و GraphQL هستند. رست (REST) قدیمی‌ترین فناوری در میان آن‌هاست که از سال ۲۰۰۰ ایجاد و برای ارتباط سرور مشتریان در فناوری HTTP و شبکه جهانی وب (World Wide Web) راه‌اندازی شده است.
سرویس ارتباطی gRPC، توسط گوگل راه‌اندازی شده و برای تماس‌های راه دور از آن استفاده می‌شد.
واسط برنامه‌نویسی GraphQL، در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد. هر مشتری در گراف‌کیوال می‌تواند شکل ساختار داده را برای یک مورد خاص تعریف کند و همه‌ی داده‌ها را در یک مسیر قرار دهد.
۹- برنامه‌نویسی پایتون
در سال‌های اخیر زبان‌های برنامه‌نویسی متنوعی ایجاد یا محبوب شده‌اند. پایتون، یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب در دنیاست که به سرعت رشد کرده است. براساس داده‌های سایت TIOBE، رتبه اول لیست مشهورترین زبان‌های برنامه‌نویسی متعلق به پایتون است.
زبان برنامه‌نویسی پایتون در ابتدا به عنوان یک سرگرمی برای کاهش موانع برنامه‌نویسی راه‌اندازی شد، ولی پس از مدتی، آن را یکی از برترین زبان‌های برنامه‌نویسی دانستند. براساس بیانیه خالق این زبان، پایتون مختصر، مفید، ساده، پویا و قدرتمند است.
انتظار می‌رود که پایتون در سال ۲۰۲۲ نیز درخشش خود را حفظ کند و همچنان در صدر جدول محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی باقی بماند.
۱۰- نرم‌افزارهای توسعهدهنده
می‌دانیم که هوش مصنوعی نقش پررنگی در زندگی روزمره‌ی ما دارد. همچنین هوش مصنوعی دستیار قدرتمندی است که به انسان‌ها کمک می‌کند تا کارهای خود را با سرعت و روند بهتری پیش ببرند.برنامه نویسی هوش مصنوعی، یکی از ترندهای برنامه‌نویسی است که می‌تواند کارهای خسته‌کننده، قابل پیش‌بینی، تکراری و سخت انسان را با استفاده از الگوریتم‌های مشخصی بهبود ببخشد. در فرایند توسعه نرم‌افزار نیز برنامه‌نویسان با مشکلات زیادی مواجه هستند و کارهای تکراری زیادی را انجام می‌دهند.
هوش مصنوعی به کمک توسعه‌دهنده‌ها آمده و کارهای قابل پیش‌بینی و تکراری برنامه‌نویسان را انجام می‌دهد. در حال حاضر برنامه‌هایی مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارند که همانند یک دستیار همراه برنامه‌نویسان هستند.
برنامه‌های تب‌ناین (Tabnine)، گیت هاب کوپیلوت (GitHub Copilot) و کدوتا (Codota) از مشهورترین نرم‌افزارهای توسعهدهنده مبتنی بر هوش مصنوعی برای برنامه نویسان هستند. این نرم‌افزارها یکی از ترندهای سال ۲۰۲۲ هستند که برنامه‌نویس‌ها امیدوارند فرآیندهای کاری آن‌ها را بهینه کنند.