دایرکت‌دبیت که در مجموعه خدمات وندار با عنوان «حق اشتراک» شناخته می‌شود طی ماه‌های گذشته به لیست سرویس‌های وندار اضافه شده است. در این مدت شرکت‌ها و مجموعه‌های متنوعی جهت تسهیل و خودکارسازی پرداخت‌های کاربران خود به استفاده از این خدمت روی آورده‌اند.
در ادامه این گزارش آمار و ارقامی که طی سه ماهه تابستان ۱۴۰۰ در راستای پیاده‌سازی سرویس حق اشتراک وندار و ارایه آن به کسب‌وکارها به دست آمده است را مطالعه خواهید کرد.
سرویس حق اشتراک وندار
بسیاری از کسب‌وکارها از مدل اشتراک ماهیانه به عنوان منبع درآمد مستمر خود بهره می‌برند. همواره یکی از مهمترین ایرادات این مدل در ایران، عدم امکان پرداخت خودکار حق اشتراک از سوی کاربران و ایجاد درآمد پایه برای کسب‌وکارهای مبتنی بر آن بوده است. سرویس حق اشتراک وندار این اجازه را به کسب‌وکارها می‌دهد که به صورت مستمر و همزمان با تاریخ سررسید پرداخت‌های تکرارشونده، هزینه اشتراک سرویس‌شان را از کاربران خود دریافت کنند. به‌علاوه برای کاربران کسب‌وکارهایی که از مدل درآمدی اشتراک دوره‌ای یا Subscription استفاده می‌کنند نیز امکان پرداخت خودکار و تمدید سرویس‌شان را فراهم می‌کند.
دایرکت‌دبیت و سرویس حق اشتراک در ایران
مجموعه وندار از سال ۹۷ در حوزه پرداختیاری و تکنولوژی‌های پرداخت آنلاین در حال توسعه محصولات و ارایه خدمات به کسب‌وکارها است که به عنوان سرویس‌دهنده واسط بین بانکها، کسب‌وکارها و اشخاص حقیقی به مشتریان خود ارایه خدمت می‌کند. در همین راستا مجموعه وندار همزمان با ایجاد بستر Direct Debit یا برداشت مستقیم از حساب که در بانک‌های ایران فراهم شد، از سال ۹۹ توسعه محصولات مرتبط با این سرویس را تحت عنوان «سرویس حق اشتراک» آغاز کرده و ارایه محصولات و خدمات مرتبط با آن به کسب‌وکارهای هدف را از تابستان ۱۴۰۰ شروع کرد.
تجربه سه ماه دایرکت‌دبیت
طی سه ماه یاد شده آمارهای متنوعی از نتیجه همکاری کسب‌وکارها با مجموعه وندار در خصوص سرویس حق اشتراک به دست آمده است. ۲۵ کسب‌وکار طی این بازه از سرویس حق اشتراک وندار استفاده کرده‌اند که در مراحل آزمایش، پیاده‌سازی یا استفاده از این سرویس هستند.
سرویس‌های حق اشتراک محتوایی، کیف‌پول‌ها، سرویس‌های پخش ویدیوی خانگی، تامین‌کنندگان اینترنت، شرکت‌های هاستینگ و خدمات ابری، سرویس‌های خدمات سازمانی و حتی فضاهای کار اشتراکی از جمله کسب‌وکارهایی بوده‌اند که طی این بازه مشغول پیاده‌سازی یا تست سرویس حق اشتراک وندار هستند یا آن را برای افزایش درآمد و استمرار استفاده از سرویس خود برای کاربرانشان، به کار گرفته‌اند.
در مجموع طی این بازه زمانی بیش از ۲۶ هزار کاربر نهایی در همه این کسب‌وکارها سرویس حق اشتراک وندار را برای پرداخت‌های خودکار خود و استفاده از خدمات کسب‌وکارهای یادشده مورد استفاده قرار داده‌اند. نزدیک به ۳۰ هزار مجوز توسط کاربران صادر شده است. با توجه به تعداد مجوزهای لغو شده بیش از ۶۲ درصد از کاربران از این سرویس راضی به نظر می‌رسند و کماکان از مزایای سرویس حق اشتراک برای انجام خودکار پرداخت‌های تکرارشونده خود استفاده می‌کنند.
به‌علاوه نرخ تبدیل کاربران در استفاده از سرویس حق اشتراک وندار طی این بازه بیش از ۴۰ درصد بوده است. نرخ تبدیل به معنی درصد کاربرانی است که به هنگام تمدید اشتراک خود در کسب‌وکارهای یاد شده، سرویس حق اشتراک را انتخاب کرده و در نهایت با صدور مجوز، اجازه برداشت مستقیم و تمدید خودکار را از طریق وندار به کسب‌وکار داده‌اند.
کسب‌وکارها در این بازه موفق به کاهش گپ‌های زمانی بین تاریخ پایان اشتراک و تاریخ بازپرداخت مجدد اشتراک توسط کاربران خود بوده‌اند که این مساله منجر به استمرار و افزایش درآمد آنها شده است. برای مثال سرویس‌های پخش ویدیوی خانگی که کاربران آنها معمولا بسته به زمانی که قصد استفاده از سرویس VOD را دارند، اقدام به تمدید اشتراک می‌کنند، با کمک سرویس حق اشتراک وندار و پرداخت‌های خودکار از سوی کاربران، گپ زمانی یاد شده را به حداقل رسانده‌اند.
کمتر از ۱۸ درصد پرداخت‌ها به دلایلی همچون عدم موجودی کافی با خطا مواجه شده‌اند. به نظر می‌رسد این میزان در ابتدا ناشی از تردید کاربران و دسترسی به حساب‌هایی با موجودی کمتر بوده است. اما طی بازه‌های هفتگی این عدد کاهش یافته و کاربران با اعتماد بیشتر به سرویس حق اشتراک، حساب‌هایی با موجودی بالاتر را به عنوان حساب متصل به سرویس حق اشتراک وندار انتخاب کرده‌اند.
در حال حاضر ۱۲ بانک از جمله بانک‌های ملت، سامان، آینده، پست‌بانک، مهر ایران، کشاورزی، اقتصاد نوین، ایران‌زمین، سرمایه، دی، انصار و سینا، به سرویس حق اشتراک وندار متصل هستند و مشتریان این بانکها می‌توانند حساب‌های خود در بانک‌های مربوطه را برای پرداخت‌های خودکارشان انتخاب نمایند. با این توضیح، از میان مشتریان بانک‌های یاد شده، که طی این بازه زمانی سرویس حق اشتراک را برای خودکار سازی پرداخت‌های تکرار شونده خود برگزیده‌اند.
لازم به ذکر است که کلیه بانک‌هایی که بستر دایرکت‌دبیت را مهیا کنند، در کمترین زمان به سرویس حق اشتراک وندار متصل خواهند شد. علاوه بر بانکها، در حال حاضر همراه کارت به عنوان یک سرویس کیف‌پول نیز برای استفاده از سرویس حق اشتراک توسط کاربران در نظر گرفته شده که کاربرانی که به هر دلیلی قصد ندارند مجوز دسترسی برداشت مستقیم به حساب بانکی خود را به کسب‌وکارها بدهند، بتوانند از یک کیف‌پول به عنوان واسط استفاده کنند.
در میان بانک‌هایی که در حال حاضر به سرویس حق اشتراک وندار متصل هستند، مشتریان بانک ملت بیشتر از سایر بانکها به اتصال حساب بانکی خود اقبال نشان داده‌اند. بیش از ۶۳ درصد کاربران کسب‌وکارهایی که طی سه ماه تابستان از سرویس حق اشتراک استفاده کرده‌اند، از مشتریان بانک ملت بوده‌اند. مشتریان بانک‌های سامان و آینده در جایگاه‌های بعدی قرار دارند و سایر بانکها با اختلافی قابل توجه نسبت به بانک‌های ملت، سامان و آینده، در ادامه لیست قرار گرفته‌اند. به عقیده ما، تعداد مشتریان بانکها در کنار رابط کاربری بهتر، منجر به این رده‌بندی در میان بانکها شده است.
در حال حاضر بانکها به دو طریق مشتریان خود را احراز هویت می‌کنند: احراز هویت از طریق اطلاعات اینترنت‌بانک، و احراز هویت از طریق پارامترهای کارت بانکی. حدود ۹۰ درصد مشتریان بانکها احراز هویت از طریق پارامترهای کارت بانکی را جهت صدور مجوز برداشت ترجیح می‌دهند و این در حالی است که نرخ تبدیل مشتریان بانک‌هایی که اینترنت بانک را برای پروسه احراز هویت انتخاب کرده‌اند تنها ۱۰ درصد است. با این توصیف پیش‌بینی می‌شود سایر بانکها با تسهیل فرایند اتصال حساب بانکی به سرویس حق اشتراک، کار را برای مشتریان خود ساده‌تر کرده و جایگاه خود را در این لیست بهبود دهند.
کاربران کسب‌وکارهایی که از سرویس حق اشتراک بهره می‌برند، در اغلب موارد آخر هفته‌ها را برای اتصال حساب بانکی خود به این سرویس را ترجیح می‌دهند. این الگو، در خصوص کاربران سرویس‌های محتوایی و سرگرمی بیشتر به چشم می‌آید.
تخمین ما این بود که کاربران تمایل زیادی به دادن دسترسی به حساب بانکی خود نداشتند و در ابتدا حدود ۱۰ تا ۱۵درصد از کاربران جذب استفاده از این سرویس می‌شوند. اما تجربه ما در این بازه سه‌ماهه نشان داد تعداد مجوزهای دسترسی مستقیم به حساب بانکی کاربران بسیار بیش از حد تصور ما و نرخ تبدیل افراد به کاربران سرویس حق اشتراک وندار، بیش از ۴۰ درصد بوده است. این نشان‌دهنده تمایل کاربران ایرانی به استفاده از تکنولوژی‌های به روز پرداخت و سرویسی مثل حق اشتراک خودکار است.
برنامه‌های در دست توسعه
وندار قصد دارد خدمات مرتبط خود با سرویس حق اشتراک وندار را در قالب محصولات متنوعی که در حال توسعه یا مترصد پیاده‌سازی آن‌هاست، برای کسب‌وکارهای بیشتری نیز بسط دهد. کسب‌وکارهای حق اشتراکی با مشتریان کم‌تعداد مثل باشگاه‌های ورزشی یا کلاس‌های آموزش موسیقی و حتی امکان پرداخت خودکار شارژ ساختمان و … از جمله این نمونه‌ها هستند. خدمات‌دهی به کسب‌وکارهایی که خدمات فروش اقساطی را به مشتریان خود ارایه می‌کنند و همچنین شرکت‌های بیمه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازی‌های رایانه‌ای و موبایلی که به صورت اشتراکی به کاربران خود سرویس می‌دهند از جمله کسب‌وکارهایی هستند که در آینده نزدیک می‌توانند از سرویس حق اشتراک وندار و مزایای متعدد آن بهره‌مند شوند.
