انتخاب یک مؤسسه مالی یکی از مهمترین تصمیماتی است که هرکس می‌تواند برای برای مراقبت از پول و دارایی‌اش بگیرد. بانکهای مختلف سطوح بسیار متفاوتی از خدمات را ارائه می‌دهند، بر اساس نرخ‌های گوناگونی کارمزد دریافت می‌کنند و به میزان قابل توجهی، سود متفاوتی را به سپرده‌های شما اختصاص می‌دهند.
تمام اینها به این معنی است که در عمل، انتخاب بهترین بانک برای شما به هیچ وجه یک فرایند یکباره نیست. از سوی دیگر باید توجه داشت که انتخاب یک مؤسسه مالی مناسب، یک انتخاب مادام‌العمر نیست. این احتمال وجود دارد که افراد در جهت تکامل اهداف مالی و سرمایه‌گذاری خود، بانک انتخابیشان را تغییر دهند. به همین دلیل، یک توصیه مفید در این زمینه می‌تواند این باشد که هیچ محدودیتی برای تعداد حساب‌های بانکی‌ای که می‌توانید افتتاح و از آنها بهره‌برداری کنید وجود ندارد. در عین حال شما می‌توانید هرچقدر که صلاح می‌دانید، بی هیچ محدودیتی بانک خود را عوض کنید.
تنوع بخشیدن به حساب‌های بانکیتان، درست همانطور که سرمایه‌گذاری‌هایتان را انجام می‌دهید، به شما این امکان را می‌دهد که بیشترین بهره را از پول خود ببرید.
در این راهنما، ما سه عامل مهم در انتخاب بانک برای حساب‌های جاری و پس‌انداز را بررسی می‌کنیم: نوع بانک، نرخ‌ها، کارمزدهای دریافتی و خدمات ویژه‌ای که ارائه می‌کنند و… هر چیزی که می‌تواند در انتخاب مهم بانک مناسب برای شما مفید واقع شود.
مفاهیم کلیدی در انتخاب بانک مناسب
در حال حاضر مؤسسات مالی و اعتباری مشتمل بر سه نوع اصلی هستند که می‌توان هم به طور منطقی و هم از نظر فنی آنها را بانک نامید:
۱. بانکهای سنتی
۲. بانکهای آنلاین
۳. مؤسسه‌های مالی و اعتباری (مؤسسه‌های مالی و اعتباری)
اگر پا را فراتر از همه تبلیغات بازاریابی بگذاریم، متوجه خواهیم شد که بیشتر حساب‌های بانکی را می توان به واسطه کارمزدی که بابتشان دریافت می‌شود و نرخ بهره‌ای که به آنها تعلق می‌گیرد، تشخیص داد. نکته مهم بعدی این است که مطمئناً آرامش ذهن مهمترین خدمت ارائه شده توسط هر بانکی است. این مورد باید عامل مهمی در انتخاب بانک مناسب برای شما باشد.
با توجه به این مقدمه، می‌توان گفت اولین و اساسی‌ترین عامل در انتخاب بانک مناسب، تشخیص نوع مؤسسهای است که قرار است وکیل و امانتدار پول و سرمایه‌ی شما، دست کم برای مدت چند ماه یا چند سال، باشد. هر کدام از انواع مؤسسات مالی سه گانه که در بالا گفته شد، یک مجموعه منحصر به فرد از مزایا و معایب را شامل می‌شوند. در ادامه انواع مؤسسه‌های مالی را با جزئیات توضیح می‌دهیم.
آیا بانکهای سنتی انتخاب مناسبی هستند؟
بانکهای سنتی همان چیزی هستند که بسیاری از افراد، وقتی به بانک فکر می‌کنند برایشان تداعی می‌شود. این بانک‌ها عمدتاً از طریق شبکه‌ای از شعبه‌های فیزیکی به مشتریان خود خدمات ارائه می‌دهند. بانکهای سنتی دستگاه‌های خودپرداز به نام خود را دارند که هم به مشتریان همان بانک‌ها و هم به مشتریان بانکهای دیگر خدمات بانکی ارائه می‌دهند. امروزه خیلی از بانکهای سنتی هم شروع به ارائه خدمات بانکداری آنلاین، از جمله پرداخت قبوض و افتتاح سپرده، کرده‌اند.
اگرچه بین سه نوع مؤسسه مالی اصلی مورد بحث، بانکهای سنتی قدمت بسیار بیشتری دارند، اما امروز در بسیاری از کشورها، مردم تمایل کمتری برای انتخاب یک بانک سنتی نسبت به رقبای آنلاین یا مؤسسه‌های مالی و اعتباری دارند. این در حالیست که هر دوی این مؤسسات کارمزد کمتری نسبت به بانکهای سنتی مطالبه می‌کنند.
با این حال هنوز هم ممکن است افرادی باشند که عادت کرده باشند (یا به هر دلیل دیگری ترجیح دهند) کارهای بانکی خود را شخصاً به طور حضوری انجام دهند. این قبیل افراد اگر سؤال یا مشکلی داشته باشند، به شعبه بانک خود مراجعه می‌کنند و از نزدیک با یک متصدی امور بانکی به گفتگو می‌نشینند. شاید این کار به آنها آرامش و اطمینان خاطر بیشتری می‌دهد.
اگر شما بانکداری آنلاین را ترجیح می‌دهید ممکن است سخت باور کنید که هنوز هم افرادی هستند که بانکهای سنتی را به عنوان بانک مناسب خود انتخاب می‌کنند. ویژگی‌های بانکهای سنتی می‌تواند آنها را به انتخاب مناسبی برای افرادی که این ویژگی‌ها را می‌پسندند تبدیل کند. با این حال هنوز برای تصمیم‌گیری زود است و بهتر است گزینه‌های دیگری را که در دسترس هستند بررسی کنیم.
انتخاب بانک مناسب: بانک اینترنتی (آنلاین)
قبلاً در مقاله بررسی بانکهای دیجیتال در ایران تفاوت بین بانک آنلاین و بانکداری آنلاین را به طور کامل توضیح داده‌ایم. آنچه اکنون باید بدانید این است که بانکداری الکترونیکی با بانک اینترنتی یا آنلاین تفاوت دارد. به عنوان مثال، خدمات بانکداری الکترونیک بانکهای رسمی کشور، که از طریق سایت رسمی یا اپلیکیشن‌های موبایل آنها ارائه می‌شود، بانک اینترنتی نیست.
بانکهای آنلاین تقریباً تا همین ۲۰ سال پیش وجود نداشتند. اما محبوبیت آنها در طول زمان افزایش یافته است و امروز آنها به رقیب مستقیم بانکهای سنتی تبدیل شده‌اند. از آنجایی که بانکهای آنلاین شعبه فیزیکی کمتری دارند، یا به طور دقیق‌تر هیچ شعبه‌ای ندارند، هزینه‌های سربار آنها بسیار کمتر از بانکهای سنتی است و این بدان معناست که کارمزد آنها نیز معمولاً بسیار پایین‌تر است.
با این حال، بسیاری از مردم خدمات مشتریان ارائه شده از سوی بانکهای آنلاین را خسته کننده می‌دانند. صنعت بانکداری از این موضوع آگاه است. اکنون بهترین بانکهای آنلاین گزینه‌های گسترده‌ای برای پشتیبانی مشتری ارائه می‌دهند. اما هنوز مشتری نمی‌تواند به شعبه برود و شخصاً با کارمند بانک صحبت کند.
در سال‌های اخیر، مرز بین بانکهای آنلاین و بانکهای سنتی به طور فزاینده‌ای مبهم شده است. زیرا خدمات دیجیتال و ابزارهای ارائه شده توسط بانکهای اخیر پیشرفته‌تر شده‌اند. این بدان معنی است که ممکن است بتوان از مزایای یک شعبه سنتی بهره برد و در عین حال به راحتی بانکداری دیجیتال دسترسی داشت.
حتماً بخوانید: همه چیز درباره نئوبانک و بانکداری نوین
مؤسسه‌های مالی و اعتباری
معمولاً به مؤسسه‌های مالی و اعتباری، آنقدر که به بانکهای سنتی و بانکهای اینترنتی به چشم بانک نگاه می‌شود، توجه نمی‌شود. با این حال این مؤسسه‌ها هم مزایایی دارند که می‌توان آنها را به عنوان بانک مناسب انتخاب کرد.
اول این که مؤسسه‌های مالی و اعتباری، تعاونی‌های مالی غیرانتفاعی هستند. این بدان معناست که آنها متعلق به اعضا هستند. بنابراین سود از طریق کارمزد کمتر و نرخ بهره بالاتر در حساب‌های سپرده به اعضای آنها بازگردانده می‌شود. در مقابل، بانکهای سنتی دولتی باید اهداف درآمدی را برآورده کنند و به سهامداران وابسته هستند (باید منافع سهامداران را تأمین کنند.).
دوم، بیشتر مؤسسه‌های مالی و اعتباری روابط واقعی خود را با جامعه محلی خود حفظ می‌کنند. اگر این مورد برای شما اهمیت دارد که مؤسسه مالی شما در تعامل دوطرفه با جامعه باشد و چیزی را به جامعه بازگرداند، مؤسسه مالی و اعتباری می‌تواند برای شما یک انتخاب بدیهی باشد.
با این حال مؤسسه‌های مالی و اعتباری می‌توانند قوانین نسبتاً سختگیرانه‌ای برای دسترسی اعضا به خدمات داشته باشند. همه آنها ویژگی‌هایی مانند بانکداری آنلاین را ارائه نمی‌دهند. این امر ممکن است شانس انتخاب مؤسسه مالی و اعتباری را برای افرادی که باید به طور منظم به یک حساب جاری دسترسی داشته باشند و با آن کار کنند، کاهش دهد.
کارمزد و نرخ بهره، یک عامل مهم در انتخاب بانک
عامل بعدی که باید در انتخاب بانک مناسب در نظر گرفت، کارمزد خدمات و نرخ بهره‌ای است که مؤسسات ارائه می‌دهند. اکثر مردم دو نوع حساب بانکی دارند: یک حساب جاری و یک حساب پس انداز. ویژگی‌هایی که برای هر نوع حساب نیاز دارید متفاوت خواهد بود و معمولاً داشتن این حساب‌ها در مؤسسات مختلف منطقی است.
آگاهی از هزینه‌ها
اکثر بانک‌ها برای نگهداری یک حساب جاری، کارمزد ماهیانه دریافت می‌کنند. اما این کارمزدها می‌توانند از بانکی به بانک دیگر، و از مؤسسهای به مؤسسه دیگر بسیار متفاوت باشند. ممکن است یک بانک در صورت داشتن معیارهای خاصی، از جمله رعایت و حفظ حداقل موجودی مورد نیاز یا تنظیم سپرده مستقیم برای چک‌های حقوق خود، آنها را لغو کند یا کاهش دهد.
برای این که این کارمزدها را به حداقل برسانید، مهم است بدانید که بانک واقعاً برای استفاده از حساب جاری چه چیزی از شما دریافت می‌کند. در مورد هزینه‌های رایج حساب‌هایتان سؤال کنید. ممکن است این هزینه‌ها شامل موارد زیر باشد:
هزینه تعمیر و نگهداری ماهانه
هزینه‌های اضافه برداشت
هزینه‌های اطلاع‌رسانی از طریق پیامک
کارمزد توقف پرداخت یا جلوگیری از چک
هزینه چک برگشتی
هزینه‌های انتقال وجه اینترنتی
هزینه چک تایید شده
هزینه‌های دستگاه‌های خودپرداز خارج از شبکه (خودپردازهای بانکی به جز بانک صادرکننده بانک)
کارمزدها تا حد زیادی بزرگ‌ترین عامل تمایز در میان حساب‌های جاری هستند. اگر همه شرایط برابر باشند، باید حساب جاری با کمترین کارمزدها را انتخاب کرد.
نرخ بهره
برای حساب پس‌انداز خود به دنبال مجموعه متفاوتی از ویژگی‌ها باشید. نیازی نیست به همان اندازه که با حساب جاری خود کار می‌کنید، از حساب پس‌اندازتان هم کار بکشید. بنابراین بعید است که به برنامه یا خدمات بانکداری آنلاین نیاز داشته باشید. بیشتر حساب‌های پس‌انداز، تا زمانی که برداشت‌های مکرر نداشته باشید، کارمزد بالایی ندارند.
امتیاز رقابتی حساب‌های سپرده در نرخ بهره‌ای است که به آنها پرداخت می‌شود. بانکهای مختلف نرخ بهره‌های متفاوتی را به حساب‌های پس‌انداز اختصاص می‌دهند و بهترین نرخ ها اغلب آنهایی هستند که توسط مؤسسه‌های مالی و اعتباری یا بانکهای آنلاین ارائه می‌شوند. هرچه بیشتر شرایط و ضوابط بانکهای گوناگون را بررسی کنید، بهتر می‌توانید بهترین نرخ بهره را برای حساب پس انداز خود بیابید.
امکانات و ویژگی‌های افزوده
تا اینجا دو عامل اصلی را برای انتخاب بانک مناسب بررسی کرده‌ایم. اول، نوع مؤسسهای که انتخاب می‌کنید، و دوم، میزان کارمزدها برای حساب‌های جاری و نرخ بهره برای حساب‌های سپرده پس‌انداز. این عوامل، اساسی‌ترین جنبه‌های انتخاب بانک مناسب هستند. با این حال، اکثر بانک‌ها طیف وسیعی از خدمات، تخفیف‌ها یا ویژگی‌های دیگری را نیز ارائه می‌دهند که ممکن است برای شما مهم باشند.
از آنجایی که نیازهای هرکسی متفاوت است، کمی وقت بگذارید و در مورد نحوه استفاده از حساب‌هایی که در حال حاضر دارید و این که در کجا از نظر کارمزد یا زمان ضرر می‌کنید، فکر کنید. سپس به دنبال بانکی باشید که از این نظر مناسب‌تر است. عوامل مهم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
بانکداری آنلاین و مبتنی بر اپلیکیشن. اکنون اکثر بانک‌ها این گزینه‌ها را ارائه می‌دهند. اگر از حساب خود زیاد استفاده می‌کنید، به ویژه برای پرداخت‌های جدید یا مدیریت سفارشات ثابت، یک سرویس آنلاین با امکانات کامل می‌تواند در زمان شما صرفه جویی کند.
شعب محلی و دستگاه‌های خودپرداز. حتی اگر عمدتاً به صورت آنلاین با حساب بانکی خود کار می‌کنید، باز هم ممکن است مواقعی وجود داشته باشد که بازدید از شعبه آسان‌تر (یا لازم) باشد. برای بسیاری از مردم، داشتن یک شعبه بانک محلی، حداقل برای حساب جاری آنها، ضروری است. به طور مشابه، شبکه‌ای از دستگاه‌های خودپرداز ممکن است برای شما مهم باشد. اگر زیاد سفر می‌کنید و در هنگام سفر به پول نقد نیاز دارید، قدر این ویژگی را بیشتر خواهید دانست.
امنیت. اگرچه بیشتر بانک‌ها در مقابل ضرر و زیان‌های احتمالی بیمه هستند، اما در مورد سطح امنیتی که برای خدمات آنلاین ارائه می‌کنند، هنوز با هم تفاوت دارند. یک جستجوی سریع در خبرها، برای این که مطلع شوید کدام بانک‌ها به تازگی گرفتار معضلات امنیتی شده‌اند و نقض ایمنی را تجربه کرده‌اند، ممکن است به شما کمک کند تا بانکهای مطمئن‌تر را بهتر بشناسید و بانکهای از نظر امنیتی ضعیف‌تر را از گزینه‌های خود خط بزنید.
این مورد آخر ما را به نکته دیگری می‌رساند و آن این است که در نهایت، بانکی که انتخاب می‌کنید باید بانکی باشد که به آن اعتماد دارید. بسیاری از مردم هنوز هم بر اساس دلایل نه چندان درست بانک خود را انتخاب می‌کنند. دلایلی مثل این که پدر یا مادرشان از سال‌ها قبل در یک بانک حساب داشته است، یا صرفاً به این دلیل که یک بانک مشهور است و نامش در رسانه‌ها بیشتر دیده و شنیده می‌شود. مسلماً آرامش خاطر مهمترین انتظاری است که باید از بانک خود داشته باشید. همین انتظار می‌تواند یک عامل تعیین کننده در انتخاب بانکی باشد که می‌خواهید پول خود را به آن بسپارید و از خدمات ارائه شده توسط آن بهره‌مند شوید. بنابراین رسیدن به آرامش خاطر باید بخشی از فرایند تصمیم‌گیری شما باشد.
کلام آخر
بهترین راه برای انتخاب بانک را می‌توان به این صورت خلاصه کرد. بانک خوب بانکی است که:
- به شما امکان دسترسی آسان به پولتان را می‌دهد.
- هزینه‌های گزاف دریافت نمی‌کند.
- نرخ سود خوبی به پس انداز شما اختصاص می‌دهد.
- دارای خدمات بانکی آنلاین و مبتنی بر اپلیکیشن عالی است.
- خدمات عالی به مشتریان ارائه می‌دهد.
- برای پول شما مکانی قابل اعتماد است.
بنابراین فهرستی تهیه کنید، برخی از گزینه‌ها را بر اساس این معیارها رتبه‌بندی کنید و بسنجید کدام بانک یا مؤسسه مالی و اعتباری در بالای فهرستتان قرار می‌گیرد. فقط به یاد داشته باشید که اگر انتخاب اول شما برایتان مطلوب نبود، همیشه می‌توانید نظر خود را تغییر دهید یا یک حساب دوم در بانکی دیگر باز کنید.